3i Tekstverbanden en signaalwoorden NN H3

3i Tekstverbanden en signaalwoorden NN H3

Welkom

Welkom op de Wikiwijspagina die gaat over tekstverbanden en signaalwoorden. 

Op deze pagina vind je eerst wat informatie vooraf, dan een stukje theorie en vervolgens een paar opdrachten. Je loopt deze pagina zelfstandig door. 

Succes!

Informatie

Vooraf

Kijk eens naar de volgende zinnen: Jan kan niet voetballen. Hij is traag.

Het zijn korte, losse zinnen en je begrijpt precies wat ermee wordt bedoeld. Toch leest het niet fijn, juist omdat ze zo kort zijn én los van elkaar staan. Maar je voelt aan dat deze zinnen op de een of andere manier bij elkaar horen, dat er een verband tussen deze beide zinnen bestaat.  

Dat verband kun je heel gemakkelijk aangeven: maak van deze twee zinnen eens één zin, door er een woord tussen te plaatsen. Voor welk woord kies je?

   a. Stel dat je gekozen hebt voor want, dan wordt de samengestelde zin: Jan kan niet voetballen, want hij is traag.

   Want verbindt de beide korte zinnen en is hier het verbindingswoord.

   b. Stel dat je gekozen hebt voor en, dan wordt de samengestelde zin: Jan kan niet voetballen en hij is traag.

   En verbindt de beide korte zinnen en is hier het verbindingswoord.

Hierboven stond nog dat je precies begreep wat er met beide zinnen werd bedoeld! Maar door voor een ander verbindingswoord te kiezen, krijgen beide zinnen toch een andere betekenis! In zin a geef je een reden waarom Jan niet kan voetballen. In zin b som je op welke kenmerken Jan heeft. Je hebt een ander verband tussen de beide zinnen gelegd!

De verbindingswoorden laten dus zien welk verband er tussen de beide korte zinnen bestaat. Ze geven als het ware een signaal af: let op na want volgt een reden, na en volgt een opsomming. Daarom worden deze verbindingswoorden signaalwoorden genoemd.

Je weet meer dan je denkt

Wist je dat je zelf elke dag signaalwoorden gebruikt? Dat gebeurt ‘automatisch’, van jongs af aan heb je die woorden leren gebruiken. Bijvoorbeeld:

Niet met vuur spelen, want dat is gevaarlijk!

Ik wil best elke donderdag op mijn broertje passen, maar dan wil ik wel verhoging van mijn zakgeld.

Lees eerst de tekst goed door, voordat je de opdrachten maakt.

Er zijn verschillende verbanden in teksten en daarbij horen ook verschillende signaalwoorden. In bijna iedere tekst vind je tekstverbanden met bijbehorende signaalwoorden. Niet alleen in zinnen, maar ook tussen alinea's.

Als je de signaalwoorden herkent en weet welke verbanden erbij horen, zul je teksten beter begrijpen. Ook als je zelf een tekst moet schrijven, is het belangrijk dat de tekstdelen duidelijk met elkaar zijn verbonden. Daarom moet je weten welke signaalwoorden je kunt gebruiken om je boodschap duidelijk te maken.

Theorie

In teksten hebben zinnen en alinea’s met elkaar te maken. Ze houden verband met elkaar. Aan een signaalwoord zie je met welk verband je te maken hebt.
Die woorden helpen je een tekst beter te begrijpen. Er zijn verschillende soorten verbanden.

Een opsomming herken je aan signaalwoorden zoals: ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook (nog), verder, bovendien, tevens, daarnaast, ten slotte, en. Je kunt een opsomming ook herkennen aan opsommingstekens, zoals een dubbele punt (:), liggende streepjes (-), getallen (1, 2, 3) of ‘dots’ (•). Bijvoorbeeld:
Voor een cake heb je nodig: bloem, boter, suiker, een ei en bakpoeder.

Een tegenstelling herken je aan signaalwoorden zoals: tegenover, maar, hoewel, echter, toch, aan de ene kant … aan de andere kant, daarentegen. Bijvoorbeeld:
Veel jongeren willen graag in de vakantie wat bijverdienen, maar niet elke klus is aantrekkelijk of levert genoeg geld op.

Een voorbeeld (toelichting) herken je aan signaalwoorden zoals: bijvoorbeeld, zo, zoals, denk aan, neem nou, onder andere, ter illustratie. Een voorbeeld of toelichting volgt vaak na een algemene uitspraak. Bijvoorbeeld:
Je kunt afspraken voor een reis laten vastleggen in een reisovereenkomst. Denk aan het aantal excursies dat je per week wilt doen.

Opdrachten

Opsomming

Tegenstelling

Voorbeeld (toelichting)

  • Het arrangement 3i Tekstverbanden en signaalwoorden NN H3 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Annemieke Bogaard
    Laatst gewijzigd
    2022-02-13 10:42:14
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Je herkent tekstverbanden, namelijk opsomming, tegenstelling en voorbeeld. Je herkent verschillende signaalwoorden.
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.