BEGRIJPEND LEZEN 3/4

BEGRIJPEND LEZEN 3/4

WELKOM

Welkom bij les 3 via Wikiwijs!

Je staat aan het begin van de derde les in begrijpend lezen. Deze les gaat over tekstsoorten en tekstdoelen, dus over de hele tekst. Want waarom is deze tekst geschreven?

Belangrijk voor Wikiwijs: houd de volgorde die links staat, aan. Het is ook genummerd op volgorde. Zie je een ▼, dan kan je deze openklappen. 
Je kunt navigeren door het linkermenu aan te houden, maar je kunt ook de pijltjes onderaan de pagina gebruiken om één pagina verder te gaan (of één terug).

 

Succes!

Mevrouw Kiers

1. PLANNING

De planning voor deze week is als volgt: je gaat bezig met begrijpend lezen in Wikiwijs vóór de pauze. Dat doe je zelfstandig. Het is belangrijk dat je de volgorde volgt, daarom zijn de onderdelen genummerd. Die onderdelen zie je aan de linkerkant. Rechts staat dan telkens de informatie.

Als je de theorie lastig vindt, lees het eerst nog een keer over en maak dan pas de oefeningen die erbij horen.

Begrijp je iets niet van de oefeningen, dan kan je het mij vragen.

2. LESDOELEN

Aan het eind van deze les...
 
  • weet je dat een schrijver met zijn tekst altijd een bedoeling heeft.
  • kan je de verschillende tekstsoorten benoemen en uitleggen.
  • kan je voorbeelden geven van teksten met een bepaalde tekstsoort.
  • kan je het tekstdoel van een tekst herkennen.  

3. HET DOEL VAN TEKSTSOORTEN

Waarom zijn die er en waarom moet je die (her)kennen?

Als je weet met welke tekstsoort je te maken hebt, is het veel makkelijker om het tekstdoel te vinden. En als je het doel van de tekst weet, begrijp je beter wat je leest. Tekstbegrip dus weer!

Hieronder staat een vraag over tekstsoorten. Lees de vraag rustig door en neem de tijd om na te denken over het antwoord.

Tips

Je vindt het tekstdoel in de eerste alinea, of in het slot van een tekst.
 
In de titel staat meestal het onderwerp (en soms een hint naar de bedoeling).
 
Kijk ook altijd naar afbeeldingen: een plaatje bij de tekst kan je helpen bij het vinden van het onderwerp / de hoofdgedachte van de schrijver.

 

 

 

 

Belangrijk!

Een tekst over kan verschillende bedoelingen hebben... Wat je dan doet, is kijken of er meer feiten of meer meningen in de tekst staan (zie les 1).
 
- Meer feiten?
Is de informatie makkelijk op te zoeken bij een 'kwaliteitskrant', een woordenboek, enz.? 
 
- Meer meningen?
Is de informatie niet te controleren? Gaat het vooral over ideeën en gedachtes van één mens of meer mensen? 
 
Op deze manier kan je tekstsoorten sneller herkennen. Wel zo efficiënt!

4. KIJKEN: VIDEO MET TOELICHTING

schrijf- (tekst)doelen en tekstsoorten

5. TEKSTSOORTEN

Elke tekst heeft een doel, elke schrijver heeft een bedoeling.
Vraag jezelf af: wat is het belangrijkste dat de schrijver mij wil vertellen?
 
Een voorbeeld (de tekst is al samengevat):
Onderwerp:         Schulden in het voetbal
Hoofdgedachte:  Het is oneerlijk dat men in het ene land optreedt tegen clubs met hoge schulden
                              terwijl men in andere landen totaal andere regels hanteert.
Tekstsoort:           Overtuigen
 
→ De bedoeling van de schrijver is om jou te overtuigen van zijn hoofdgedachte: wat hij oneerlijk vindt in voetbal en wat volgens de schrijver leidt tot schulden in het voetbal (onderwerp) .
 
 

Informeren

Tekstsoort informatief
Is de tekst informatief, dan lees je (vaak nieuwe) informatie.
 
Voorbeelden van informatieve teksten:
Een krantenartikel; de programma-informatie (line-up) van een festival; een werkstuk.
 
 
De line-up van Pinkpop 2020, een informatieve tekst
De line-up van Pinkpop 2020, een informatieve tekst

Opiniëren

Tekstsoort opiniërend of beschouwend:
 
Een opinie is een ander woord voor 'mening'.
 
Voorbeelden van opiniërende of beschouwende teksten:
In een column staat de mening van een columnist. In een recensie staat wat de schrijver vond van een film of boek, of optreden. Dat is ook een mening.

 

De filmrecensie is een opiniërende of beschouwende tekst
De filmrecensie is een opiniërende of beschouwende tekst

Instrueren

Tekstsoort instructie:
Een instructieve tekst geeft vaak via een stappenplan aan wat je moet doen.
 
Voorbeelden van instructieve teksten:
Deze Wikiwijs is als instructie opgebouwd (want genummerd). De theorie is informatief en de oefeningen zijn weer instructief, je moet iets doen. IKEA-pakketten hebben altijd een instructie over hoe je zo'n kast in elkaar zet. En een recept bestaat ook uit een stappenplan: 'doe eerst dit, daarna doe je dat'.
 
Een recept is een voorbeeld van een instructieve tekst
Een recept is een voorbeeld van een instructieve tekst

Overtuigen

Tekstsoort overtuigend:
De schrijver wil dat jij het met hem eens bent. Hij probeert jou over te halen net zo te denken. Je kunt het herkennen door te denken: 'wat moet ik doen van de schrijver?'
 
Voorbeelden van overtuigende teksten:
Een voorbeeld is het betoog of de essay. Een ander voorbeeld is de ingezonden brief. Hier staat óók een mening in, maar de schrijver heeft als doel dat jij dezelfde mening krijgt.
 
 
De ingezonden brief is een overtuigende tekst
De ingezonden brief is een overtuigende tekst

Activeren

Tekstsoort activerend:
De schrijver wil dat je in actie komt.
 
Voorbeelden van activerende teksten:
Alles wat met reclame te maken heeft. Reclame wil jou spullen laten kopen: je moet naar de winkel en het kopen (actie)! Ook politieke partijen maken gebruik van reclame: stem op hen!
 
Reclame is altijd een activerende tekst
Reclame is altijd een activerende tekst

Amuseren

Het leukste is de amuserende tekstsoort. Die is er om jou te laten lachen of grinniken.
 
Voorbeelden van amuserende teksten zijn:
Een grappig verhaal, of een cartoon met tekst, zoals hieronder:
 
 

6. OEFENINGEN

Oefening 1

Oefening 2

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/opdracht-3-schrijfdoelen-en-tekstsoorten/
Hier staat de oefening die je moet maken. De vragen zijn verbonden aan een tekst, die vind je door telkens op de titel te klikken. Je klikt bijvoorbeeld bij de eerste vraag op 'massale vissterfte in Mexico'. Let op: de filmpjes horen er niet bij, daar hoef je niet op te klikken.

Oefening 3

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/opdracht-2-schrijfdoelen-en-tekstsoorten/
Je kunt nu deze opdracht maken. Helemaal rechts kan je op 'Laat alle vragen zien' klikken. Dan krijg je alle vragen onder elkaar. Je mag de vragen ook een-voor-een laten verschijnen op je scherm. dan hoef je daar niet op te klikken. Er zijn tien vragen in totaal.

7. DE VOLGENDE LES

Morgen laat je zien wat je allemaal kunt op gebied van begrijpend lezen! 

Je kunt je voorbereiden door lessen 1 tot 3 nog een keer door te nemen. En is er nog iets dat je graag uitgelegd wilt, steek dan je hand op. Ik kom naar je toe. 

Je kunt nu beginnen. 

  • Het arrangement BEGRIJPEND LEZEN 3/4 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    wendela kiers
    Laatst gewijzigd
    2022-08-03 12:48:44
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    2F. Leerdoelen: je weet dat een schrijver met zijn tekst altijd een bedoeling heeft; je kunt de verschillende tekstsoorten benoemen en uitleggen; je kunt voorbeelden geven van teksten met een bepaalde tekstsoort; je kunt het tekstdoel van een tekst herkennen. + oefenvragen
    Leerniveau
    VWO 2; HAVO 2;
    Leerinhoud en doelen
    Schrijven; Lezen van zakelijke teksten (Nederlands); Nederlands; Begrijpen; Interpreteren; Samenvatten; Leesvaardigheid;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    1 uur 30 minuten
    Trefwoorden
    tekstdoelen, tekstsoorten

    Bronnen

    Bron Type
    schrijf- (tekst)doelen en tekstsoorten
    https://youtube.com/watch?v=6gBCD5EuayU     		Video
    https://www.cambiumned.nl/oefeningen/opdracht-3-schrijfdoelen-en-tekstsoorten/
    https://www.cambiumned.nl/oefeningen/opdracht-3-schrijfdoelen-en-tekstsoorten/     		Link
    https://www.cambiumned.nl/oefeningen/opdracht-2-schrijfdoelen-en-tekstsoorten/
    https://www.cambiumned.nl/oefeningen/opdracht-2-schrijfdoelen-en-tekstsoorten/     		Link

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Begrijpend lezen 3/4

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van