Les 2: Duurzaamheid

Les 2: Duurzaamheid

Welkom

Allemaal van harte welkom bij deze les!

Dit is de tweede les uit het leerarrangement "Duurzaamheid". Vandaag gaan we het hebben over meerdere begrippen. Als eerste komt het klimaatakkoord van Parijs 2015 aan bod. Vervolgens wordt er uitgelegd wat de Nederlandse klimaatwet inhoudt. Als laatste behandelen we de klimaattafels. Wat deze termen betekenen, zal worden uitgelegd in deze Wikiwijs-les. In deze les maak ik gebruik van een video om bepaalde dingen duidelijk te maken. De les wordt beëindigd met het maken van een oefening. Deze oefening bestaat uit het maken van een mindmap. Hoe je deze opdracht moet maken, kun je nalezen onder het kopje "Opdracht".

 

Veel plezier met het volgen van de les.  

Instructie

Instructie voor het gebruik van dit arrangement:

1. Volg de "kopjes" van boven naar beneden. Begin bij welkom en loop de "kopjes" één voor één af. Hieronder wordt beschreven wat je onder ieder "kopje" kunt vinden.

* Welkom: Instructie en leerdoelen.

* Video: Klimaatakkoord Parijs 2015

* Kennis 1: Klimaatakkoord Parijs 2015

* Kennis 2: Nederlandse klimaatwet

* Kennis 3: Klimaattafels

* Opdracht: Mindmap

2. Werk zelfstandig (individueel) aan dit arrangement.

3. Als hulpmiddel bij de lesstof is er een video bijgevoegd om te bekijken.

4. In de begrippenlijst kun je terugvinden wat de betekenis is van enkelen lastige begrippen.

 

Leerdoelen

Leerdoel:

De student moet kunnen beschrijven wat het klimaatakkoord van Parijs 2015 inhoudt en het belang van het akkoord op mondiaal niveau kunnen toelichten. De student moet kunnen uitleggen wat de klimaatwet en de klimaattafels betekenen en de relatie kunnen leggen tussen het klimaatakkoord en de klimaatwet.

Video

Video: Klimaatakkoord Parijs 2015

Kennis 1: Klimaatakkoord Parijs 2015

Klimaatakkoord Parijs 2015

Tips over de Eiffeltoren in Parijs. | Wereldreizigersclub

Waarom is het klimaatakkoord van Parijs 2015 tot stand gekomen?

In de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw kwamen klimatologen tot de conclusie dat de aarde opwarmt. Al snel werd een verband ontdekt tussen deze opwarming en de toename van CO2 in de atmosfeer. Doordat deze gassen in de atmosfeer de zonnestraling wel door laten naar het aardoppervlak, maar de terugkerende straling tegenhouden, warmt de aarde op. Deze opwarming heeft negatieve wereldwijde gevolgen. Hierbij kun je denken aan extreem weer, gevolgen voor de voedselzekerheid en klimaatvluchtelingen.

Sommige gebieden op aarde zullen door de klimaatverandering te maken krijgen met extreme neerslag, andere juist met droogte en verwoestijning. Ook wordt inmiddels de volledige smelting van de Noordpool voor mogelijk gehouden. Mede daardoor voorspelt het IPCC een zeespiegelstijging in de 21e eeuw van 45 tot 82 centimeter. Ook voor de wereldwijde voedselzekerheid heeft klimaatverandering gevolgen omdat het invloed heeft op de vruchtbaarheid van landbouwgebieden. De wereld vluchtelingenorganisatie UNHCR waarschuwt voor de ernstige gevolgen van klimaatverandering voor mensen in kwetsbare gebieden. Nu al moeten vele mensen huis en haard achterlaten vanwege droogte, overstromingen of een stijgende zeespiegel. Dat zorgt voor conflicten met gemeenschappen die de soms duizenden vluchtelingen tegelijkertijd moeten huisvesten op een grondgebied dat al schaars is aan landbouwopbrengsten.

Franse vlag | Bestel uw Franse vlag bij Mastenenvlaggen.nl

Doel van het klimaatakkoord:

Door de bewustwording op wereldniveau van de genoemde mogelijke gevolgen van de opwarming van de aarde, is het klimaatakkoord van Parijs 2015 afgesloten. Dit akkoord is in 2015 ondertekend door 195 landen ondertekend, waaronder Nederland. Het doel van dit akkoord is de stijging van de gemiddelde wereldtemperatuur op aarde beperken tot 2 graden Celsius, maar liever nog tot 1,5 graad (Klimaatplein, 2021). Dit doel is met een reden vastgesteld. Het verschil tussen 1,5 graad en 2 graden is vooral de onomkeerbaarheid. Bij 2 graden bereiken we namelijk een kantelpunt: er worden processen in gang gezet die het onmogelijk maken om de opwarming van de aarde ooit nog terug te draaien (Milieudefensie, 2020).

Conclusie:

Het is dus enorm belangrijk dat de opwarming van de aarde beperkt blijft tot een stijging van 1,5 tot 2 graden Celsius. Dit om de mogelijke onomkeerbare catastrofale gevolgen uit bovenstaande tekst te voorkomen.

Kennis 2: Nederlandse klimaatwet

Nederlandse klimaatwet

Nederlandse vlag | Bestel uw Nederlandse vlag bij Mastenenvlaggen.nl

Waarom is de Nederlandse klimaatwet tot stand gekomen?

Nu we hebben gezien wat het belang is van de beperking van de opwarming van de aarde op mondiaal niveau, is het de beurt om de situatie voor Nederland te schetsen. Hieronder treft u enkele gevolgen voor Nederland als de aarde 2 graden opwarmt. De temperatuur in Nederland is in de afgelopen honderd jaar gestegen met 1,8°C.  De grootste stijging van 1,4°C zagen we tussen 1951 en 2013. Daardoor hebben we niet alleen nog warmere zomers, maar neemt het gemiddeld aantal ijsdagen af naar/met?1-4 dagen per jaar. Tussen 1910 en 2013 is de neerslag in alle seizoenen toegenomen, behalve in de zomer. En regenbuien worden steeds heftiger. Tegelijk neemt de kans op lange periodes van droogte toe. Deze weerextremen brengen schade toe aan huizen, gewassen en de bodem. De afgelopen jaren sterven er steeds meer mensen in periodes van hitte. Dit zal in de toekomst steeds meer toenemen. Door de opwarming worden veel planten- en diersoorten bedreigd. En al die soorten zijn van invloed op elkaar. Zo bloeien sommige planten eerder waardoor insecten zich vroeger laten zien. Trekvogels hebben zich nog niet aangepast en die lopen zo hun voedsel mis. Insecten zijn als bestuivers ook belangrijk voor ons eten. Als die verdwijnen, kunnen wij bepaalde groente en fruit niet meer produceren. De zeespiegel stijgt en in de zomer komt er te weinig zoet water bij. Hierdoor kan zout zeewater Nederland in stromen en mengen met zoet rivierwater, grondwater en slootwater. Daardoor loopt ons drinkwater gevaar. Oogsten kunnen verloren gaan, omdat veel voedselgewassen niet tegen zout water kunnen (Milieudefensie, 2019).

doelwit voor het schieten van pijlen 1760487 - Download Free Vectors,  Vector Bestanden, Ontwerpen Templates

Doel van de Nederlandse klimaatwet:

In het bovenstaande is aangegeven dat als de aarde 2 graden opwarmt, er een onomkeerbaar proces ontstaat. Daarom is het essentieel om de doelen van het klimaatakkoord van Parijs te bereiken. Hiervoor moeten alle deelnemende landen actie gaan ondernemen. Nederland is daar geen uitzondering op. Nederland heeft naar aanleiding van het Klimaatakkoord van Parijs haar eigen klimaatwet in het leven geroepen. Deze wet stelt dat we in 2030 onze CO2-uitstoot met 49 procent moeten hebben verlaagd en in 2050 met 95 procent, ten opzichte van het jaar 1990. Tegelijkertijd dient het aandeel duurzame energie opgeschroefd te worden tot 100 procent in 2050. Ook moet er natuurlijk energie worden bespaard, anders kunnen we niet genoeg duurzame energie opwekken (RVO, 2014). De genoemde drie doelstellingen zullen in een volgende paragrafen verder uitgewerkt worden.

Missie en werkwijze - Urgenda

Nederland wordt niet alleen door het klimaatakkoord van Parijs 2015 gehouden aan afspraken, maar ook de rechtbank in Den Haag heeft beslist dat de Staat meer moet doen om de uitstoot van broeikasgassen in Nederland te verminderen. De stichting Urgenda heeft een rechtszaak tegen de Staat aangespannen en de rechtbank om een uitspraak verzocht. Door de uitspraak van de rechtbank worden de afspraken die voortvloeien uit het ondertekenen van het klimaatakkoord nog dwingender. De Staat moet ervoor zorgen dat de uitstoot in Nederland in 2020 ten minste 25% lager is dan in 1990 (Rechtspraak, 2015).

Kennis 3: Klimaattafels

Klimaattafels

 

Wat is een klimaattafel en waarom zijn er klimaattafels?

Om de stand van zaken met betrekking tot de gestelde doelen en plannen, nader te kunnen bepalen, zijn er in Nederland vijf klimaattafels opgesteld, ingedeeld in de sectoren elektriciteit, gebouwde omgeving, industrie, landbouw en landgebruik, en mobiliteit. Een klimaattafel is een overlegorgaan dat bestaat uit vertegenwoordigers van overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties, die afspraken maken over sectorspecifieke maatregelen om de CO2-uitstoot te verminderen (Ensie, 2019). In dit leerarrangement richten we ons met name op de klimaattafel van landbouw. In dit leerarrangement zal naar voren komen wat de stand van zaken is met betrekking tot de doelstellingen voor de landbouw die voortvloeien uit het onze eigen klimaatwet.

 

Zoals hierboven te lezen is, lijkt het een hele klus om de opgelegde doelen en gemaakte plannen, die bekrachtigd worden door de Urgenda-zaak te realiseren. In de volgende les zal worden stilgestaan in hoeverre de doelstellingen, zoals geformuleerd door de klimaattafel "landbouw" zijn gerealiseerd.

Opdracht

Opdracht

 

1. Maak individueel een mindmap over deze les.

2. Jouw mindmap moet de volgende onderdelen bevatten:

- Klimaatakkoord Parijs 2015

- Nederlandse klimaatwet

- Klimaattafels

3. Jouw mindmap moet de relatie laten zien die er bestaat tussen het klimaatakkoord, de klimaatwet en de klimaattafels.

4. De opmaak van jouw mindmap is geheel vrij. 

Begrippenlijst

Begrippenlijst:

Klimaatakkoord van Parijs 2015

Dit akkoord is in 2015 ondertekend door 195 landen ondertekend, waaronder Nederland. Het doel van dit akkoord is de stijging van de gemiddelde wereldtemperatuur op aarde beperken tot 2 graden Celsius.

CO2

Koolstofdioxide, ook kooldioxide of koolzuurgas genoemd, is een anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO2. In zuivere toestand is het een kleurloos en geurloos gas dat van nature in de aardatmosfeer voorkomt.

Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC),

In het Nederlands de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering, is een organisatie van de Verenigde Naties om de risico's van klimaatverandering te evalueren. Het panel bestaat uit honderden experts uit de hele wereld, vanuit universiteiten, onderzoekscentra, ondernemingen, milieuorganisaties en andere organisaties. Het IPCC doet zelf geen onderzoek, maar evalueert onderzoek dat is gepubliceerd in aan collegiale toetsing onderworpen wetenschappelijke tijdschriften.

Vluchtelingenorganisatie UNHCR

Mensen op de vlucht voor geweld hebben recht op bescherming en onderdak. UNHCR, de VN-vluchtelingenorganisatie, werkt wereldwijd aan de opvang van mensen op de vlucht.

Klimaatwet

Een klimaatwet is een wet die reeds in verschillende landen is aangenomen of waarvoor een voorstel bestaat in andere landen. Het doel is om doelstellingen vast te leggen om de klimaatverandering tegen te gaan. Nederland heeft haat eigen klimaatwet.

Duurzame energie

Duurzame energie is energie afkomstig van bronnen die nooit 'op' raken. Dit in tegenstelling tot fossiele brandstoffen als olie, gas en kolen, waarvan we weten dat er steeds minder van is. Voorbeelden van duurzame energie zijn windenergie, zonne-energie en waterkracht.

Stichting Urgenda

Dit is een Nederlandse actiegroep die zich ten doel stelt om Nederland sneller duurzaam te maken.

Klimaattafel

Een klimaattafel is een overlegorgaan dat bestaat uit vertegenwoordigers van overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties, en afspraken maakt over sectorspecifieke maatregelen om de CO2-uitstoot te verminderen. In Nederland zijn er vijf klimaattafels, ingedeeld in de sectoren elektriciteit, gebouwde omgeving, industrie, landbouw en landgebruik, en mobiliteit. Tafel verwijst naar de vergadertafel waaraan overleggen meestal plaatsvinden.

  • Het arrangement Les 2: Duurzaamheid is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Bob van Balen
    Laatst gewijzigd
    2021-05-27 12:29:07
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    De studenten kennis laten maken met het "Klimaatakkoord van Parijs 2015". Vertellen wat dit akkoord inhoudt en welke invloed dit heeft op Nederland met betrekking tot "Duurzaamheid".
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Trefwoorden
    klimaatakkoord

    Bronnen

    Bron Type
    Video: Klimaatakkoord Parijs 2015
    https://www.youtube.com/watch?v=Z3M_4iikd8E
    Video
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.