Wereld met DT

Wereld met DT

Handleidingen

Welkom op de leerkrachtenwebsite van Wereld met DT! Wereld met DT biedt een duurzame leerlijn programmeren en techniek voor alle leerlingen in de midden- en bovenbouw bestaande uit 4 keer 8 lessen.

In deel A maken leerlingen kennis met alle fundamentele programmeerconcepten: invoer, uitvoer, verwerking, condities, variabelen, etc., met als praktisch voorbeeld een programmeerbare parkeergarage. In deel B programmeren leerlingen een draaimolen, wasmachine en deuralarm. Ze leren om steeds zelfstandiger programmeerproblemen op te lossen. In deel C staat meten en natuur centraal. Wat kun je allemaal meten en hoe leg je dat vast met behulp van een programma? In deel D gaan leerlingen de ruimte in. Wat moet er allemaal geprogrammeerd worden als je de ruimte in wil? En hoe redt je een astronaut op Mars?

Op deze website vind je de handleidingen van de lessenserie en per deel en les de presentaties, werkbladen, antwoordbladen en linken naar de programmeeromgeving. Deze lessenserie is verdeeld in deel A, B, C en D.

Algemene inleiding

Algemene inleiding op de handleiding (WORD) | Algemene inleiding op de handleiding (PDF)

Deel A

Deel B

Deel C

Deel D

 

 

Deel A

Les A0

Doelen van deze les:

  • Je kunt benoemen wat een navigator en bestuurder doen en hoe ze samenwerken
  • Je kunt benoemen je welke stappen je kunt nemen om een probleem zelfstandig op te lossen
  • Je kunt je fouten in een programmeercode opsporen

Presentatie les A0 (PowerPoint) | Presentatie les A0 (Google Presentation)

Werkblad les A0 (WORD) | Werkblad les A0 (PDF)

 

 

Les A1

Doelen van deze les:

  • Je kunt benoemen wat de computer in een apparaat doet.
  • Je kunt uitleggen wat Input Verwerking Output betekenen.

 

Presentatie les A1 (PowerPoint) | Presentatie les A1 (Google Presentation)

Werkblad les A1 (WORD) | Werkblad les A1 (PDF)

 

 

Les A2

Doelen van deze les:

  • Je kunt uit de verschillende Groepen, Programmeerblokken naar het Programmeerveld slepen.
  • Je kunt het verschil tussen het programeerblok Bij Opstarten en De hele tijd uitleggen.
  • Je kunt op de Virtuele Microbit je code controleren
  • Je kunt je programma downloaden op de echte microbit.

Presentatie les A2 (PowerPoint) | Presentatie les A2 (Google Presentation)

Werkblad les A2 (WORD) | Werkblad les A2 (PDF)

Extra opdracht les A2 (WORD) | Extra opdracht les A2 (PDF)

Website adres Makecode (WORD) | Website adres Makecode (PDF)

 

Les A3

Doelen van de les:

  • Je weet hoe de verschillende onderdelen van een apparaat samenwerken doordat je het apparaat hebt nagespeeld.
  • Je hebt nagedacht over programmeerregels om een apparaat steeds slimmer te maken.

Presentatie les A3 (PowerPoint) | Presentatie les A3 (Google Presentation)

Werkblad les A3 (WORD) | Werkblad les A3 (PDF)

Opdrachtkaartjes les A3 (WORD) | Opdrachtkaartjes les A3 (PDF)

Wisbord les A3

 

Les A4

Doelen van de les:

  • Je kunt de microbit programmeren zodat de slagbomen open en dicht gaan
  • Je kunt de microbit op de juiste manier in het blok plaatsen

Presentatie les A4 (PowerPoint) | Presentatie les A4 (Google Presentation)

Werkblad aanpassen les A4 (WORD) | Werkblad aanpassen les A4 (PDF)

Werkblad programmeren les A4 (WORD) | Werkblad programmeren les A4 (PDF)

Antwoordblad Extra uitdaging les A4 (WORD) | Antwoordblad Extra uitdaging les A4 (PDF)

 

 

Opdracht les A4 Parkeerplaats voor de leerkracht

 

 

Les A5

Doelen van de les:

Je kunt de microbit programmeren zodat de computer onthoudt hoeveel auto’s in de parkeergarage zijn (variabele).

Presentatie les A5 (PowerPoint) | Presentatie les A5 (Google Presentation)

Werkblad les A5 (WORD) | Werkblad les A5 (PDF)

Antwoordblad Extra uitdaging les A5 (WORD) | Antwoordblad Extra uitdaging les A5 (PDF)

 

Opdracht les A5 Parkeerplaats voor de leerkracht

Les A6

Doelen van de les:

  • Je kunt het ALS DAN blok gebruiken om de LED-lichtjes van de microbit te laten branden.  

Presentatie les A6 (PowerPoint) | Presentatie les A6 (Google Presentation)

Werkblad les A6 (WORD) | Werkblad les A6 (PDF)

Antwoordblad extra uitdaging les A6 (WORD) | Antwoordblad extra uitdaging les A6 (PDF)

 

Opdracht les A6 Parkeerplaats voor de leerkracht

 

 

Les A7

Doelen van de les:

  • Je kunt het ALS-DAN blok gebruiken samen het kleiner dan blok.

Presentatie les A7 (PowerPoint) | Presentatie les A7 (Google Presentation)

Werkblad les A7 (WORD) | Werkblad les A7 (PDF)

Antwoordblad extra uitdaging les A7 (WORD) | Antwoordblad extra uitdaging les A7 (PDF)

 

Opdracht les A7 Parkeerplaats voor de leerkracht

 

Les A8

Doelen van de les:

Je kunt de ultrasoon sensor gebruiken samen met het EN-blok blok.

Presentatie les A8 (PowerPoint) | Presentatie les A8 (Google Presentation)

Werkblad les A8 (WORD) | Werkblad les A8 (PDF)

Antwoordblad extra uitdaging les A8 (WORD) | Antwoordblad extra uitdaging les A8 (PDF)

 

Opdracht les A8 Parkeerplaats voor de leerkracht

 

Toets Deel A

Doelen van de les:

  • Je weet welke programmeerconcepten je al goed begrijpt en welke je nog lastig vindt.
  • Je hebt geoefend met het opsporen van fouten in de programmeercode.
  • Je hebt zelfstandig geoefend met het maken van een computerprogramma.

Presentatie Toets Deel A (PowerPoint) | Presentatie Toets Deel A (Google Presentation)

Werkblad Toets Deel A (WORD) | Werkblad Toets Deel A (PDF)

Extra uitdaging Toets Deel A (WORD) | Extra uitdaging Toets Deel A (PDF)

Antwoordblad Extra Uitdaging Toets Deel A (WORD) | Antwoordblad Extra Uitdaging Toets Deel A (PDF)

 

Deel B

Les B1

Doelen van de les:

  • Je kunt knop A+B programmeren zodat de draaimolen gaat draaien.

Presentatie les B1 (PowerPoint) | Presentatie les B1 (Google Presentation)

Werkblad les B1 (WORD) | Werkblad les B1 (PDF)

Antwoordblad les B1 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les B1 - Extra Uitdaging (PDF)

 

Opdracht les B1 Draaimolen voor de leerkracht

 

 

Les B2

Doelen van de les:

  • Je kunt het herhaalblok gebruik om de code korter te maken.

Presentatie les B2 (PowerPoint) | Presentatie B2 (Google Presentation)

Werkblad les B2 (WORD) | Werkblad les B2 (PDF)

Antwoordblad Extra uitdaging les B2 (WORD) | Antwoordblad Extra uitdaging les B2 (PDF)

 

Opdracht les B2 Draaimolen voor de leerkracht

 

Les B3

Doelen van de les:

  • Je kunt de draaimolen veiliger maken door het gebruik van een conditie en variabele.  

Presentatie les B3 (PowerPoint) | Presentatie les B3 (Google Presentation)

Werkblad les B3 (WORD) | Werkblad les B3 (PDF)

Antwoordblad Extra uitdaging les B3 (WORD) | Antwoordblad Extra uitdaging les B3 (PDF)

 

Opdracht les B3 Draaimolen voor de leerkracht

 

Les B4

Doelen van de les:

  • Je leert om een ontwerpprobleem op te delen in kleinere stukjes, elk stukje stap voor stap op te lossen en je ontwerp te testen.  
Presentatie les B4 (PowerPoint) | Presentatie les B4 (Google Presentation)

 

 

Klikspelletje Leeg

Klikspelletje Klaar

Les B5

Doelen van de les:

  • Je kunt stapsgewijs de microbit programmeren zodat de wasmachine zijn werk doet.  

Presentatie les B5 (PowerPoint) | Presentatie les B5 (Google Presentation)

Werkblad les B5 (WORD) | Werkblad les B5 (PDF)

Antwoordblad les B5 (WORD) | Antwoordblad les B5 (PDF)

 

Opdracht les B5 Wasmachine voor de leerkracht

 

Les B6

Doelen van de les:

  • Je kunt stapsgewijs de microbit programmeren zodat de wasmachine zijn werk doet.

Presentatie les B6 (PowerPoint) | Presentatie les B6 (Google Presentation)

Werkblad Extra uitdaging (WORD) | Werkblad Extra uitdaging (PDF)

Antwoordblad Extra Uitdaging les B6 (WORD) | Antwoordblad Extra Uitdaging les B6 (PDF)

 

Opdracht les B6 Wasmachine voor de leerkracht

 

Opdracht les B6 Extra Uitdaging Lift

Les B7

Doelen van de les:

  • Je kunt stapsgewijs de microbit programmeren zodat het deuralarm zijn werk doet.

Presentatie les B7 (PowerPoint) | Presentatie les B7 (Google Presentation)

Werkblad les B7 (WORD) | Werkblad les B7 (PDF)

 

Opdracht les B7 Deuralarm voor de leerkracht

Les B8

Doelen voor de les:

  • Je kunt stapsgewijs de microbit programmeren zodat het deuralarm zijn werk doet.

Presentatie les B8 (PowerPoint) | Presentatie les B8 (Google Presentation)

Werkblad extra uitdaging les B8 (WORD) | Werkblad extra uitdaging les B8 (PDF)

Antwoordblad extra uitdaging les B8 (WORD) | Antwoordblad extra uitdaging les B8 (PDF)

Diploma deel B (PDF) | Diploma deel B (png)

 

Opdracht les B8 Deuralarm voor de leerkracht

Opdracht les B8 Stappenteller

Deel C

Les C1

Doelen van de les:

  • Je kunt de verschillende programmeerconcepten herkennen.
  • Je kunt een stappenteller programmeren op basis van ontwerpeisen.

Presentatie les C1 (PowerPoint) | Presentatie les C1 (Google Presentation)

Werkblad les C1 (WORD) | Werkblad les C1 (PDF)

Antwoordblad Extra uitdaging les C1 (WORD) | Antwoordblad Extra uitdaging les C1 (PDF)

 

Les C2

Doelen van de les:

  • Je kunt uitleggen wat we meten en waarom
  • Je kunt de microbit programmeren zodat je de temperatuur, geluid en licht meet.

Presentatie les C2 (PowerPoint) | Presentatie les C2 (Google Presentation)

Werkblad les C2 (WORD) | Werkblad les C2 (PDF)

Antwoordblad Extra uitdaging les C2 (WORD) | Antwoordblad Extra uitdaging les C2 (PDF)

 

Les C3

Doelen van de les:

  • Je kunt uitleggen wat een plant nodig heeft om te groeien en hoe dit proces heet.
  • Je kunt onderzoeken met behulp van de microbit hoeveel water en licht een plant krijgt.  

Presentatie les C3 (PowerPoint) | Presentatie les C3 (Google Presentation)

Werkblad les C3 (WORD) | Werkblad les C3 (PDF)

Antwoordblad les C3 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les C3 - Extra Uitdaging (PDF)

 

 
 

Les C4

Doelen van de les:

  • Je kunt een slimme lamp programmeren.

Presentatie les C4 (PowerPoint) | Presentatie les C4 (Google Presentation)

Werkblad les C4 (WORD) | Werkblad les C4 (PDF)

Antwoordblad les C4 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les C4 - Extra Uitdaging (PDF)

 

 
 

 

Les C5

Doelen van de les:

  • Je kunt een slimme lamp programmeren met behulp van een spraakassistent.

Presentatie les C5 (PowerPoint) | Presentatie les C5 (Google Presentation)

Werkblad les C5 (WORD) | Werkblad les C5 (PDF)

Antwoordblad les C5 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les C5 - Extra Uitdaging (PDF)

 

Les C6

Doelen van de les:

  • Je kunt de datalogger gebruiken om af te lezen hoeveel geluid er in de klas of school is.

Presentatie les C6 (PowerPoint) | Presentatie les C6 (Google Presentation)

Werkblad les C6 (WORD) | Werkblad les C6 (PDF)

Antwoordblad les C6 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les C6 - Extra Uitdaging (PDF)

 

 

Les C7

Doelen van de les:

  • Je kunt een creatief alarmsysteem maken en programmeren.  

Presentatie les C7 (PowerPoint) | Presentatie les C7 (Google Presentation)

Werkblad les C7 - programmeur (WORD) | Werkblad les C7 - programmeur (PDF)

Werkblad les C7 - bouwer (WORD) | Werkblad les C7 - bouwer (PDF)

 

Les C8

Doelen van de les:

  • Je kunt een creatief alarmsysteem maken en programmeren.  

Presentatie les C8 (PowerPoint) | Presentatie les C8 (Google Presentation)

Werkblad les C7 - programmeur (WORD) | Werkblad les C7 - programmeur (PDF)

Werkblad les C7 - bouwer (WORD) | Werkblad les C7 - bouwer (PDF)

 

Deel D

Les D1

Doelen van de les:

  • Je kunt vertellen hoe de ruimtevaart zich steeds verder heeft ontwikkeld
  • Je kunt vertellen hoe de computer en programmeren worden gebruikt bij de ruimtevaart
  • Je kunt uitleggen wat G-krachten zijn.
  • Je kunt een programma maken waarmee je G-krachten kunt meten en vastleggen

Presentatie les D1 (PowerPoint) | Presentatie les D1 (Google Presentation)

Werkblad les D1 (WORD) | Werkblad les D1 (PDF)

Antwoordblad les D1 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les D1 - Extra Uitdaging (PDF)

 

Les D2

Doelen van de les:

  • Je kunt je waterraket klaarmaken voor lancering.
  • Je kunt op een veilige manier een waterraket lanceren.
  • Je kunt uitleggen wat de gelogde data betekent

Presentatie les D2 (PowerPoint) | Presentatie les D2 (Google Presentation)

Werkblad les D2 (WORD) | Werkblad les D2 (PDF)

Antwoordblad les D2 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les D2 - Extra Uitdaging (PDF)

 

Les D3

Doelen van de les:

  • Je kunt uitleggen in je eigen woorden wat het Deep Space Network is.
  • Je kunt uitleggen wat radio-golven zijn en waar die voor gebruikt worden in apparaten.
  • Je kunt de radio-functie van de microbit gebruiken om een boodschap van de ene naar de andere microbit te sturen

Presentatie les D3 (PowerPoint) | Presentatie les D3 (Google Presentation)

Werkblad les D3 (WORD) | Werkblad les D3 (PDF)

Antwoordblad les D3 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les D3 - Extra Uitdaging (PDF)

 

 

Zender Ontvanger

 

Les D4

Doelen van de les:

  • Je kunt vertellen wat het ISS is en hoe robots daar gebruikt worden om te helpen.
  • Je kunt een robotarm programmeren zodat het op afstand bediend kan worden.
  • Je kunt een robotarm bedienen zodat je opdrachten kunt uitvoeren.

Presentatie les D4 (PowerPoint) | Presentatie les D4 (Google Presentation)

Werkblad les D4 (WORD) | Werkblad les D4 (PDF)

Antwoordblad les D4 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les D4 - Extra Uitdaging (PDF)

 

Zender Ontvanger

 

Les D5

Doelen van de les:

  • Je kunt in je eigen woorden uitleggen wat kunstmatige intelligentie betekent
  • Je kunt verschillende voorbeelden van kunstmatige intelligentie in de ruimtevaart benoemen
  • Je kunt de automatische spraakherkenning programmeren met eigen commando’s. Je kunt met je eigen stemcommando’s de robotarm aansturen.

Presentatie les D5 (PowerPoint) | Presentatie les D5 (Google Presentation)

Werkblad les D5 (WORD) | Werkblad les D5 (PDF)

Antwoordblad les D5 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les D5 - Extra uitdaging (PDF)

 

 

Les D6

Doelen van de les:

  • Kun je de ruimterobot laten rijden door het opdrachten te geven met je stem.

Presentatie les D6 (PowerPoint) | Presentatie les D6 (Google Presentation)

Werkblad les D6 (WORD) | Werkblad les D6 (PDF)

Antwoordblad les D6 - Extra Uitdaging (WORD) | Antwoordblad les D6 - Extra Uitdaging (PDF)

 

Les D7

Doelen van de les:

  • Je kunt uitleggen waarom het zo lastig is om iemand te redden in de ruimte.
  • Je hebt de marsrover zo geprogrammeerd dat deze een gestrande astronaut kan redden.

Presentatie les D7 (PowerPoint) | Presentatie les D7 (Google Presentation)

Werkblad les D7 (WORD) | Werkblad les D7 (PDF)

 

 

Code voor de zender van de robot

 

Code voor de ontvanger van de robot

Les D8

Doelen van de les:

  • Je hebt de marsrover zo geprogrammeerd dat deze een gestrande astronaut kan redden.
  • Je hebt de marsrover getest op de grote marsmat
 Presentatie les D8 (PowerPoint) | Presentatie les D8 (Google Presentation)

 

Onderzoek docenttraining

Naar aanleiding van de lessenserie Apparaten Programmeren is er onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de bijbehorende docenttraining. Er is onderzocht of en hoe de inhoud en vorm van de training invloed heeft op de zelfeffectiviteit van leerkrachten inzake programmeeronderwijs. De training is nog in ontwikkeling en wordt voortdurend aangepast aan de hand van nieuwe inzichten. De training wordt tot nu toe gegeven door Gerard Dummer en Jim Onverwagt. In de toekomst zal er ook een train de trainer programma ontwikkeld worden. Voor nu kunt u de training en materialen bestellen door een mail te sturen aan apparatenprogrammeren@i-tp.nl.

  • Het arrangement Wereld met DT is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteurs
    Gerard Dummer
    Laatst gewijzigd
    2025-11-12 16:37:44
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Contactgegevens

    Gerard Dummer: gerard.dummer@hu.nl

    Jim Onverwagt: jim@i-tp.nl

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Wereld met DT is een lessenserie programmeren en techniek voor de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs. In 4 keer 8 lessen voor de groepen 5, 6,7 en 8 maken leerlingen kennis met gedigitaliseerde wereld om hen heen. De lessenserie is bedoeld voor de hele klas en biedt differentiatie voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben en meer ondersteuning nodig hebben.
    Leerniveau
    PO groep 8; PO groep 7; PO groep 6; PO groep 5;
    Leerinhoud en doelen
    Techniek; Computervaardigheden/ICT;
    Eindgebruiker
    leraar
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    32 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    apparaten, digitale geletterdheid, lessenserie, programmeren, techniek

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Dummer, Gerard. (z.d.).

    Leerkrachtmateriaal - apparaten programmeren - Versie december 2021

    https://maken.wikiwijs.nl/182428/Leerkrachtmateriaal___apparaten_programmeren___Versie_december_2021

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van