Opdracht: Groeten uit Schierland - vwo456

Opdracht: Groeten uit Schierland - vwo456

Groeten uit Schierland

Introductie

Groeten uit Schierland - examen havo 2013

Schierland is een eiland op drie kwartier varen van het vasteland. De eilanders leven vooral van het toerisme. Het aantal toeristen per dag is afhankelijk van het seizoen. Voor hun dagelijkse boodschappen zijn de eilanders en de toeristen afhankelijk van de op Schierland gevestigde aanbieders. Op het eiland zijn één bakker, één kapper, één supermarkt en twee fietsverhuurders. De supermarkt heeft geen brood in het assortiment.

In deze examenopgave kijk je voor de bakker naar de marktvorm en ga je aan de slag met de vraag naar brood per dag, marginale kosten en marginale opbrengsten. En voor de fietsverhuurders kijk je naar de winstverwachting bij het verhogen van het tarief.

 

Eindtermen

Deze opdracht behoort tot concept D: Markt en concept F: Samenwerken en onderhandelen.

Na het maken van de opdracht kun je:

  • de vier marktvormen (volkomen concurrentie, monopolie, oligopolie, monopolistische concurrentie) omschrijven.
  • de formule van een vraagcurve lezen en gebruiken.
  • werken met de begrippen marginale kosten en marginale opbrengst.
  • het gevangendilemma in contexten herkennen en toepassen.

Kernbegrippen:

  • volkomen concurrentie
  • monopolie
  • oligopolie
  • monopolistische concurrentie
  • vraagcurve
  • marginale kosten
  • marginale opbrengst
  • gevangendilemma.

Activiteiten

Groeten uit Schierland

Oriëntatie

Inhoud

Kennisbank

Prijs en hoeveelheid + toets

 

Winst en aanbod + toets

 

Vraag en aanbod + toets

 

Markt - Marktvormen + toets

 

Samenwerken en onderhandelen - Gevangendilemma + toets

Examen

Inhoud

Vragen

Hoeveel broden verkoopt de bakker bij welke prijs?
Kunnen de fietsverhuurders hun tarief wel of niet verhogen?

Correctiemodel

Hoeveel punten zijn je antwoorden waard?


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 uur nodig.

  • 1,5 uur voor het bestuderen/herhalen van de onderwerpen in de Kennisbank en het maken van toetsen.
  • 0,5 uur voor het maken en nakijken van de examenvragen.

Oriëntatie

Kennisbank: Prijs en hoeveelheid

Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.

Maak de toetsvragen.

Kennisbank: Winst en aanbod

Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.

Maak het toetsvragen.

Kennisbank: Vraag en aanbod

Bestudeer het volgende onderdeel uit de Kennisbank.

Maak de toetsvragen.

Kennisbank: Marktvormen

Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.

Maak het toetsvragen.

Kennisbank: Gevangendilemma

Bestudeer het volgende onderdeel uit de Kennisbank.

Maak de toetsvragen.

Examenvragen

Groeten uit Schierland

Schierland is een eiland op drie kwartier varen van het vasteland. De eilanders leven vooral van het toerisme. Het aantal toeristen per dag is afhankelijk van het seizoen. Voor hun dagelijkse boodschappen zijn de eilanders en de toeristen afhankelijk van de op Schierland gevestigde aanbieders. Op het eiland zijn één bakker, één kapper, één supermarkt en twee fietsverhuurders. De supermarkt heeft geen brood in het assortiment. Bakker Van de Wal bakt dagelijks brood. Hij stelt per seizoen een prijs per brood vast waarbij de winst maximaal is. De bakker maakt onderscheid tussen laagseizoen, middenseizoen en hoogseizoen: zie bron 1.

Bron 1 - vraag naar brood per dag, marginale opbrengst en marginale kosten

De vraag naar brood per dag (Qv) en de marginale opbrengst (MO) zijn verschillend per seizoen: hoog, midden of laag.

Vraag naar brood

- laagseizoen \(\small{Q_v = \text{-}2000 \times P + 4600}\)

- middenseizoen \(\small{Q_v = \text{-}2000 \times P + 5000}\)

- hoogseizoen \(\small{Q_v = \text{-}2000 \times P + 5400}\)

\(\small{P}\) = prijs per brood in euro's, \(\small{Q}\) = aantal verkochte broden per dag
De marginale kosten bedragen € 1,50.

 

Gebruik de gegevens uit de bron bij de vragen 1, 2 en 3.

  1. Maak de onderstaande zinnen een economische juiste tekst.
    Op de markt voor brood is er op Schierland sprake van de marktvorm …(1)….
    Bij de overgang van het middenseizoen naar het hoogseizoen neemt de vraag naar brood …(2)….
    In het laagseizoen rekent de bakker per brood een …(3)… prijs dan in het hoogseizoen.

    Kies uit:
    - bij (1): monopolie/monopolistische concurrentie/oligopolie
    - bij (2): af/toe
    - bij (3): hogere/lagere
  2. Toon aan dat in het middenseizoen de winst van bakker Van de Wal maximaal is bij een prijs van € 2 per brood.
  3. Bereken hoe groot het verschil in omzet per dag voor de bakker is tussen het middenseizoen en het hoogseizoen.

De twee fietsverhuurders op het eiland, Remkens en Ketting, rekenen beiden een tarief van € 5 per dag per fiets. Remkens en Ketting overwegen beiden een verhoging van dit tarief met één euro. Ze hebben geen overleg. De matrix in bron 2 laat de winstverwachtingen zien bij twee opties: handhaving van het huidige tarief of verhoging van het tarief met één euro.

Bron 2 – prijsconcurrentie tussen aanbieders van fietsverhuur (pay-off matrix)

 

Gebruik bron2 bij der vragen 4 en 5.

  1. Leg uit welke optie Ketting zal kiezen. Maak daarbij gebruik van de winstcijfers uit bron 2.
  2. Kunnen beide fietsverhuurders op basis van de matrix hun winst vergroten door een prijsafspraak te maken?

Verklaar het antwoord.

Correctiemodel

  1. bij (1) monopolie
    bij (2) toe
    bij (3) lagere
  2. MO = MK
    MO midden is gelijk aan 1,5 bij \(\small{Q}\) = 1,0 → 1.000 broden
    Vul  \(\small{Q}\) = 1000  in de vraagvergelijking in:
    \(\small{Q_v}\) = -2000\(\small{P}\) + 5.000
    1000 = -2000\(\small{P}\) + 5000
    2000\(\small{P}\) = 5000 – 1000
    2000\(\small{P}\) = 4000
    \(\small{P}\) = 2
  3. Omzet Middenseizoen:
    \(\small{P}\) = € 2
    \(\small{Q}\) = 1000    →  Omzet = € 2000
    Omzet Hoogseizoen:
    \(\small{Q}\) = 1200
    1.200 = −2.000P + 5.400 → \(\small{P}\) = 2,10
    Omzet = € 2520
    Verschil omzet = € 520
  4. Een antwoord waaruit blijkt dat Ketting het tarief niet verhoogt, omdat ongeacht de keuze van Remkens, de winst voor Ketting hoger zal zijn dan bij wel verhogen (respectievelijk 14 tegen 12 als Remkens wel verhoogt en 10 tegen 6 als Remkens niet verhoogt).
  5. Ja
    Uit de verklaring moet blijken dat als beide fietsverhuurders afspreken hun tarief te verhogen (met 1 euro) de winst per maand voor ieder € 12.000 zal zijn in plaats van € 10.000 / voor ieder € 2.000 hoger zal zijn.

  • Het arrangement Opdracht: Groeten uit Schierland - vwo456 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2020-12-01 14:56:37
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema 'Samenwerken en onderhandelen', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor economie vwo456. De opdracht begint met een intro, daarna komt er een stuk tekst over wat je straks kan na deze opdracht (de leerdoelen) en vervolgens komt er een uitleg wat je gaat doen. De opdracht bestaat uit vijf verschillende opdrachten en examenvragen. De eerste opdracht gaat het over prijs en hoeveelheid. Hier worden vragen gesteld over de complementaire goederen en de vraagcurve. Bij de tweede opdracht gaat het over winst en aanbod. Hier worden vragen gesteld over maximale winst en maximalisatie marktaandeel. Bij de derde opdracht gaat het over vraag en aanbod. Hier worden vragen gesteld over homogene en heterogene producten. Bij de vierde stap gaat het over de marktvormen. Hier worden vragen gesteld over de verschillende marktvormen. Bij de vijfde stap gaat het over het gevangenendilemma. Hier worden vragen gesteld over het nash-evenwicht en meeliftersgedrag. Bij het examen ga je vragen beantwoorden over groeten uit Schierland. Hier moet je verschillende berekeningen maken aan de hand van een grafiek. Ter afsluiting zijn de antwoorden van het examen weergegeven.
    Leerniveau
    VWO 6; VWO 4; VWO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Samenwerken en onderhandelen; Economie; Speltheorie; Gevangenendilemma;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, economie, groeten uit schierland, markvormen, monopolie, samenwerken en onderhandelen, stercollectie, volkomen concurrentie, vraagcurve, vwo456

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Economie. (2020).

    Opdracht: Groeten uit Schierland - examen - h45

    https://maken.wikiwijs.nl/143495/Opdracht__Groeten_uit_Schierland___examen___h45

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Prijs en hoeveelheid

    Winst en aanbod

    Vraag en aanbod

    Marktvormen

    Gevangendilemma

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van