Ontdekkingen uit de oertijd

Ontdekkingen uit de oertijd

1. Jij begint

Motivatiemotor

Ken je de animatiefilm The Croods, over een familie uit de oertijd? In de film probeert de vader zijn familie veilig te houden. Zijn belangrijkste regel is dan ook: probeer niets nieuws.

Maar zo ging het in het echt natuurlijk niet tijdens de oertijd. De oermensen probeerden juist heel veel nieuwe dingen, en ontdekten daardoor belangrijke dingen zoals het vuur, grottekenen en het maken van wapens.  

In deze quest ga je kennis maken met de eerste mensen, en met de dingen die ze uitgevonden hebben.

Verderkijker

Hierboven zie je drie mensen uit de oertijd. Kijk eens naar hun gezichten. Wat voor soort mensen waren dit, denk je?

Opdracht - Wat voor soort mensen waren de oermensen?
➜ Kies één van de drie personen uit.
➜ Bedenk voor jouw persoon een naam, leeftijd, wat hij/zij leuk vond, wat hij/zij graag at. Je mag hierbij je fantasie gebruiken, maar denk er wel aan dat ze in de oertijd nog geen KFC aten bijvoorbeeld ;) Schrijf je ideeën op in je schrift.
➜ Vergelijk jouw ideeën met die van een klasgenoot.
➜ Klik nu op de juiste link hieronder om iets meer te weten te komen over deze mensen. Hoe dicht zat jij in de buurt?

 

➜ Denk nu eens over jezelf na. Wat hoop jij te ontdekken door deze opdrachten te doen? Schrijf je antwoorden in je schrift.

2 VMBO - Onderzoek

Stap 1: Inleiding

Bestudeer het onderdeel Jagers-verzamelaars uit de Kennisbank:

Jagers-verzamelaars

Lees de inleiding van de kennisbank.
Maak vervolgens de oefening.

Stap 2: Verspreiding eerste mensen

Lees nu in de Kennisbank de informatie over de Verspreiding van de eerste mensen.

Eerste mensen

Beantwoord daarna de vragen.

Stap 3: Jagers en verzamelaars

Lees de informatie uit de Kennisbank over de Jagers en verzamelaars.

Jagers-verzamelaars

 

Eindopdracht: Toets

Als eindproduct maak je de toets 'Jagers en verzamelaars'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.

 

2 MAVO/HAVO - Onderzoek

Stap 1: Inleiding

Voor deze opdracht maak je gebruik van het onderdeel 'De levenswijze van jagers-verzamelaars'.

Jagers-verzamelaars

Stap 2: Verspreiding eerste mensen

Lees nu in de Kennisbank de informatie over de Verspreiding van de eerste mensen.

Verspreiding eerste mens

Zie deze video over Jagen en verzamelen: Over de eerste mensen, de prehistorie, de taakverdeling van de eerste rondtrekkende volken en over hun middelen van bestaan. Maak na het kijken van de video de opdracht.

Stap 3: Landschap in Nederland

Stap 4: Jagers en verzamelaars

Je hebt vast wel eens een mindmap gemaakt.
In een mindmap staat het onderwerp in een cirkel in het midden. Vanuit het onderwerp teken je pijlen naar deelonderwerpen. Ook de deelonderwerpen kun je soms weer onderverdelen in aparte aandachtspunten.

Lees nu in de kennisbank de informatie over de Jagers en verzamelaars.

Levenswijze van jagers-verzamelaars

Verwerk nu de informatie uit de kennisbank over de Jagers en verzamelaars in een mindmap.
Je kunt je mindmap op papier maken, maar je kunt ook kiezen voor digitaal. Gebruik hiervoor de Gereedschapskist.

Mindmap maken

Woorden bij een onderwerp bedenken en met elkaar verbinden.

 

Eindopdracht: Toets

Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Jagers en verzamelaars'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.

Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.

3. Verwerking

Opdracht

Als eindproduct ga je een uitlegfilmpje maken waarin je laat zien hoe een van de ontdekkingen van de oermensen werkt.

Je kiest uit één van de volgende drie onderwerpen:

  • vuur maken;
  • grottekeningen maken;
  • werktuigen maken van steen.

Hoe werkt het?

Je hebt gekozen om één van de drie ontdekkingen door de oermens uit te leggen: hoe ze vuur, grottekeningen of werktuigen maakten.

➜ Schrijf de ontdekking die je gaat onderzoeken groot in je schrift.
➜ Ga op internet op zoek naar informatie over hoe de mensen dit in de oertijd deden. Hieronder zie je alvast één link per ontdekking om je op weg te helpen.
➜ Zoek zelf nog minstens twee andere websites op waar je meer informatie kunt vinden. Je mag ook filmpjes op YouTube opzoeken.
➜ Schrijf in je schrift op wat je vindt op de websites hieronder en je zelf gevonden websites. Hierbij mag je steekwoorden gebruiken.

 

Op-weg-help-links

 

Hoe ga je het uitleggen?

In de vorige stap heb je informatie opgezocht over hoe de oermensen vuur, grottekeningen of werktuigen maakten. 

Nu ga je dat zelf in eigen woorden uitleggen.

➜ Maak in je schrift een lijstje van de dingen die je nodig gaat hebben. Bijvoorbeeld steen, of takjes, of houtskool.
➜ Schrijf stap voor stap op wat je moet doen om vuur, een grottekening of een werktuig te maken. 

Uitlegfilmpje maken

Je hebt in de vorige stap een lijstje met benodigdheden en een stap-voor-stap uitleg geschreven van hoe de oermensen vuur, grottekeningen of werktuigen maakten.

Nu ga je zelf een uitlegfilmpje maken. Je filmpje duurt minimaal 30 seconden en maximaal 1 minuut. Je mag natuurlijk je filmpje monteren. 

➜ Verzamel de dingen die op je lijstje met benodigdheden staan.
➜ Maak een filmopname van jezelf terwijl je vuur, een grottekening of een werktuig maakt. 
➜ Gebruik je stap-voor-stap uitleg als script tijdens de opnames, of spreek de uitleg achteraf in als voice-over.

4. Afronding

Begrippenlijst vmbo

Levenswijze van jagers en verzamelaars

Prehistorie
De prehistorie is de tijd waaruit geen geschreven berichten bewaard zijn.

Nomadische levenswijze
Mensen hebben geen vaste woonplaats,  maar ze trekken rond en leven van wat ze uit de natuur kunnen halen.

Jagers-verzamelaars
Jagers-verzamelaars leven als nomaden. Zij leven van de jacht (jagers) en van producten uit de natuur, zoals vruchten en wortels (verzamelaars).

Toendra/Toendraklimaat
Een boomloos gebied in koude streken waar grassen, mossen en dwergstruiken groeien.  In de koudste maanden is de temperatuur op de toendra onder de -3 °C, in de warmste maanden tussen 0 en 10 °C.

Lage Landen
Omschrijving van het huidige Nederland en België, toen deze landen nog niet bestonden.

Mammoeten
Grote dieren met een dikke vacht, die leefden op de toendra’s. Ongeveer 4000 jaar geleden zijn ze uitgestorven.

Rendieren
Hertachtige dieren, die in kuddes over de toendra’s trokken. In warmere tijden trekken ze zich terug in het noorden van Scandinavië.

Rendierjagers
Jagers-verzamelaars die de kuddes van rendieren volgen om te kunnen eten en huiden te verzamelen.

Grotschilderingen
In de prehistorie werd kunst gemaakt in de vorm van grotschilderingen.

 

Begrippenlijst h/v

Levenswijze van jagers en verzamelaars

Prehistorie
De prehistorie is de tijd waaruit geen geschreven berichten bewaard zijn.

IJstijden
Perioden van ijzige kou waarin het land in het noorden van Europa bedekt is met ijs.

Nomadische levenswijze
Mensen hebben geen vaste woonplaats maar trekken rond en leven van wat de natuur te bieden heeft.

Jagers-verzamelaars
Jagers-verzamelaars leven als nomaden. Zij leven van de jacht (jagers) en van producten uit de natuur, zoals vruchten en wortels (verzamelaars).

Toendra/Toendraklimaat
Een boomloos gebied in koude streken waar grassen, mossen en dwergstruiken groeien.  In de koudste maanden is de temperatuur op de toendra onder de -3 °C, in de warmste maanden tussen 0 en 10 °C.

Lage Landen
Omschrijving van het huidige Nederland en België, toen deze landen nog niet bestonden.

Mammoeten
Grote dieren met een dikke vacht, die leefden op de toendra’s. Omstreeks 4000 jaar geleden zijn ze uitgestorven.

Rendieren
Hertachtige dieren, die in kuddes over de toendra’s zwerven. In warmere tijden trekken ze zich terug in het noorden van Scandinavië.

Rendierjagers
Jagers-verzamelaars die de kuddes van rendieren volgen om in hun levensonderhoud te voorzien.

Grotschilderingen
In de prehistorie werd kunst gemaakt in de vorm van grotschilderingen.

Terugkijken

Intro

  • Bekijk de trailer van The Croods uit de motivatiemotor nog een keer. Nu je meer weet over de oermensen, vind je de familie Crood realistisch? 

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 2 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdracht
    Wat vond je makkelijker om te doen: de toets of het filmpje? Waarom?
    Werk je liever alleen of samen tijdens een eindopdracht?