1: Standen, monniken en de boekdrukkunst     

1: Standen, monniken en de boekdrukkunst

Inleiding

Thema 'Burgerschap'

Les 1: van handgeschreven boeken naar de uitvinding van de boekdrukkunst

Dit thema bestaat uit 4 lessen en een onderzoeksles:

Les 1: Standenmaatschappij, monniken en de boekdrukkunst
Les 2: De Franse revolutie
Les 3: Napoleon in Nederland
Les 4: De geschiedenis van Prinsjesdag
Onderzoeksles

Maak zelf een keuze passend bij jouw voorkeur en doelen die nog behaald moeten worden uit jullie volgsysteem.
We raden aan om altijd minimaal 1 onderzoeksles in te plannen, zodat de kinderen zelf de diepte in kunnen gaan met een onderwerp waar zij blij van worden.  

 

Lesdoelen groep 3-4

Kennis

"Ik  heb een brede algemene ontwikkeling"

Kennis maken met de wereld om je heen

  • Ik weet wat monniken zijn en hoe zij leefden.
  • Ik weet wat boekdrukkunst is en snap de geschiedenis hiervan, van blokprint naar losse letters.

Inzicht Denkbubbels

"Ik weet wie ik ben en wat ik wil"

Reflectie op jezelf en de wereld

  • Ik kan bedenken hoe het zou zijn als de dinoaurussen nu nog zouden leven (creatief denken).

Vaardigheden

"Ik kan mijn kennis en inzicht toepassen in mijn leren, mijn leven en de omgang met de mensen om mij heen"

Werkvormen, toepassingen en de transfer van het geleerde naar nieuwe situatis

  • Ik kan de eerste letter van mijn naam of tekst schrijven zoals de monniken dat vroeger deden. 

 

Lesdoelen groep 5-6

Kennis

"Ik  heb een brede algemene ontwikkeling"

Kennis maken met de wereld om je heen

  • Ik weet wat monniken zijn en hoe zij leefden.

  • Ik weet wat de invloed is van de boekdrukkunst op de burgers en de maatschappij.

Inzicht Denkbubbels

"Ik weet wie ik ben en wat ik wil"

Reflectie op jezelf en de wereld

  • Ik weet waarom de boekdrukkunst zo belangrijk was in de geschiedenis. (Waardebepaling)
  • Ik weet wat de uitdrukking "monnikenwerk" betekent (kritisch denken).
  • Ik weet wat het verschil is tussen de boeken van nu en de boeken die de monniken maakten. (Verbanden leggen)
  • Ik weet wat de voordelen en nadelen zijn van het drukken van boeken met de drukpers en het schrijven van boeken met de hand. (Verbanden leggen)

Vaardigheden

"Ik kan mijn kennis en inzicht toepassen in mijn leren, mijn leven en de omgang met de mensen om mij heen"

Werkvormen, toepassingen en de transfer van het geleerde naar nieuwe situaties

  • Ik kan de eerste letter van mijn naam of tekst schrijven zoals de monniken dat vroeger deden. 

 

Lesdoelen groep 7-8

Kennis

"Ik  heb een brede algemene ontwikkeling"

Kennis maken met de wereld om je heen

  • Ik weet wat monniken zijn en hoe zij leefden.
  • Ik weet wat de drie standen van de standenmaatschappij zijn en kan hun kenmerken benoemen. 
  • Ik weet wat de invloed is van de boekdrukkunst op de standenmaatschappij.
  • Ik weet wat leenheren, leenmannen, burgers, horigen, geestelijken en mensen van adel zijn.

Inzicht Denkbubbels

"Ik weet wie ik ben en wat ik wil"

Reflectie op jezelf en de wereld

  • Ik weet waarom de boekdrukkunst zo belangrijk was in de geschiedenis. (Waardebepaling)
  • Ik weet wat de uitdrukking "monnikenwerk" betekent (kritisch denken).
  • Ik weet wat het verschil is tussen de boeken van nu en de boeken die de monniken maakten. (Verbanden leggen)
  • Ik weet wat de voordelen en nadelen zijn van het drukken van boeken met de drukpers en het schrijven van boeken met de hand. (Verbanden leggen)
  • Ik kan bedenken hoe het zou zijn om bij een van de standen uit de middeleeuwen te horen. (perspectief nemen).

Vaardigheden

"Ik kan mijn kennis en inzicht toepassen in mijn leren, mijn leven en de omgang met de mensen om mij heen"

Werkvormen, toepassingen en de transfer van het geleerde naar nieuwe situatis

  • Ik kan de eerste letter van mijn naam of tekst schrijven zoals de monniken dat vroeger deden. 

 

Achtergrondinformatie voor de leerkracht

De maatschappelijke orde voor de Franse revolutie - Historiek.net

 
Onder ‘ancien régime’ wordt de maatschappijstructuur verstaan die in de westerse wereld dominant was tot de achttiende eeuw. Westerse maatschappijen in Europa kenmerkten zich door een standenstructuur, waarbij de geestelijkheid en adel in politiek, economisch en cultureel opzicht de dienst uitmaakten. Bezoek Bron

De uitvinding van de boekdrukkunst - Historiek.net

 
De uitvinding van de boekdrukkunst rond 1445 heeft grote invloed gehad op de wereldgeschiedenis. De Duitser Johannes Gutenberg (ca.1397-1468) geldt als de uitvinder van de boekdrukkunst in Europa. Al wordt deze uitvinding ook wel eens aan Laurens Janszoon Coster (ca.1370-1439) uit Haarlem toegeschreven. Maar dat is een mythe. Bezoek Bron

Monnikenwerk - Historiek.net

 
Middeleeuwse monniken waren vaak jaren bezig met het overschrijven van één boek: een monnikenwerk. En dan nog was het geen exacte kopie van het origineel. Bezoek Bron

Tijdlijnen

Tijdlijn 3a: Vroege Middeleeuwen

500 - 1000

Tijdlijn 3b: Late Middeleeuwen

1000 -1500

Inspiratie

Groep 3-4

Groep 5-6

Groep 7-8

Denkbubbels om te gebruiken in je les

   

 

  • Het arrangement 1: Standen, monniken en de boekdrukkunst is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Laatst gewijzigd
    2025-05-27 22:03:45
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les is onderdeel van het thema Tijdreizigers: atelier burgerschap
    Leerniveau
    PO groep 3; PO groep 4; PO groep 8; PO groep 7; PO groep 6; PO groep 5;
    Leerinhoud en doelen
    Burgerschap; Geschiedenis;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    geestelijkheid

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Interactieve Historische Tijdlijn. (2025).

    Het ontstaan van het leven les 2: De Dinosauriërs

    https://maken.wikiwijs.nl/217681/Het_ontstaan_van_het_leven_les_2__De_Dinosauri_rs

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.