In deze opdracht kijk je naar de opbouw van de aarde.
Aardplaten schuiven langs, tegen of onder elkaar.
Aardbevingen, vulkanen en gebergtes ontstaan door krachten in de aarde.
Combineer in de oefening de juiste omschrijving en de afbeelding.
Leerdoelen
Leerdoelen
Aan het eind van deze opdracht kun je:
aangeven dat de aardkorst is opgebouwd uit bewegende platen; je gebruikt de begrippen continentale en oceanische platen.
aangeven welke krachten van binnenuit op de aardkorst inwerken.
het bewegen van de aardplaten beschrijven met de begrippen divergentie, convergentie en transforme beweging.
aangeven bij welke plaatbeweging oceanen, gebergte en vulkanen kunnen ontstaan.
Wat ga ik doen?
Activiteiten
De activiteiten in deze opdracht dragen bij tot het volgende leerdoel:
Je kunt het bewegen van de aardplaten beschrijven met de begrippen divergentie, convergentie en transforme beweging.
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je leert in de Kennisbank hoe de aarde is opgebouwd en wat bewegende platen zijn.
Je bekijkt een video over de opbouw van de aarde en maakt er een oefening over.
Stap 2
Je bekijkt een video over hoe bewegende platen door de eeuwen heen veranderingen hebben aangebracht. Je beantwoordt er vragen over.
Stap 3
Je bekijkt twee afbeeldingen van aardplaten en hun bewegingen en beantwoordt er vragen over.
Stap 4
Je leert in de Kennisbank wat divergerende platen zijn. Je beantwoordt vragen over twee aardplaten en hun bewegingen.
Stap 5
Je leert in de Kennisbank wat convergerende of botsende platen zijn. In de oefening ga je uitzoeken waar op aarde botsende platen voorkomen.
Stap 6
Je leert wat transforme beweging van platen inhoudt. Je maakt er een oefening over.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippen
De begrippenlijst bevat begrippen over Plaattektoniek. Je kunt deze begrippen ook gebruiken bij Eindopdracht B.
Eindopdracht A
Kijk een video over plaattektoniek en maak een toets.
Eindopdracht B
Maak een dominospel met de begrippen.
Benodigdheden
Stevig karton, schaar, evt printer, wit papier en kleurtjes.
Aan de slag
A: De opbouw van de aarde
Opbouw van de aarde
Bestudeer uit de Kennisbank de pagina's 'Plaattektoniek', 'Aardkorst' en 'Bewegende platen'.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bekijk de afbeeldingen en lees de informatie over divergerende platen.
Je ziet hier dat de aardkorst wordt opgewarmd door het opstijgende magma.
Door de opwarming en de omhoogkomende magma gaat de aardkorst omhoog. De aardkorst is niet zo flexibel, daarom scheurt de aardkorst. Er ontstaan nu twee losse platen, die uit elkaar bewegen. De platen divergeren, omdat het magma die uit de scheur komt de platen opzij duwt.
Hier zien we dat er water tussen de platen is gekomen. Wanneer er een laagte ontstaat zal hier altijd water in komen te staan. Dit water kan regenwater zijn, maar ook zee- of oceaanwater.
Ten slotte is er een oceaan ontstaan. Ook is de aardkorst echt gescheurd, waardoor er magma aan de oppervlakte komt. Het magma (nu lava) stolt en er ontstaat een 'Mid-Oceanische Rug'.
Bekijk nogmaals de afbeeldingen van de bewegende aardplaten.
Maak daarna de oefening.
Pijlen geven aan in welke richting de platen bewegen.
1 = Pacifische plaat
2 = Noord-Amerikaanse plaat
3 = Caribische plaat
4 = Nazca plaat
5 = Zuid-Amerikaanse plaat
6 = Euraziatische plaat
7 = Afrikaanse plaat
8 = Antarctische plaat
9 = Arabische plaat
10 = Australische plaat
11 = Filipijnse zee plaat
E: Convergerende platen
De Alpen
Platen die tegen elkaar botsen noem je convergerende of botsende platen.
Bestudeer uit de Kennisbank de pagina's 'Botsende platen-1' en 'Botsende platen-2'.
Bekijk ook de video in de Kennisbank over plooiingsgebergte.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Convectiestromen
De beweging van de magma veroorzaakt door het temperatuurverschil tussen de kern van de aarde en de aardkorst.
Divergentie
Uit elkaar bewegen, uiteenlope van platen.
Convergentie
Naar elkaar toe bewegen van platen.
Transforme beweging
Twee platen bewegen langs elkaar.
Aardkorst
De buitenste vaste laag van de aarde. Deze laag bestaat uit twee verschillende soorten aardplaten: de continentale platen (het land) en de oceanische platen (de oceaanbodem).
Continent
Een landmassa omgeven door zee.
Plaattektoniek
Het bewegen van aardplaten tegen, langs en uit elkaar.
Gebergtevorming
Het bewegen van de aardplaten waardoor reliëf (gebergte) ontstaat.
Plooiing
Het in en tegen elkaar drukken van aardplaten, waardoor deze omhoog komen.
Reliëf
Hoogteverschillen in het landschap.
Vulkanisme
Het proces waarbij vloeibaar gesteente uit de aardmantel naar het aardoppervlak komt.
Vulkaan
Een berg ontstaan door uitbarstingen vanuit het binnenste van de aarde.
Magma
Gloeiendheet gesmolten gesteente in het binnenste van de aarde (de aardmantel).
Trog
Een kloof op de plek waar een zware oceanische aardplaat onder een lichte continentale aardplaat schuift.
Subductie
Het proces waarbij een oceanische plaat onder een andere oceanische of continentale plaat schuift.
Vulkaanuitbarsting
Het spuwen van lava door een vulkaan.
Eindopdracht A: Toets
In de volgende video van Schooltv wordt alles over plaattektoniek op een rijtje gezet.
Je kunt hierna de afsluitende toets 'Plaattektoniek' maken..
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het juiste antwoord te zien.
Belangrijk om jouzelf goed te testen of je alles begrepen hebt, dit komt nog terug in een kennistoets!
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Je gaat een soort dominospel maken van plaatjes en begrippen die betrekking hebben op plaattektoniek. Je maakt een begrippenslag met start en eind. In deze slag maak je kaartjes met begrip en plaatje wat erbij past. Hoe?
Je gaat als volgt te werk:
Uit de begrippen van deze opdracht kies je 12 begrippen.
Je zoekt bij deze begrippen plaatjes.
Alle plaatjes moeten hetzelfde formaat hebben.
Kopieer of print de plaatjes en knip ze uit.
Typ de begrippen in Google docs.
Print de woorden en knip ze uit.
Van karton maak je 13 kaartjes, alle van het zelfde formaat.
Begin met een kaartje Start en een plaatje.
Voorbeeld hoe je de kaartjes kunt maken:
Start
Relief
Divergentie
Plak aan de ene kant een plaatje en aan de andere kant een begrip dat niet bij het plaatje hoort.
Eindig de “slang” met Einde op het laatste kaartje.
Als je alle kaartjes klaar hebt, laat je één van jouw ouders, broer/zus het spel samen met jou spelen.
Het begrip moet tegen het plaatje gelegd worden waar het bij hoort.
Controleer samen of je het dominospel juist gemaakt/gespeeld hebt.
Maak een foto van jouw begrippenslag (compleet) en plaats de foto in jouw document: Project Verwoestende krachten. Doe dit op de 1e pagina. Hierdoor verschuiven de plaatjes van de aardbeving en vulkaan naar een pagina daarna. Dat is niet erg!
Het arrangement Deel 1: Plaattektoniek is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
De aarde
Aardplaten
Botsende platen
Transforme beweging
Plaattektoniek
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
