De man die het vaakst de Tour de France heeft gewonnen, heet Lance Armstrong. Hij heeft 7 overwinningen achter zijn naam staan. Toch is zijn naam weggehaald van de lijst van grote Tour-helden. Dat komt omdat hij heeft valsgespeeld. Dat geldt ook voor de meeste andere wielrenners uit de tijd van Lance Armstrong. Ze hebben allemaal doping gebruikt. Het was erg oneerlijk allemaal, zeker voor de wielrenners die daardoor geen kans kregen om mee te doen aan de Tour de France.
Lange tijd werd Lance Armstrong geëerd. Er werden boeken over hem geschreven, hij kon veel geld verdienen bij allerlei bedrijven en hij is zelfs op bezoek geweest bij de president van Amerika. Inmiddels is dat allemaal voorbij en willen de meeste mensen niets meer met hem te maken hebben. Hij is een schurk geworden.
Bekijk de onderstaande video. Winnen of verliezen liggen vaak dicht bij elkaar. Een voetballer die tegen de paal schiet heeft pech, maar als de bal er net ingaat is hij de held.
Napoleon Bonaparte
Napoleon Bonaparte op een keizerlijk paard
Als je als toerist naar Parijs gaat, dan kan je naar het graf van Napoleon Bonaparte gaan. Het is een schitterende graftombe van marmer en in een speciaal gebouw. Napoleon leefde ruim 200 jaar geleden.
Voor veel Fransen is hij dan ook een held. Dat komt omdat hij een nieuwe grondwet heeft ingevoerd. Die is ook de basis gaan vormen van onze grondwet. Verder heeft hij een overzichtelijk systeem van maten in laten voeren. Daarom gebruiken we op het vasteland van Europa nog steeds meters, kilogrammen, etc.
Hij is echter ook de man die miljoenen mensen de dood in heeft gejaagd met zijn vele veroveringsplannen. Hij heeft Europa jarenlang met oorlogen beziggehouden. Hij wist het zelfs zo bont te maken dat hij in 1812 met meer dan een half miljoen soldaten naar Moskou ging. Uiteindelijk hebben de meeste van die soldaten dat niet overleefd. Het heeft geleid tot de val van Napoleon. Hij keek niet op van de dood van honderduizend doden meer of minder.
Kijk daarom naar de onderstaande video:
Video over de levensbeschouwelijke uitgangspunten van Napoleon Bonaparte
Robespierre
Robespierre als man van de pruikentijd
Voordat Napoleon in Frankrijk aan de macht kwam, waren er grote problemen in Frankrijk, veroorzaakt door de Franse Revolutie. Die is begonnen in 1789 toen het Franse volk haar leiders begon weg te jagen. Daarom hebben de Fransen nog ieder jaar een feestdag op 14 juli. De Franse Revolutie ging echter gepaard met veel bloedvergieten, vooral nadat de koning onder de Guillotine werd onthoofd. In 1793 was Robespierre de leider. Hij probeerde een nieuw Frankrijk te maken. Dat deed hij door de bevolking te terroriseren. Daarom werden er veel mensen doodgemaakt, vaak werden ze onthoofd. In 1794 is uiteindelijk Robespierre zelf onthoofd.
Toch denken veel mensen positief over de Franse Revolutie omdat de koning weg was en er een nieuwe grondwet kwam.
Kijk daarom naar de onderstaande video. Mocht je niet van bloed houden, dan hoef je de video niet te kijken. Er zijn beelden van onthoofdingen onder de Guillotine:
De Franse Revolutie heeft veel invloed gehad op de loop van de geschiedenis in Europa.
George Washington
Geïdealiseerd schilderij van George Washington
Het jaar van de Franse Revolutie was ook het jaar van de eerste Amerikaanse president. Zijn naam was George Washington. Hij werd gekozen nadat de voormalige Britse kolonisten, inmiddels Amerikanen genoemd, zich vrij hadden gevochten van Groot-Brittannië. Ze waren daarbij geholpen door de Franse koning. Hoewel George Washington als generaal vaak helemaal niet succesvol was, wist hij door zijn vasthoudendheid toch veel mensen te imponeren. Hij was in staat zijn eigenbelang opzij te zetten voor het nieuwe land. Daarom werd hij gevraagd om de eerste president van de Verenigde Staten van Amerika. George Washington is de enige president die zonder tegenkandidaat unaniem is verkozen.
In zijn tijd werd de eerste grondwet geschreven, waarin het belang van het volk voorop stond. Die was gebaseerd op de onafhankelijkheidsverklaring van 1776. Die werd op 4 juli gepresenteerd. Om die reden is 4 juli nog steeds een belangrijke feestdag in Amerika. Het was nieuw dat elke 4 jaar het volk een nieuwe president mocht kiezen. Iedereen mocht dan proberen om de resident van Amerika te worden. George Washington werd in 1789 gekozen, het jaar van de Franse Revolutie. De idealen van vrijheid en gelijkheid zijn daar wel overgenomen, maar de Frane Revolutie heeft in Europa geleid tot veel onnodig bloedvloeien en de dictatuur van Napoleon
Kijk daarom naar de onderstaande video:
George Washington als founding father van Amerika
Dzjengis Khan
Gebouw met standbeeld van Dzjengis Khan
George Washington wordt gezien al een grote held. Over Napoleon zijn de meningen erg verdeeld. Door Napoleon is er een flinkse reeks oorlogen en veldslagen in Europa geweest.
In Azië zijn er enkele grote leiders die in hun eigen land ook worden vereerd, maar in het buitenland worden gezien als grote schurken.
Het grootste rijk dat ooit in de wereldgeschiedenis heeft bestaan,heeft zijn fundament de veroveringen van Dzjengis Khan in de 12e en de 13e eeuw. Dit is nog door zijn kinderen en later kleinkinderen verder uitgebreid. Ze kwamen uit het huidige Mongolië. Samen hebben ze het grootste deel van China, bijna heel Rusland, het noorden van India, het Midden-Oosten en een klein stukje van Europa veroverd. Na zijn veroveringen was het erg rustig in zijn rijk. Hij liet namelijk de inwoners van de veroverde gebieden massaal vermoorden. Kenners van de geschiedenis schatten het aantal gedode inwoners op 40 tot 60 miljoen personen. Ze hebben misschien 5% van de wereldbevolking laten vermoorden.
Timoer Lenk
Standbeeld tussen de toren van zijn voormalige zomerpaleis
Iemand die zich door Dzjengis Khan liet inspireren, was Timoer Lenk. Hij kwam uit centraal-Azië. Daar heeft hij ook grote gebieden veroverd. Net zoals Dzjengis Khan liet hij inwoners van steden die werden veroverd massaal vermoorden. Hij ging in de 15e eeuw ook richting Europa om er gebieden te veroveren. Eerst ging hij naar gebieden die liggen in het huidige Turkije. In die tijd lag daar het Byzantijnse Rijk met de hoofdstad Constantinopel.
Timoer kreeg echter ruzie met de sultan van het Ottomaanse Rijk, waardoor hij de Ottomanen ging aanvallen. Timoer Lenk (Timoer de manke) heeft de Ottomaanse (Turkse) leider verslagen.
Timoer wordt ondanks de miljoenen doden toch vereerd in zijn eigen land. Je kunt er nog steeds naar een museum gaan, waar wordt verteld over de heldendaden van de grote Timoer. Er is dan ook een groot standbeeld gemaakt van hem.
Een hele toer...
Lance Armstrong tijdens de Tour de France.
Het is niet gemakkelijk om te bepalen wie helden en schurken zijn. Het hangt er vaak vanaf wat iemand bereikt heeft met de kennis van jaren later. Bovendien hangt het er maar net vanaf wie mag beoordelen wie de schurk of de held is. En het hangt er vooral van af of je bent geslaagd in je opzet. Iemand als George Washington was in zijn strijd tegen de Britten aan het verliezen tot het moment dat de Franse schepen kwamen om te helpen. Net zoals in de sport ben je afhankelijk van dingen uit je omgeving.
Voor sommigen is Lance Armstrong gewoon de beste wielrenner van zijn tijd. Bovendien heeft hij kanker overwonnen toen zijn wielercarriere aan het begin was. Ze zeggen dat alle wielrenners doping gebruikten. De meesten zien hem als een valsspeler. En zo zijn voor veel Fransen mensen als Napoleon of Robespierre ook helden, al zullen ze niet ontkennen dat die ook hun fouten hadden.
Misschien is het zoals in de sport wel veel belangrijker om het verhaal achter de gebeurtenissen te kennen. Vanuit welke overtuigingen hebben mensen gehandeld en beslissingen genomen?
Kijk nog eens naar de sportvideo:
Sport blijft spektakel
Hieronder volgt een opdracht. In de opdracht zitten weblinks naar vergelijkbare wikiwijs-pagina's. Zo kan je meerdere helden met de schurken uit de geschiedenis combineren.
Het arrangement 15. Helden en schurken uit de geschiedenis is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Pieter van Stiphout
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2024-09-24 20:40:03
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Aan de hand van het contrast tussen de Amerikaanse en de Franse Revolutie aan het einde van de Verlichting krijgen leerlingen een idee van de verschillende manier waarop naar de geschiedenis kan worden gekeken.
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
0 uur en 20 minuten
Trefwoorden
franse revolutie, napoleon, robespierre, washington
Aan de hand van het contrast tussen de Amerikaanse en de Franse Revolutie aan het einde van de Verlichting krijgen leerlingen een idee van de verschillende manier waarop naar de geschiedenis kan worden gekeken.
leerling/student
PT20M
franse revolutie, napoleon, robespierre, washington
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
PPT helden of schurken
