Introductie
Observeren
Het uitgangspunt bij het observeren is dat je meer te weten wilt komen over de ontwikkeling van het kind om de ontwikkeling middels gerichte activiteiten te kunnen stimuleren.
Observeren doe je met een gericht doel. Je wilt een specifieke vraag beantwoorden, bijvoorbeeld waarom een kind niet zindelijk is of waarom het vaak afgeleid is. Voor het goed uitvoeren hiervan heb je kennis en oefening nodig over observeren en rapporteren. In deze lessenserie gaan we aan de slag met het leren beheersen van deze vaardigheden.
Plannen
Om goed te kunnen begeleiden moet je methodisch werken. Je begeleidt kinderen bij hun activiteiten binnen een duidelijke structuur en dagritme en je werkt methodisch en planmatig.
Bij het organiseren van activiteiten moet je rekening houden met:
- Een vertrouwd ritme voor jonge kinderen
- Vrijheid binnen een structuur voor oudere kinderen
- Werkvormen en instructie
- Methodisch werken
- Planmatig werken
In deze lessen leer je hoe je als een professional organiseert en kijkt – methodisch werkt en observeert.
Doelen
Lesdoelen lees je per week terug.
Toetsvormen en criteria
- Individuele opdrachten
DCO1 - 1: Een vertrouwd ritme inclusief de opmerkingen uit groepsopdracht 1
DCO1 - 3: Directe instructie (niveau 4)
O&O7 - 1: Selectief waarnemen
O&O7 - 2: Kwalitatief observeren
O&O7 - 4: Kwalitatieve observatie met een formulier.
Toetsen
DCO H1 en O&O H7
Verdiepingsopdracht (vrijwillig) Energizer
Verzamel energizers. Bedenk zelf hoe je ze wilt verzamelen: boekje, website, … Zorg er voor dat het geheel er aantrekkelijk uitziet en dat andere gebruikers gemakkelijk energizers kunnen vinden. Laat je inspireren door bestaande boekjes en websites. Ook moet je duidelijk maken wat een energizer is en wat je er mee kunt bereiken.
Verdiepingsopdracht (vrijwillig) Tijdsbesef [TR1]
Lees minimaal drie artikelen over het tijdsbesef bij kinderen. Noteer titel, auteur, uitgave (datum of jaar), site.
Kies een doelgroep (leeftijdsfase).
Bedenk ontwikkelingsmateriaal om het tijdsbesef bij deze kinderen te stimuleren.
Presenteer jouw materiaal in de klas, in een artikel, folder, blog of vlog.
Vertel iets over de ontwikkeling van het tijdsbesef van een kind op deze leeftijd en op welke manier jouw materiaal gebruik kan worden om die ontwikkeling te stimuleren. Denk aan wat het kind al kan en wat het gaat leren.
Vermeld je bronnen.
Huiswerk gemaakt: inzet
Hier vind je de beoordelingslijst.
Organisatie en planning
Boeken:
Week 1 – 5
NU Basisboek opvoeding en ontwikkeling (O&O) - H 7 Observeren
Week 6 - 8
NU Basisboek Didactiek, communicatie en organisatie (DCO) – H1 Methodisch en didactisch werken
Week 9
Toets en beoordeling
Week 1
|
Lesdoelen
|
- Je weet waar de lessen Observeren en rapporteren over gaan.
- Je weet welke boeken je wanneer nodig hebt.
- Je kunt vertellen wat observeren meer is dan waarnemen.
- Je kunt waarnemingsfouten benoemen, herkennen en verklaren.
- Je kunt uitleggen waarom het belangrijk is om objectief te observeren en waarom je weinig hebt aan een subjectieve observatie
|
|
Theorie
|
O&O H7 Werken in de praktijk
7.1 Nauwkeurig kijken
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
- Beginnen en eindigen met een energizer
- Evalueren / herhalen / bespreken vragen 1.2
- Oriëntatievragen bespreken
- H 7.1 lezen, behandelen en vragen maken
- Gr. opdr. 1 Observatieopdracht maken en bespreken
|
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Op welke manier kan je het onderwerp van vandaag gebruiken voor de oefenopdracht Stapjes vooruit?
|
|
Huiswerk
|
Ind. opdr. 1: Selectief waarnemen
Eventueel vragen H 7.1 afmaken.
(Energizer voorbereiden)
|
Week 2
|
Lesdoelen
|
Je kunt de stappen van een observatieplan benoemen en een observatieplan volgens deze stappen maken.
|
|
Theorie
|
O&O H 7.2 Observeren met een stappenplan
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
- Vragen 7.1 die niet rechtstreeks in het boek staan bespreken
- Ind. opdr. 1 nabespreken = start H 7.2
- H 7.2 lezen / bespreken / vragen maken
- Gr. opdr. 2: Kleuters observeren maken en bespreken
|
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Op welke manier kan je het onderwerp van vandaag gebruiken voor de oefenopdrachten Stapjes vooruit en Klaar voor de start?
|
|
Huiswerk
|
Ind. opdr. 2: Kwalitatief observeren
(NB: plan wanneer je deze opdracht gaat doen, niet wanneer die af moet zijn!)
Vragen H 7.2 afmaken
|
Week 3
|
Lesdoelen
|
- Je kunt verschillende methoden van observeren noemen
- Je kunt vertellen wat de voor en nadelen van deze methodes zijn, zodat je een bewuste keuze voor een methode kunt maken
|
|
Theorie
|
O&O H 7.3 Methoden van observeren
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
- Ind. opdr. 2 nabespreken als introductie op methoden van observeren
- 7.3 Methoden van observeren bespreken, lezen, vragen maken
- Gr. Opdr. 3 Elkaar observeren maken en bespreken
|
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Op welke manier kan je het onderwerp van vandaag gebruiken voor de oefenopdrachten Stapjes vooruit en Klaar voor de start?
|
|
Huiswerk
|
Ind. opdr. 4: kwalitatieve observatie met een formulier. (Plan wanneer je deze opdracht gaat doen!)
Vragen 7.3 afmaken
(Energizer voorbereiden)
|
Week 4
|
Lesdoelen
|
- Je kunt de verschillende vormen van rapporteren benoemen.
- Je kunt vertellen waar je op moet letten als je rapporteert.
- Je kunt vertellen wat een kindvolgsysteem is
- Je kunt vertellen wanneer je een kindvolgsysteem gebruikt
- Je kunt uitleggen hoe je ouderbetrokkenheid stimuleert door het gebruik van een kindvolgsysteem
|
|
Theorie
|
O&O H 7.4 Rapporteren
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
- Ind. opdr. 4 kwalitatieve observatie met een formulier nabespreken
|
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Op welke manier kan je het onderwerp van vandaag gebruiken voor de oefenopdracht Klaar voor de start?
|
|
Huiswerk
|
Vragen 7.4 ,
Test jezelf maken
|
Week 5
|
Lesdoelen
|
Je hebt zoveel informatie over kindvolgsystemen opgezocht dat je ze met elkaar kunt vergelijken.
|
|
Theorie
|
O&O H 7.5 Kinderen volgen
(DCO 1.5 Planmatig werken)
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
7.5 Kinderen volgen lezen, bespreken, vragen maken. |
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Op welke manier hebben deze lessen bijgedragen aan jouw resultaat bij de oefenopdrachten op BPV?
|
|
Huiswerk
|
|
Week 6
|
Lesdoelen
|
- Je kunt de kenmerken van een goed dagritme voor jonge kinderen opnoemen
- Je kunt rituelen herkennen, bedenken en uitleggen waarom ze voor (jonge) kinderen belangrijk zijn.
- Je kunt per leeftijdsfase vertellen welk ritme kinderen nodig hebben en ook uitleggen waarom dit zo is
- Je kunt per leeftijdsfase vertellen welke vrijheid kinderen binnen die structuur nodig hebben en ook uitleggen waarom dit zo is.
- Je kunt per leeftijdsfase vertellen welke vrijheid kinderen binnen een structuur nodig hebben en ook uitleggen waarom dit zo is.
|
|
Theorie
|
DCO 1.1 Een vertrouwd ritme voor jongere kinderen.
DCO 1.2 Vrijheid binnen een structuur voor oudere kinderen
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
- Oriënteren op deze hoofdstukken (boek etc)
- DCO 1 Oriëntatievragen maken en bespreken
- DCO 1.1, bespreken en vragen maken
- DCO 1.2 lezen, bespreken, vragen maken.
- Groepsopdracht 1 (hiervoor heb je individuele opdracht 1 nodig)
|
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Op welke manier kan je het onderwerp van vandaag gebruiken voor de oefenopdracht Klaar voor de start?
|
Huiswerk
|
Vragen H 1.1
Vragen maken 1.2
Individuele opdracht 1 Een vertrouwd ritme
(Individuele opdracht 2 Energizer inzetten)
|
Week 7
|
Lesdoelen]
|
- Je kunt verschillende werkvormen (organisatievormen) noemen en beschrijven
- Je kunt argumenten noemen wanneer je voor een bepaalde werkvorm kiest
Niveau 4:
- Je kunt verschillende didactische werkvormen noemen en beschrijven
- Je kunt argumenten noemen wanneer je voor een bepaalde didactische werkvorm kiest
|
|
Theorie
|
DCO 1.3 Werkvormen en instructie
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
- Evalueren / herhalen / bespreken vragen 1.2
- 1.3 lezen, bespreken, vragen maken.
- Niveau 4: Groepsopdracht 2 Kringgesprek
- Energizers
|
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Op welke manier kan je het onderwerp van vandaag gebruiken voor de oefenopdracht Klaar voor de start?
|
|
Huiswerk
|
Vragen H 1.3
Niveau 4: Individuele opdracht 3 Directe Instructiemodel
|
Week 8
|
Lesdoelen
|
- Je kunt de PDCA-cyclus beschrijven en uitleggen waarom dit een manier van methodisch werken is.
- Je kunt vertellen waar je rekening mee moet houden als je een doel stelt.
- Je kunt uitleggen op welke manier je van evalueren iets kunt leren.
- Je kunt de manier van planmatig werken toelichten.
- Je hebt twee gebeurtenissen geanalyseerd volgens de STARRT methode.
|
|
Theorie
|
DCO 1.4 Methodisch werken
DCO 1.5 Planmatig werken
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
- Evalueren / herhalen / bespreken vragen 1.3
- Niveau 3: groepsopdracht 2 Kringgesprek
- Niveau 4: groepsopdracht 3 Doelen stellen
|
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Op welke manier kan je het onderwerp van vandaag gebruiken voor de oefenopdracht Klaar voor de start?
|
|
Huiswerk
|
Individuele opdracht 4 Daar leer je van
Niveau 4: Individuele opdracht 5 Evalueren
Maken: Oriëntatievragen 1.4 en 1.5
|
|
Lesdoelen
|
- Je kunt de verschillende vormen van rapporteren benoemen.
- Je kunt vertellen waar je op moet letten als je rapporteert.
- Je kunt vertellen wat een kindvolgsysteem is
- Je kunt vertellen wanneer je een kindvolgsysteem gebruikt
- Je kunt uitleggen hoe je ouderbetrokkenheid stimuleert door het gebruik van een kindvolgsysteem
|
|
Theorie
|
O&O H 7.4 Rapporteren en H 7.5 Kinderen volgen
(DCO 1.5 Planmatig werken)
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
- Ind. opdr. 4 kwalitatieve observatie met een formulier nabespreken
- 7.4 rapporteren en 7.5 Kinderen volgen lezen, bespreken, vragen maken.
|
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Op welke manier kan je het onderwerp van vandaag gebruiken voor de oefenopdracht Klaar voor de start?
|
|
Huiswerk
|
Vragen 7.4 en 7.5 maken,
Test jezelf maken
Oefentoets online maken.
(Energizer voorbereiden)
|
Week 9
|
Lesdoelen
|
- Toets hoofdstuk 7 O&O
- Toets hoofdstuk 1 DCO
|
|
Theorie
|
|
|
Suggesties leeractiviteiten
|
|
|
Evaluatie lesdoelen/ bijdrage PIT
|
Beoordelingslijsten uitdelen
|
|
Huiswerk
|
|
Inspiratie
|
Lesstofontwerp: Agnita Akkerman
|
|
Bespreken van de vragen
Veel antwoorden op de vragen staan rechtstreeks in het boek. Je kunt met de klas afspreken dat je alleen de vragen die niet in het boek staan bespreekt.
|
|
Klik hier voor de opbouw van een hoofdstuk van Nu Pedagogisch werk, leerboek, werkboek en NU-online
|
|
Sites voor energizers:
https://www.101werkvormen.nl/ebooks/
http://www.werkvormen.info/werkvorm/overzicht.php?search=true&cat=energizers
http://jufyvon.blogspot.nl/2014/10/10-leuke-energizers.html
http://www.creatiefdenken.com/energizers.php
of gewoon energizer googelen
|
|
Je kunt de bespreking van het belang van ritme voor jonge kinderen bespreken vanuit
- Hoe prettig vind jij het als de WIKI duidelijk is?
- Waarin moeten docenten duidelijk zijn?
- Waarom zijn strenge regels ook prettig?
- Waarom houden (jonge) kinderen van herhaling, bijvoorbeeld steeds hetzelfde boekje voorlezen?
- Kan je jezelf rituelen van vroeger op KDV, BSO, basisschool, thuis herinneren?
- Kan je deze vragen linken aan wat je bij eerdere vakken bent tegen gekomen?
Dagritme is ook al genoemd bij Ontwikkelingspsychologie en behandeld bij Basisbehoeften in periode 2 – Gebruikte literatuur o.a: Pedagogisch Kader Kindercentra 0 – 4, H10
|
|
Voor wie wil verdiepen: ontwikkelingsmateriaal tijdbesef bij Toetsvormen en criteria
|
|
Youtube te gebruiken als inleiding op observeren
https://www.youtube.com/watch?v=47LCLoidJh4: awarenesstest, did you see the moonwalking bear
https://www.youtube.com/watch?v=IGQmdoK_ZfY: awarenesstest, The Monkey Business Illusion
https://www.youtube.com/watch?v=-IWk5NkxQF8, tien optische illusies
https://www.youtube.com/watch?v=ubNF9QNEQLA, Test Your Awareness : Whodunnit?
|
|
link naar vijf werkvormen die te gebruiken zijn bij lessen observeren
|
Filmpjes van spelende kinderen voor observatieoefeningen (NTR schooltv)
1.Spelen met eetbare vingerverf
Lekker schilderen met kwasten, handen en voeten (3:33 min)
Madita, Emelie en Paul maken hun eigen verf. Daarna maken ze hele bijzondere schilderijen.
2.Kinderen verven een auto
http://www.schooltv.nl/video/kinderen-verven-een-auto-verfbommen-kwasten-en-bezems/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Verfbommen, kwasten en bezems (2:01 min)
Kinderen gaan een witte auto te lijf met verfbommen, kwasten en zelfs bezems. Zo wordt de auto een echt kunstwerk. Maar doe dit niet thuis met de auto van je ouders
3.Restaurantje spelen
http://www.schooltv.nl/video/restaurantje-spelen-wie-komt-er-eten/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Wie komt er eten? (2:57 min)
Tabo en Ada maken eten van papier en openen hun eigen restaurant. Ze hebben pizza, noodles en gebakken ei gemaakt. Wie wil er komen eten?
4.Een ijssalon maken
http://www.schooltv.nl/video/een-ijssalon-maken-finja-en-mio-gaan-ijsjes-verkopen/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Finja en Mio gaan ijsjes verkopen (3:07 min)
Mio en Finka knappen een oude schuur op met verf. Ze maken er een echte ijssalon van. Wie wil er een ijsje kopen?
5.Spelen met een bal
http://www.schooltv.nl/video/spelen-met-een-bal-leuk-maar-niet-altijd-makkelijk/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Leuk, maar niet altijd makkelijk (1:13 min)
Kleuters spelen met een bal. Maar vangen is soms best moeilijk!
6.Estafette
http://www.schooltv.nl/video/estafette-japanse-kleuters-doen-een-wedstrijdje/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Japanse kleuters doen een wedstrijdje (1:13 min)
Een estafette is een hardloopwedstrijd waarbij je na een rondje rennen het stokje doorgeeft aan de volgende in je team. Dus hard rennen, en hopen dat de tegenstander het stokje laat vallen!
7.Een crossbaan in het park
http://www.schooltv.nl/video/een-crossbaan-in-het-park-tom-en-jesper-houden-van-fietsen/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Tom en Jesper houden van fietsen (1:35 min)
Fietsen is leuk, maar met hellinkjes en schansjes maak je het nog veel spannender!
8.Rollebollen door het zand
http://www.schooltv.nl/video/rollebollen-door-het-zand-dat-is-leuk/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Dat is leuk! (1:43 min)
Kinderen spelen samen in het zand. Ze rennen en rollen van de berg af en ze hebben ook mooie strandballen om mee te spelen!
9.Snoeppiňata
http://www.schooltv.nl/video/snoeppiata-wie-slaat-m-stuk/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Wie slaat 'm stuk? (2:18 min)
Kinderen spelen met een snoeppiňata. Er zit van alles in!
10.Samen naar Pietengym
http://www.schooltv.nl/video/samen-naar-pietengym-met-flip-de-beer/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Met Flip de Beer (3:22 min)
Flip speelt tijdens de gymles mee met pietengymnastiek. Ze klimmen en klauteren op de daken, balanceren op de rand en brengen natuurlijk de pakjes voor Sinterklaas naar het juiste huis
11.Een vuurtje maken in de tuin
http://www.schooltv.nl/video/een-vuurtje-maken-in-de-tuin-danne-en-sam-werken/#q=categorie%3A%22Spelen%22
Danne en Sam werken (1:38 min)
12.Rolschaatsen
Vind jij dat ook zo leuk? (2:00 min)
Rolschaatsen is hartstikke leuk. Vooral als je het met zijn allen doet. Wel je beschermers omdoen!
|
