5.1 Specifieke functies van AI - niveau 1

5.1 Specifieke functies van AI - niveau 1

Voorbereiding

Welkom bij je lessen over artificiële intelligentie (AI)!

Wat is AI? AI is slimme software. Je vindt het overal. In je spelletjes. In apps op je telefoon. En in de filmpjes die je ziet.

In deze lessen leer je over AI. Je leert hoe AI slim wordt. En hoe je AI kunt gebruiken. Je kunt er teksten mee maken. Of tekeningen. Je leert ook hoe je veilig met AI omgaat. En hoe jij de baas blijft over de computer.

 

Digitale geletterdheid

AI snappen is een deel van digitale geletterdheid. Wat is dat? Dat is slim zijn met de computer.

Digitale dingen zijn overal. In je telefoon. In je tablet. In je computer. En in de auto van je ouders. Je moet weten hoe je deze dingen gebruikt. En hoe je ze veilig gebruikt. Zo weet je wie de baas is. Jij bent de baas over de computer. Niet andersom.

Start

Benodigdheden

Zorg dat je alles op orde hebt om de les te kunnen maken.

Heb je je laptop of tablet opgeladen?

Heb je oortjes of een koptelefoon? Dan kun je de video's in stilte bekijken.

Zorg dat je papier en pen of stiften bij de hand hebt. Het is handig om dingen op te schrijven. Of ben je al zo digitaal handig dat je daarvoor een tekstverwerkings-of presentatie-programma gebruikt?

Introductie

Leerdoelen

 

Na de les kun je:

  • ten minste drie verschillende AI-toepassingen benoemen en een werkende prompt schrijven om een AI te besturen.
  • een gerichte prompt schrijven om een AI-toepassing een specifiek resultaat te laten genereren.
  • uitleggen wat een prompt is en herkennen hoe AI op verschillende, onverwachte manieren in het dagelijks leven voorkomt.

Opbouw

Deze les is als volgt opgebouwd:

  1. Voorkennis: wat weet je al?
  2. Instructie:
    • Kansen en risico's bij de toepassing van AI
    • Samenwerking mens en machine
    • Prompten van AI
  3. Opdracht / Verdiepende opdracht
  4. Samenvatting en weetjes
  5. Evaluatie
  6. Bronnen

Voorkennis: wat weet je al?

Je hebt geleerd dat je AI kunt trainen met data zodat het taken voor je uitvoert. In deze video vertelt comediant Lieven waar dat ook in zou kunnen helpen. Namelijk in het oplossen van het probleem: waar is Wally?

 

Kijkvraag:

Maak voor jezelf een top 5 van problemen die jij tegenkomt in jouw leven. Welk probleem zou jij al kunnen laten oplossen met AI?

 

Instructie

Kansen en risico's

We hebben geleerd dat AI veel kansen kan bieden, maar ook risico's met zich meebrengt.

 

Kansen en risico's van AI

 

Samenwerken heel belangrijk

Mensen en machines kunnen samen veel meer bereiken dan alleen. Jij bedenkt creatieve oplossingen en legt uit wat je wilt, en de machine voert taken snel en precies uit. In fabrieken werken mensen en robotarmen samen om producten te maken, waarbij de robot het zware werk doet en de mens controleert en bijstuurt. Ook in het dagelijks leven helpt een slimme assistent je met huiswerk of houdt je fietscomputer je snelheid bij, terwijl jij de beslissingen neemt. Zo vullen mens en machine elkaar aan: samen werken jullie sneller, slimmer en veiliger dan alleen.

Maar dan moet die machine wel doen wat wij willen.

 

Samenwerking mens en machine

Prompten

Hoe zorg je er nou voor dat die machines echt doen wat wij willen? Veel AI is voorgeprogrammeerd door de makers. Maar generatieve AI kun je zelf besturen. Dat doe je met een prompt.

Een prompt is een duidelijke opdracht of vraag die je aan een AI geeft om er iets mee te laten doen. Bijvoorbeeld: “Schrijf een kort verhaal over een dappere kat” of “Maak een tekening van een regenboog.” Hoe beter je beschrijft wat je wilt, hoe beter de AI begrijpt wat hij moet maken. Je kunt details toevoegen zoals stijl, lengte of onderwerp: “in simpele zinnen” of “met felle kleuren.” Zo stuur je de AI aan en bepaalt jouw prompt wat voor antwoord of plaatje je terugkrijgt.

 

Barend legt uit - Prompt engineering

 

Opdracht

Opdracht

1. Bekijk beide video's

 

  1. Bespreken wat je zag

    • Bedenk: welke opdrachten gaven de kinderen in het pindakaas-filmpje?

    • Welke opdrachten hoorde je bij Robot Olaf?

    • Wat zie je dat er gebeurt en wat moet je dus doen bij prompten?

    Prompten in tweetallen

    • Vorm duo’s. Wie de prompter is, schrijft drie korte opdrachten op een kaartje, geïnspireerd op de video’s, de opdrachten moeten in de klas uitgevoerd kunnen worden met dingen die daar zijn.

    • De uitvoerder voert elke opdracht exact uit zonder te vragen.

    • Wissel na twee opdrachten van rol.

  3. Reflectie en verbeteren

    • Bespreek per prompt:

      • Was de opdracht direct duidelijk? Ging het goed of ging het mis?

      • Moest de uitvoerder soms vragen om uitleg?

      • Hoe kun je de opdracht nog korter of duidelijker maken?

      • Moest een prompt opnieuw om het resultaat goed te krijgen?

  4. Klasdelers

    • Bespreek in de klas welke prompts goed gingen en welke niet, wat ging er mis?

    • Is het moeilijk om heel exact te prompten wat je wil?

 

Verdiepingsopdracht

Kennismaken en verkennen

Doel: Je ontdekt hoe een eenvoudige AI-gezichtssensor werkt en leert zelf een interactief Scratch-project maken waarbij de 'sprite' jouw hoofd volgt.

  1. Wat is gezichtsherkenning? (5 min)

    • Vraag: “Hoe zou een robot kunnen zien waar jouw hoofd is?”

    • Leg uit dat AI-tools aan de hand van de webcam kunnen meten waar je gezicht of mond is, zonder dat ze écht ‘snappen’ wat er gebeurt.

  2. Website openen en camera toestaan (5 min)

    • Ga naar: https://lab.scratch.mit.edu/face/

    • Klik op “Allow camera” en zorg dat je gezicht in beeld is.

    • Observeer wat er gebeurt: cirkels rond ogen, mond of hoofd.

  3. Scratch-project starten (10 min)

    • Klik op “See inside” rechtsboven om het project in de Scratch-editor te openen.

    • Kijk samen welke uitbreiding geladen is: de Face-sensing blocks.

  4. Basiscode maken (15 min)

    • Voeg deze blokken toe:

Wanneer groene vlag geklikt

Herhaal voor altijd

Ga naar x: (gezicht x)  y: (gezicht y)

    • Test ‘m: start de groene vlag en beweeg je hoofd – de kat volgt je!

 

  1. Experimenteren (10 min)

    • Verdeel in duo’s en laat elke leerling twee dingen uitproberen:

      • Laat de kat groter/kleiner worden door de (gezicht grootte) te koppelen aan “verander grootte met …”.

      • Laat de kat spreken zodra je mond wijd open gaat (gebruik: als mondopening > … → zeg “Hallo!”).

 

Samenvatting en weetjes

​

Samengevat

Je hebt nu geleerd dat je een prompt heel specifiek moet maken om er zeker van te zijn dat de AI, de machine of de robot doet wat je wil. Je hebt ook geleerd hoe je kunt prompten en ook hoe dat heel erg mis kan gaan.

 

Wat als je nog meer kunt met AI?? - bekijk deze comedy van Lieve Scheire

​

Weetje

Een prompt is de vraag of opdracht die je aan een AI geeft, net als een toverspreuk. Hoe duidelijker je prompt, hoe beter de AI snapt wat hij moet doen. Soms typ je heel veel woorden, en komt er maar één of twee zinnen uit—alsof je een lange toverspreuk uitspreekt en de AI fluistert “Abracadabra!” terug. Je kunt de AI zelfs vragen een rol aan te nemen, bijvoorbeeld “Je bent mijn juf”, zodat hij praat als een echte meester of juf.

 

Evaluatie

Evaluatie

In deze les heb je eerst gekeken naar allerlei slimme toepassingen van AI om je heen – van de navigatie op je telefoon en de camera die automatisch scherpstelt, tot de wasmachine die zelf bedenkt hoe lang hij moet draaien. Daarna heb je geleerd wat een prompt is: een korte opdracht of vraag die je aan een AI geeft. Je hebt geoefend met het bedenken van heldere prompts, bijvoorbeeld “Teken een dino met regenboogvleugels” of “Schrijf een kort verhaaltje over mijn kat”. Zo zag je direct hoe jouw woorden bepalen wat de AI teruggeeft en waarom het belangrijk is om precies te formuleren wat je wilt.

 

Evaluatievragen

  • Waar heb jij deze week AI in je eigen leven gebruikt of gezien?

  • Wat maakt volgens jou een goede prompt, en kun je een voorbeeld geven?

  • Waarom is het belangrijk dat jij zelf blijft meedenken, ook als AI je helpt?

Bronnen

Deze lessen zijn gebruikt om dit leermateriaal te maken:

 

Bronnen en licenties:

  • Van FutureNL, Digidoeners, open leermateriaal CC-BY-NC-ND:
    • Basis AI: https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/yGdyfTK28XcsDSY2d/yNtkgR68Q3FJTzXWG
    • Kunstmatige intelligentie:
      https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/7CxrRs29t5viMKeuy
    • Hoe slim zijn machines nou echt? https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/yN6CBaL6DBrbgWxD4
    • Generatieve AI:
      https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/HCoQQDA55GunKhxQZ
    • Machine learning en neurale netwerken:
      https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/oxCEAw97yHztoBxFu
    • Machine en deep learning:
      https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/BFHNainj2jAsGzTBv
    • Wij zijn data:
      https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/FhG2xqtwkvcNC8tmD/ygeDm6xiuJWDvwHb6
    • Later als ik groot ben:
      https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/sh5JZrr5zuDRtEcDB
    • Risico's en kansen van AI:
      https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/e7o5DDzqAGvbTD6rD
    • De AI-inspecteur:
      https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/uvhrACSsevrxdDeBQ
    • Prompts:
      https://www.lessonup.com/nl/channel/futurenl/lesson/n4WRGaSSkeaBZain2

 

  • Van Klokhuis, Klokhuis over AI, gesloten leermateriaal, open beschikbaar
    • Het Klokhuis over AI: https://hetklokhuis.nl/dossier/168/het-klokhuis-over-ai/824/het-klokhuis-over-ai
    • AI studio van Klokhuis: https://aistudio.hetklokhuis.nl/nl

  • Het arrangement 5.1 Specifieke functies van AI - niveau 1 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Inspiratielessen
    Laatst gewijzigd
    2025-09-19 08:49:04
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    les over specifieke functies van AI
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van