Leermateriaal per thema
Algemeen
|
Tweede Wereldoorlog
In deze opdracht leren leerlingen over de verloop van de Tweede Wereldoorlog. Hoe begon deze oorlog en welke gebeurtenissen hebben het verloop ervan bepaald? De opdracht kan worden afgesloten met een toets of het maken van een tijdlijn.
vmbo-kgt12 hv123
|
|
|
Tijdlijn Tweede Wereldoorlog
In deze interactieve tijdlijn van de Tweede Wereldoorlog in Nederland kun je zien welke gebeurtenissen belangrijk zijn geweest in de oorlog en hoe het de levens van de mensen heeft beïnvloed. In de tijdlijnen zitten tekst, audiofragmenten en video verborgen met meer uitleg en informatie bij de onderwerpen.
Interactieve tijdlijn WO-2
|
|
|
Jong in de oorlog
In deze les voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs leren leerlingen aan de hand van historisch bronmateriaal over het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Leerlingen krijgen verschillende bronnen aangeboden en leren verbanden leggen tussen gebeurtenissen.
Jong in de oorlog
|
|
|
Histoclips: De Tweede Wereldoorlog
Sinds zijn aantreden als kanselier van Duitsland werkte Hitler aan plannen om van zijn land een supermacht te maken, het Derde Rijk. Alle Duits sprekende Europeanen zouden daarin moeten worden verenigd. Voor dit doel werd het leger versterkt.
Histoclips: De Tweede Wereldoorlog
|
|
|
Netwerk Oorlogsbronnen: WOII in Nederland
Op deze website komt het aanbod aan bronnen uit en over de Tweede Wereldoorlog bij elkaar. Er is materiaal te vinden van honderden archieven, musea, herinneringscentra en bibliotheken uit heel Nederland. Je kunt zoeken op type materiaal, thema, plaats, datum en organisatie.
Bronnen: WOII in Nederland
|
|
 |
Over de oorlog
De website van het Verzetsmuseum bevat veel informatie over de Tweede Wereldoorlog in Nederland, Nederlands-Indië, Suriname, de Antillen en Aruba in het algemeen. Daarnaast kunnen 15 thema's rondom de oorlog specifieker bestudeerd worden. Elk thema bevat tekstuele uitleg, bronnen en vragen.
Bronnen: Over de oorlog
|
|
|
Tweede Wereldoorlog - dossier van Beeld en Geluid
Dossiers over de Tweede Wereldoorlog met video's, samengesteld door het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Per dossier is bronmateriaal te vinden over specifieke thema's, van NSB propaganda, tot de beroemde Westerborkfilm tot amateurbeelden over de bevrijding.
Bronnen: Tweede Wereldoorlog in Beeld en Geluid
|
|
Bevrijding
|
Vrijheid
In deze module is er aandacht voor de bevrijding van Nederland na de Tweede Wereldoorlog. Er wordt stil gestaan bij wat vrijheid nu eigenlijk betekent.
Les: Vrijheid
|
|
|
13 in de oorlog: Bevrijding
Lisa Wade is in Wageningen op de plek waar de onderhandelingen over vrede in Nederland plaatsvonden. In Hotel de Wereld zit ze aan de tafel waar die besprekingen plaats hadden. Als de overgave van de Duitse troepen in Nederland is getekend, viert het hele land feest.
13 in de oorlog: Bevrijding
|
|
|
NOS journaal: 75 jaar bevrijding
De NOS brengt je 75 jaar terug in de tijd. Op deze website kun je de bevrijding van Nederland van dag tot dag volgen. Deze berichten zijn geschikt voor leerlingen in de bovenbouw van havo en vwo.
NOS journaal
|
|
|
NOS jeugdjournaal: 75 jaar bevrijding
Het NOS jeugdjournaal brengt je 75 jaar terug in de tijd. Op deze website kun je de bevrijding van Nederland van dag tot dag volgen. De berichten zijn geschikt voor leerlingen in het vmbo en de onderbouw van havo/vwo.
NOS Jeugdjournaal
|
|
Dagelijks leven
|
Dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog
Deze amateurbeelden geven een inkijkje in het dagelijks leven er uit tijdens de bezetting. Je ziet wat mensen in hun vrije tijd deden en wat er veranderde in de loop der jaren.
Bronnen: Dagelijks leven in WOII
|
|
|
Rotterdammers in de oorlog
Digiles over hoe Rotterdammers WO2 hebben ervaren. De lesonderdelen zijn ingedeeld op thema, van de inval tot verzet tot het dagelijks leven. De informatie in de lessen is voorzien van dagboekfragmenten, foto's, bijzondere objecten en krantenknipsels.
Digiles: Rotterdammers in de oorlog
|
|
|
Tweede Wereldoorlog - dossier van Beeld en Geluid
Dossiers over de Tweede Wereldoorlog met video's, samengesteld door het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Per dossier is bronmateriaal te vinden over specifieke thema's, van NSB propaganda, tot de beroemde Westerborkfilm tot amateurbeelden over de bevrijding.
Bronnen: Tweede Wereldoorlog in Beeld en Geluid
|
|
|
Netwerk Oorlogsbronnen: WOII in Nederland
Op deze website komt het aanbod aan bronnen uit en over de Tweede Wereldoorlog bij elkaar. Er is materiaal te vinden van honderden archieven, musea, herinneringscentra en bibliotheken uit heel Nederland. Je kunt zoeken op type materiaal, thema, plaats, datum en organisatie.
Bronnen: WOII in Nederland
|
|
Bezetting
|
Duitse bezetting
Deze opdracht gaat over de Duitse bezetting van Nederland. Hoe raakte ons land bij de oorlog betrokken en welke gevolgen had dat voor de Nederlanders? De opdracht kan worden afgesloten met een toets of het maken van een quiz.
vmbo-kgt12 hv123
|
|
|
Duitsland valt Nederland binnen
Op 10 mei 1940 valt Duitsland Nederland binnen. Het Nederlandse leger vecht uit alle macht terug, maar na een paar dagen is Rotterdam verwoest en geeft Nederland zich over.
Duitsland valt Nederland binnen
|
|
|
13 in de oorlog: De bezetting
Vanaf nu zijn de Duitsers de baas in Nederland. In deze aflevering laat Lisa Wade zien dat ook tijdens de oorlog het gewone leven doorgaat. Zo moet Hans (13 jaar, Amsterdam) nu Duitse woordjes leren voor een proefwerk. Tot groot ongenoegen van zijn vader, die de Duitsers maar niet kan vergeven dat ze Rotterdam hebben platgebombardeerd.13 in de oorlog: De bezetting
|
|
|
Nationaal Monument Oranjehotel*
Het Oranjehotel was de bijnaam van de Scheveningse gevangenis tijdens de Tweede Wereldoorlog. In deze les ontdekken leerlingen aan de hand van tien verhalen van echte gevangenen de geschiedenis van het Oranjehotel. Het materiaal is geschikt voor leerjaar 3 van het vmbo/havo/vweo. De les kan goed worden gecombineerd met een bezoek aan het museum.
Lesbrief: Nationaal Monument Oranjehotel
|
|
* De deelnemende musea gaan vanaf 20 november 2020 weer door met het geven van de Cultuurmenu VO lessen. Alle cultuurmenulessen worden gegeven met inachtneming van de RIVM coronamaatregelen. Ook de busmaatschappij houdt zich hieraan. U kunt nog lessen boeken tot en met eind juni 2021. Op www.cultuurmenu.nl staat alle informatie.
Herdenken
|
Wordt Gemist
Met de online leeromgeving Wordt gemist bereiden leerlingen zich voor op de herdenkingen van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Ze doen dit door het uitvoeren van onderzoek naar lokale geschiedenis en levensverhalen. Wordt gemist kan ook worden ingezet in de lessen over de Holocaust of als voorbereiding op een bezoek aan een museum, monument of herinneringscentrum.
Leeromgeving: Wordt Gemist
|
|
|
Adopteer een monument
Met het project Adopteer een monument gaat de lokale oorlogsgeschiedenis voor kinderen leven: ze ontdekken het verhaal achter een oorlogsmonument in hun buurt. Ze leren wat herdenken is en waarom het belangrijk is om de verhalen uit de oorlog door te geven
Project: Adopteer een monument
|
|
|
Herdenken en rituelen
In deze module is er aandacht voor de Nationale Herdenking op de Dam en de rituelen die bij herdenken horen.
Les: Herdenken en rituelen
|
|
|
Monumenten
In deze module wordt stil gestaan bij wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd
en welke soorten monumenten we voor verschillende groepen slachtoffers kennen in Nederland.
Les: Monumenten
|
|
Holocaust
|
Een brief aan Anne Frank
In deze opdracht onderzoeken leerlingen het leven en het dagboek van Anne Frank. De opdracht wordt afgesloten met het schrijven van een brief aan Anne Frank.
vmbo-kgt12 hv12
|
|
|
Lessenserie Ellis & Bernie
Ellis & Bernie is een zesdelige lessenserie over discriminatie en Jodenvervolging voor de onderbouw van het VMBO. Met dit lespakket wordt geprobeerd de belevingswereld van leerlingen te bereiken zodat zij kunnen proberen zich een voorstelling te maken van een leefwereld zonder vrijheid.
Lessenserie: Ellis & Bernie
|
|
|
Wordt Gemist
Met de online leeromgeving Wordt gemist bereiden leerlingen zich voor op de herdenkingen van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Ze doen dit door het uitvoeren van onderzoek naar lokale geschiedenis en levensverhalen. Wordt gemist kan ook worden ingezet in de lessen over de Holocaust of als voorbereiding op een bezoek aan een museum, monument of herinneringscentrum.
Modules: Wordt Gemist
|
|
|
13 in de oorlog: Joden
13 in de oorlog neemt je mee terug naar de Tweede Wereldoorlog en vertelt wat er allemaal gebeurde en hoe het is om tijdens de oorlog op te groeien. Kan jij het je voorstellen?
Lisa Wade bezoekt het Anne Frank huis waar acht onderduikers twee jaar lang ondergedoken hebben gezeten.
13 in de oorlog: Joden
|
|
|
Werkvorm over antisemitisme
In deze werkvorm onderzoeken leerlingen aan de hand van een video de geschiedenis en actualiteit van antisemitisme. Er worden diverse lestips gegeven om met de video aan de slag te gaan.
Werkvorm: Antisemitisme
|
|
|
Sporen van de Holocaust in Sobibor
Nooit Voltooid Verleden is een digitale lesbrief, geschikt voor bovenbouw vmbo en onderbouw havo en vwo, ter voorbereiding op een bezoek aan een voormalig concentratiekamp in Nederland, een oorlogs- of verzetsmuseum of een voormalige synagoge in uw regio, of als voorbereiding op een bezoek van een gastspreker.
Lessen: Nooit Voltooid Verleden
|
|
|
Digitale les De Zoektocht
Aan de hand van een strip leren de leerlingen in de lessenserie ‘De Zoektocht’ de belangrijkste feiten van de Holocaust en de jodenvervolging kennen. De les is in eerste plaats bedoeld voor de tweede en derde klassen van het voorgezet onderwijs.
Les: De Zoektocht Docentenhandleiding
|
|
Hongerwinter
|
13 in de oorlog: Hongerwinter
In de Hongerwinter van 1944 is er in grote delen van Nederland een groot tekort aan voedsel. Duizenden mensen, vaak kinderen trekken er daarom dagelijks op uit op zoek naar voedsel. Ook Marie (12 jaar, Den Haag) gaat met haar broertje op zware hongertocht om wat spullen te ruilen voor iets eetbaars.
13 in de oorlog: Hongerwinter
|
|
|
Hongertochten
Omdat er tijdens de hongerwinter bijna geen eten is, trekken mensen naar het platteland om eten te zoeken. Ze ruilen hun bezittingen voor een stuk kaas of wat eieren. Veel mensen overleven de hongertochten niet.
Hongertochten
|
|
Onderduiken en vluchten
|
Lessenserie Ellis & Bernie
Ellis & Bernie is een zesdelige lessenserie over discriminatie en Jodenvervolging voor de onderbouw van het VMBO. Met dit lespakket wordt geprobeerd de belevingswereld van leerlingen te bereiken zodat zij kunnen proberen zich een voorstelling te maken van een leefwereld zonder vrijheid.
Lessenserie: Ellis & Bernie
|
|
|
Over de oorlog
De website van het Verzetsmuseum bevat veel informatie over de Tweede Wereldoorlog in Nederland, Nederlands-Indië, Suriname, de Antillen en Aruba in het algemeen. Daarnaast kunnen 15 thema's rondom de oorlog specifieker bestudeerd worden. Elk thema bevat tekstuele uitleg, bronnen en vragen.
Bronnen: Over de oorlog
|
|
|
Wordt Gemist
Met de online leeromgeving Wordt gemist bereiden leerlingen zich voor op de herdenkingen van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Ze doen dit door het uitvoeren van onderzoek naar lokale geschiedenis en levensverhalen. Wordt gemist kan ook worden ingezet in de lessen over de Holocaust of als voorbereiding op een bezoek aan een museum, monument of herinneringscentrum.
Leeromgeving: Wordt Gemist
|
|
|
Netwerk Oorlogsbronnen: WOII in Nederland
Op deze website komt het aanbod aan bronnen uit en over de Tweede Wereldoorlog bij elkaar. Er is materiaal te vinden van honderden archieven, musea, herinneringscentra en bibliotheken uit heel Nederland. Je kunt zoeken op type materiaal, thema, plaats, datum en organisatie.
Bronnen: WOII in Nederland
|
|
Verzet
|
Het Verzet
In deze les voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs leren leerlingen aan de hand van historisch bronmateriaal over het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Leerlingen krijgen verschillende bronnen aangeboden en leren verbanden leggen tussen gebeurtenissen.
Les: Verzet
|
|
|
Kaart van Verzet
De Kaart van Verzet geeft in een impressie van verzetsverhalen uit heel Nederland. Van illegaal koerieren tot het regelen van onderduikadressen en van gewapende overvallen tot het vervalsen van persoonsbewijzen. Je kunt filteren op datum en locatie.
Bronnen: Kaart van Verzet
|
|
|
13 in de oorlog: Gewapend verzet
In deze aflevering laat Lisa Wade zien hoe verzetsmensen persoonsbewijzen, bonkaarten en vergunningen namaakten, om ondergedoken mensen te helpen. Mensen in het verzet pleegden ook overvallen op distributiekantoren om aan echte voedselbonnen te komen. Soms ging dat heel erg fout...
13 in de oorlog: Gewapend verzet
|
|
|
13 in de oorlog: Verraad en verzet
In deze aflevering gaat Lisa Wade gaat naar de voormalige dodencel van de Scheveningse strafgevangenis waar duizenden verzetsmensen hun laatste nacht hebben doorgebracht.
13 in de oorlog: Verraad en verzet
|
|
|
Bij het verzet
Niet iedereen gaf zich tijdens de Tweede Wereldoorlog zomaar gewonnen aan de Duitsers. Sommige mensen gingen in verzet. Ze drukten stiekem krantjes of plakten posters tegen de Duitsers. Maar als je gepakt werd, hadden de Duitsers geen genade.
Bij het verzet
|
|
|
Over de oorlog
De website van het Verzetsmuseum bevat veel informatie over de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Daarnaast kunnen 15 thema's rondom de oorlog specifieker bestudeerd worden. De thema's klein en gewapend verzet worden uitgebreid behandeld. Elk thema bevat tekstuele uitleg, bronnen en vragen.
Bronnen: Over de oorlog
|
|
WOII in Nederlands-Indië
|
Thuis is Ver Weg
Hoe verliep de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië? Hoe ervaarde je als kind de oorlog? En, welke verhalen worden doorgegeven aan volgende generaties? Het zijn vragen die centraal staan in Thuis is ver weg. In dit lesmateriaal gaan leerlingen aan de slag met de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië en hun eigen familiegeschiedenis.
HandleidingFilmfragmentenWerkbladen (dig.)Werkbladen (print)
|
|
|
Kaart van Indisch Verzet
De Kaart van Indisch Verzet geeft in een impressie van verzetsverhalen in Nederlands-Indië. Van sabotage van het werk in de internetingskampen tot gewapend verzet in de jungle. Je kunt filteren op datum en locatie.
Bronnen: Kaart van Indisch Verzet
|
|
|
13 in de oorlog: Nederlands-Indië
13 in de oorlog neemt je mee terug naar de Tweede Wereldoorlog. In 1942 wordt Nederlands-Indië bezet door het Japanse leger. Voor de Japanners is er geen plaats meer in het land voor blanke mensen of voor mensen met een gemengde afkomst. Joop en Karin zijn allebei van gemengde afkomst en vertellen over hun ervaringen tijdens de oorlog.
13 in de oorlog: Nederlands-Indië
|
|
|
Nederlands-Indië in oorlogstijd
De Japanners onderwerpen Nederlands-Indië aan hun gewelddadige regime. Duizenden Nederlanders en Indonesiërs sterven in Japanse werkkampen. Tot 2 Amerikaanse atoombommen op Japan een eind maken aan de Tweede Wereldoorlog, ook in Nederlands-Indië.
Nederlands-Indië in oorlogstijd
|
|
|
Indië in Multiperspectief
Indië in Multiperspectief maakt historische bronnen over Nederlands-Indië toegankelijk en geeft handvatten om hiermee in de klas aan de slag te gaan. Het doel is om samen met leerlingen inzicht te krijgen in de gedeelde geschiedenis van Indonesië en Nederland. Hierbij worden gebeurtenissen in deze gedeelde geschiedenis vanuit verschillende visies, standpunten en perspectieven benaderd.
Project: Indië in Multiperspectief
|
|
|
Museum Sophiahof/Indisch Herinneringscentrum*
Leerlingen leren meer over de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog voor een van de Nederlandse koloniën. Ze krijgen inzicht in de verschillende motieven om te migreren en kunnen aan het einde van de les reflecteren op hoe mensen naar elkaar kijken en hoe er naar zichzelf gekeken wordt. Deze les is geschikt voor leerjaar 2 van het VO en is ontwikkeld ter voorbereiding op een museumbezoek.
Lesbrief: Museum Sophiahof / Indisch Herinneringscentrum
|
|
* De deelnemende musea gaan vanaf 20 november 2020 weer door met het geven van de Cultuurmenu VO lessen. Alle cultuurmenulessen worden gegeven met inachtneming van de RIVM coronamaatregelen. Ook de busmaatschappij houdt zich hieraan. U kunt nog lessen boeken tot en met eind juni 2021. Op www.cultuurmenu.nl staat alle informatie.
