Mig Mag Lassen, een instructie voor PIE docenten

Instructie voor docenten PIE: Mig-Mag Lassen

Safety first !

Lasgevaar: Safety first !

  • Electrocutie: bij het werken met 'open' elektriciteitsbronnen is er - per definitie - gevaar voor elektrocutie: Weet met welke spanningen je werkt (> 47 Volt wisselspanning of 100 mili Ampére is al levensbedreigend!)
  • Brandgevaar: maar ook verbranding van je huid is een reëel gevaar, vanwege de lasspetters die er áltijd zijn bij het lassen.
  • Explosiegevaar: als lasser sta je midden tussen de gevaarlijke stoffen (gassen, zuurstof, rook en stof) samen met gloeiend heet metaal is dat een gevaarlijke mix.
  • Stralingsgevaar: Ultra violette straling van het lasproces beschadigen de ogen en de huid (lasogen, verbrand): bescherm jezelf met brschermende kleding.
  • Stralingsgevaar: infraroodstraling die vrijkomt bij het lassen is erg slecht voor de ogen. gun jezelf daarom voldoende rust en las niet te lang achter elkaar (< 2 uur)
  • Vergiftigingsgevaar: Lasrook- of damp is áltijd giftig, laat je niks wijsmaken: er bestaat geen 'veilige' rook ook niet als het maar een beetje is (long- & orgaan aandoeningen). Zorg voor goede afzuiging/ventilatie.
  • Verstikkingsgevaar: CO², Argon, Helium zijn onbrandbare gassen, maar verdrijven jou omgevingslucht: zorg voor frisse lucht ofwel ventilatie.
  • Bevriezing: Kooldioxode of koolzuursneeuw (CO²): is zwaarder dan lucht en is -80 graden celcius als het (ongecontroleerd) vrijkomt. Met CO² wordt bijvoorbeeld ook geblust!
  • Vergiftiging met Helium: Donald Duck bestaat niet! ingeademde Helium verdringt de zuurstof in je bloed en organen met zware verwonding of dood tot gevolg: 2 doden in de afgelopen 2 jaar! (Bron: Linde-gas.nl)
  • Spontane ontbranding: door het vrijkomen van zuurstof is ontsteking door statische elektriciteit van brandbare materialen (kleding!) zéér aannemelijk en dus zéér gevaarlijk.

 

Vraag:  lassen we (doorgaands) eigenlijk met gelijk- of met wisselspanning/-stroom ?

 

Instructie Mig-Mag lassen voor docenten PIE

MIG/MAG lassen, een instructie voor docenten PIE

Voorkennis check:

In deze Wikiwijs 'les' gaan we je voorkennis opfrissen en kijken wat je weet van Mig-Mag lassen, veel plezier !

Misschien wel de twee meest gebruikte lasprocessen het MIG - MAG lasprocedé. De afkorting MIG staat voor Metal Inert Gas en MAG voor Metal Active Gas. Bij de MIG-MAG apparatuur zijn vier basiscomponenten herkenbaar:

  1. Stroombron inclusief koeling
  2. Draadaanvoereenheid inclusief draadhaspel
  3. Slangenpakket met watergekoelde lastoorts
  4. Gasvoorziening (cilinder, reduceer, gas(doorstroom)meter)

 

In de komende delen van deze les komen we terug op de onderdelen van de MIG - MAG onderdelen.

 

Het proces: bij het MIG-MAG lassen wordt vanaf een rol constant lasdraad (materiaallegering bestaande uit bijvoorbeeld mangaan, silicium en staal) aangevoerd en door een grote elektrische stroom op hoge temperatuur gesmolten tot een plasje materiaal (smeltlassen). Doordat óók het te lassen materiaal smelt, ontstaat een verbinding. De las.

 

Vraag: wat is het verschil tussen lassen & solderen?

 

Het beschermgas (het beschermt de kwaliteit van de las) is in veel gevallen een combinatiegas waarbij Argon of helium het hoofdgas vormt. Argon is een inert gas (niet brandbaar, niet geleidend) en beschermt de las voor de invloed van zuurstof op het materiaal. In de praktijk worden de inerte gassen argon en helium of hun mengsels bij het MIG lassen vrijwel alleen gebruikt voor het lassen van non-ferro metalen met als belangrijkste aluminium en aluminium-legeringen. Voor het lassen van staal en roestvast staal wordt zuiver argon niet toegepast. Daar wordt gebruik gemaakt van argon gasmengsels, meestal met toevoeging van zuurstof of kooldioxide of beiden. Voor het MAG 'active gas' wordt veelal CO², zuurstof of waterstof bijgemengd. Dit bevorderd het smeltproces.

 

Vraag: gekke is dat zowel Argon als Helium niet elektrisch geleidend zijn, hoe kan het dan dat we toch een - geleidende - vlamboog 'trekken' precies midden in een kolom van niet geleidend gas?

 

De stroombron

Stroombron: de stroombron levert de elektrische energie aan het proces. MIG-MAG lassen is dus óók elektrisch lassen (niet te verwarren met het beklede electrode lassen!). De geleverde spanning en stroom moet regelbaar zijn, zodat verschillende (diktes) materialen gelast kunnen worden. Met de stroombron, wordt dus eigenlijk ook de spanningsbron bedoeld. Stroom en spanning zijn gerelateerd aan elkaar en leveren samen het vermogen (P = U x I) via de twee onderdelen van de stroombron: de transformator & de gelijkrichter. Lassen we dus eigelijk toch met gelijkstroom!

    Transformator: doorsnede van een 100VA transformator.

 

Gelijkrichter: omzetter van een hoge wisselspanning (230/400 volt) naar een lagere wisselspanning (18/47 volt) en van een wisselspanning naar een regelbare gelijkspanning (18/90 volt).

 

Vraag: als ik met 125 ampére wil lassen bij een open spanning van 47 volt, wat is dan het vermogen wat de tranformator geleverd moet worden? (wordt dat een 230 volt trafo?).

 

Synergische systemen: de moderne lasapparaten zijn uitgevoerd met een regeling waarmee de gebruiker slechts met één knop álle (afhankelijke) variabelen tegelijk kan instellen. Zo is de draadaanvoer gekoppeld aan de stroomsterkte en draaddikte. Het is zelfs mogelijk om vooraf bepaalde programma's (Synergische lijnen) vast te leggen in het apparaat zodat bijvoorbeel enkel de materiaaldikte ingevoerd hoeft te worden.

Voorbeeld van ee synergische lijn voor AISI 316 (roestvast staal) toevoegmateriaal (lasdraad) met een diameter van 1,2 mm. De getallen in de figuur geven de verschillende plaatdikten aan (let ook op de samenstelling van het menggas!).

 

De lasdraad

Lasdraad MIG-MAG lassen.

Functie van de lasdraad bij het MIG-MAG lassen is twee-ledig: het is een materiaal wat wordt toegevoegd aan het lasproces én tijdens het lasproces is de lasdraad een stroomvoerende geleider.

Soorten & Materiaal: Lasdraden zijn er in twee hoofdsoorten, de massieve (stekend lassen) en de gevulde draden (trekkend lassen). Materiaal wat voor lasdraden gebruikt wordt is erg divers en hangt veelal af van de materialen die aan elkaar verbonden moeten worden. In nagenoeg alle gevallen zijn lasdraden legeringen met een toevoeging voor de toepassing zoals Mangaan (Mn) voor verbetering van de vervormbaarheid van staal. Nikkel (Ni) Chroom (Cr) en Molybdeen(Mo) voor corrisiebestendinge(re) lassen. Daarnaast zijn er gevulde lasdraden die het mogelijk maken om te lassen zonder beschermingsgas, er zijn vullingen van poeder (slakvormend) en zelfs gasgevulde lasdraden!

 

Bij gebruik van de diverse soorten draden horen ook de juiste instellingen. Bij het MIG/MAG lasproces zijn de belangrijkste samenwerkende factoren om tot een goede las te komen:

  • De lasboog;
  • Het beschermgas &
  • het lastoevoegmateriaal (de lasdraad).

Het proces is dus afhankelijk van een goede instelmogelijkheid van de draadsnelheid in combinatie met de stroomsterkte. Daarom worden lasdraden in diverse doornedes geleverd en horen bij die doorsnedes de specifieke  stroomsterktegebieden.

 

 

 

Het draadinvoer mechanisme

Lasdraad aanvoermechaniscme:

De lasdraad zit op een haspel binnen in het apparaat. Het aanvoermechanisme zorgt voor een regelmatige draad toevoer van de haspel naar het laspistool (ook wel lastoorts genoemd).

De transportrollen trekken de draad van de haspel en duwen hem door het slangenpakket naar het laspistool. De snelheid waarmee dit gebeurt kunnen we instellen met een regelknop.

Bij eenvoudige toestelen geschiedt de aandrijving meestal met een enkele rol. Duurdere toestellen hebben meerdere aandrijfrollen waardoor de betrouwbaarheid beter is.

 

Foto: Volledige draadaanvoerunit, met duidelijk zichtbaar de motor en de vier rollen die de draad transporteren.

 

 

Het slangenpakket met laspistool

Het Slangenpakket: Door middel van een slangenpakket worden de lasstroom, de lasdraad, het schermgas (en eventueel de koelvloeistofslangen) naar de  lastoorts gevoerd.

In de toorts vindt via een contactbuisje de stroomoverdracht plaats op de lasdraad. In de handgreep zit een schakelaar waarmee de stroom wordt in- en uitgeschakeld.

Tevens wordt daamee de draaddoorvoer en de schermgastoevoer in- en uit geschakeld. Het gasmondstuk verdeelt het schermgas goed en regelmatig rond de vlamboog.

 

 

De gasfles met drukregelaar

Beschermgas: in de gasfles zit het beschermgas, dat de las beschermt tegen lucht uit de omgeving. Voor het lassen van staal gebruiken we meestal een mengsel van argon en koolzuur.

Dit heet dan MAG-lassen (Metal Active Gas). Het gas bestaat dan uit 80-85% argon en 15-20% koolzuur. Wanneer we alleen argon gebruiken, dan heet het MIG-lassen (Metal Inert Gas).

Het menggas zit met een druk van maximaal 200 bar als gas in de fles. De druk kun je aflezen op de gasdrukmeter. De drukregelaar zorgt ervoor, dat de gasdruk wordt verlaagd naar de werkdruk. Het gasverbruik kun je aflezen op een stromingsmeter. (bijv. 10 tot 12 l/min.)

 

De contact afstand

De contactbuis, ook wel draadmondstuk wordt op een afstand is de afstand tussen de contactbuis en het werkstuk. Deze afstand is meestal 12 mm. Voor het maken van een gelijkmatige las moet de contactbuisafstand moet steeds even groot zijn.

Soms is het handig de contactbuisafstand wat te veranderen. Daardoor kunnen we tijdens het lassen meer of minder "warmte" aan de las geven

Schematische weergave MIG-MAG lasproces met de contactbuishouder/draadmondstuk op ca. 12mm afstand van het werkstuk.  

Instructie-informatie

Wat gaag we doen tijdens de instructie?

  • Jullie gaan een lasoefening doen met een 'brander' (lassen zonder materiaal toevoegen, kan dat? )
  • Jullie gaan MIG/MAG oefenen met diverse stroomsterkten en spanningen (wat is het effect?)
  • Jullie gaan beklede elektrode lassen en kijken wat ''krimp' voor effect heeft?
  • Zelf nog ideeën overlassen of verzoek voor een oefening? geef het aan tijdens de les!

Voorbereiding:

Draag veiligheidskleding, veiligheidsschoenen, handschoenen en mogelijk lichaamsbedekkende kleding (straling)

Neem bijvoorbeeld je eigen laskap mee (als je die hebt). We hebben er overigens genoeg op school!

Niet iedereen kan tegelijk lassen: wil je een werkstuk voorbereiden? dat kan in de werkplaats (boren, knippen,etc.)

Lassen niks voor meisjes..?? dagget wel..!

Lassen voor beginners | Leren lassen met laskampioen Brenda Vermeiren | Behind the Scenes - Bing video

Kijk voor meer informatie of inspiratie ook eens naar onderstaande informatie op deze site(s)

home - Nederlands Instituut voor Lastechniek (nil.nl)

Alles over MIG/MAG lassen | Laspartners Multiweld (lpmw.nl)

Lassen - Kenniscentrum - Kepser

Veel plezier..!!

 

 

 

Toets

Toets Mig/Mag Lassen inleiding

Toets: Toets Mig/Mag Lassen Inleiding

Start

  • Het arrangement Mig Mag Lassen, een instructie voor PIE docenten is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    PIE docenten (Vmbo)
    Laatst gewijzigd
    2021-05-18 11:50:16
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De basiskennis van het MIG - MAG lassen
    Leerniveau
    MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    mig mag lassen

    Bronnen

    Bron Type
    https://youtu.be/3p14MxbGEK8
    https://youtu.be/3p14MxbGEK8     		Video
    https://youtu.be/mDZuC74utxo
    https://youtu.be/mDZuC74utxo     		Video

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Toets Mig/Mag Lassen Inleiding

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van