Nationalisme Indonesië vmbo-kgt34 - kopie 1

Nationalisme Indonesië vmbo-kgt34 - kopie 1

Nationalisme Indonesië

Leerdoelen

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • beschrijven wat de oorzaken zijn van het ontstaan van de nationalistische Indonesische beweging.
  • uitleggen welke relatie er is tussen de Ethische Politiek van Nederland en de nationalistische Indonesische beweging.
  • twee belangrijke hoofdrolspelers noemen als het gaat om Indonesisch nationalisme.

Werkwijze

Activiteiten

 

 

Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen Tekst lezen over de opkomst van het Indonesisch nationalisme.
Stap 2 Alleen Tekst lezen over de PNI (Partai Nasional Indonesia).
Stap 3 Alleen Tekst lezen over Soekarno, de leider van de PNI.
Stap 4 Alleen antwoorden van de vragen in een word document. Inleveren via ELO


Benodigdheden
computer

Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.

 

 

Kennisbank

In deze opdracht gaat het over het Nationalisme in Indonesië.
Bestudeer in het volgende Kennisbankitem de pagina over Soekarno.
Bespreek met een klasgenoot wat de drijfveer van Soekarno was om onafhankelijk te worden van Nederland.

Nationalistische bewegingen in de koloniën

Stap 1

Opkomst van het Indonesisch nationalisme
Dat een land een ander land als kolonie bezat, was 100 jaar geleden heel normaal. Dat de opbrengsten van de kolonie ten goede kwamen aan het moederland was dat ook. Een kolonie heette ook wel een wingewest. De verhouding tussen Nederland en zijn kolonie Nederlands-Indië had in die jaren iets van de verhouding tussen een vader en een kind. Nederland, de vader wist wat goed was voor het kind, Nederlands-Indië. Nederland vindt dat Nederlands-Indië er nog lang niet aan toe is om zelfstandig te worden.

De door Nederland gevoerde Ethische Politiek richtte zich op de verbetering van de welvaart en het welzijn van de Indonesiërs. Beter onderwijs speelde hierbij ook een belangrijke rol. Het was niet de bedoeling van Nederland dat Nederlands-Indië op korte termijn zelfstandig zou worden. Maar juist door dat betere onderwijs werden veel Indonesiërs zich bewust van de koloniale verhouding met het moederland. Er ontstond nationalisme. Dat kun je omschrijven als het streven om zich los te maken van het moederland.

Ten tijde van de Ethische Politiek werd het onafhankelijkheidsstreven van Nederlands-Indië steeds krachtiger. Dat kwam ook omdat de Ethische Politiek slecht aansloot bij de wensen en verlangens van de inheemse bevolking. Het accent lag op het verbeteren van situatie onder leiding van de Nederlanders. De idealen van de nationalistische beweging gingen veel verder.

De door Nederland gevoerde Ethische Politiek richtte zich op de verbetering van de welvaart en het welzijn van de Indonesiërs. Beter onderwijs speelde hierbij ook een belangrijke rol. Het was niet de bedoeling van Nederland dat Nederlands-Indië op korte termijn zelfstandig zou worden. Maar juist door dat betere onderwijs werden veel Indonesiërs zich bewust van de koloniale verhouding met het moederland. Er ontstond nationalisme. Dat kun je omschrijven als het streven om zich los te maken van het moederland.

Ten tijde van de Ethische Politiek werd het onafhankelijkheidsstreven van Nederlands-Indië steeds krachtiger. Dat kwam ook omdat de Ethische Politiek slecht aansloot bij de wensen en verlangens van de inheemse bevolking. Het accent lag op het verbeteren van situatie onder leiding van de Nederlanders. De idealen van de nationalistische beweging gingen veel verder.

Stap 2

Soekarno roept de onafhankelijke
staat Indonesië uit - aug 1945

Rond 1920 veranderde de opstelling van de nationalisten in Nederlands-Indië. Ze waren teleurgesteld dat beloofde hervormingen niet werden gerealiseerd. De Indonesiërs hadden nog steeds weinig te zeggen over het bestuur van de kolonie. Er ontstond een groep nationalisten die niet meer met de Nederlanders wilde samenwerken. Hun leider was Soekarno. Hij werkte samen met Mohammed Hatta, die ook uitgroeide tot een belangrijk nationalistisch leider. Hatta had in Nederland gestudeerd. Soekarno zei dat hij niet in het land van de kolonisator wilde studeren.

In 1927 richte Soekarno de politieke partij PNI op (Partai Nasional Indonesia). De partij had als doel het nastreven van de onafhankelijkheid van Nederlands-Indië. Soekarno schreef felle artikelen in tijdschriften en hield opzwepende toespraken. Zo probeerde hij massale acties te ontketenen. De PNI werd snel een politieke factor van betekenis.

De Nederlandse machthebbers waren bang dat de PNI een opstand tegen het koloniale bewind aan het voorbereiden was. Ze besloten Soekarno en enkele ander leiders van de PNI te arresteren. Er volgde een rechtszaak. Soekarno werd veroordeeld. Toen hij enkele jaren later weer vrij kwam, bleek dat hij nog steeds erg populair was onder de Indonesiërs.

Nederland trad steeds harder op tegen de nationalisten. De PNI werd verboden en Soekarno werd verbannen. Legendarisch is de uitspraak van gouverneur-generaal De Jonge in 1933: ‘Driehonderd jaren hebben wij hier al met klewang (=traditioneel zwaard) en knuppel geregeerd, en over driehonderd jaar zullen we het nog wel doen’.

Dit gebeurde niet. In 1942 veroverde Japan Nederlands-Indië.
Het nationalisme bloeide op en op 17 augustus 1945 riep Soekarno de onafhankelijke staat Indonesië uit.
Hij werd de eerste president van het land, Hatta werd zijn vice-president.

In 1927 richt Soekarno de politieke partij PNI op (Partai Nasional Indonesia). De partij heeft als doel het nastreven van de onafhankelijkheid van Nederlands-Indië. Soekarno schrijft felle artikelen in tijdschriften en houdt opzwepende toespraken. Zo probeert hij massale acties te ontketenen. De PNI wordt snel een politieke factor van betekenis.

De Nederlandse machthebbers zijn bang dat de PNI een opstand tegen het koloniale bewind aan het voorbereiden is. Ze besluiten Soekarno en enkele ander leiders van de PNI te arresteren. Er volgt een rechtszaak. Soekarno wordt veroordeeld. Als hij enkele jaren later weer vrij komt, blijkt dat hij nog steeds erg populair is onder de Indonesiërs.

Nederland treedt steeds harder op tegen de nationalisten. De PNI wordt verboden en Soekarno wordt verbannen. Legendarisch is de uitspraak van gouverneur-generaal De Jonge in 1933: ‘Driehonderd jaren hebben wij hier al met klewang (=traditioneel zwaard) en knuppel geregeerd, en over driehonderd jaar zullen we het nog wel doen’.

Dit gebeurde niet. In 1942 verovert Japan Nederlands-Indië. Het nationalisme bloeit op en op 17 augustus 1945 roept Soekarno de onafhankelijke staat Indonesië uit. Hij wordt de eerste president van het land, Hatta wordt zijn vice-president.

Stap 3

Soekarno 1901 - 1970

Soekarno de grote redenaar
De leider van de PNI, Soekarno was een goede spreker. Met zijn mooie taalgebruik wist hij het Indonesische volk te raken. Beroemd is zijn pleidooi in de rechtszaak tegen hem in 1930.

Bekijk het pleidooi op de site van de NTR.

In zijn pleidooi gebruikte Soekarno uitspraken van belangrijke Nederlandse en Europese professoren, bestuursambtenaren, economen en politici. Uitspraken over de toestand van Nederlands-Indië. Dat was een slimme zet. Zo moest de rechtbank hem wel serieus nemen en konden ze hem niet zo gemakkelijk neerzetten als iemand die met emotionele woorden het volk bespeelde.

Soekarno voerde twee dagen het woord. Hij verweet Nederland dat het de economie van Nederlands-Indië wilde beheersen. Dat begon volgens hem met de komst van de VOC. Hij beschreef hoe Jan Pieterszoon Coen heeft huisgehouden op de Molukken. Hij hield een tirade over het cultuurstelsel dat volgens hem ‘als een zweep neer striemde op de hoofden en ruggen van ons volk’. Hij zei over die tijd: ‘het nationale hart kan dit niet gemakkelijk vergeten’.

Soekarno sprak ook over het ontstaan van de nationalistische beweging. Hij zei: "Elk wezen, elk volk komt in opstand, ontwaakt als het al te zeer zijn ellendige toestand voelt". Hij vergeleek de opstand van Nederlands-Indiërs met de opstand van de Nederlanders tegen de Spaanse overheersing: "Zoals toen het Nederlandse volk wakker werd, is dat nu het Indonesische volk." 
In de woorden van Soekarno: "De Indonesische reus, die in diepe, ja dodelijke, rust was verzonken, heeft zich opgericht en spant zijn krachten." Het nationalistische bewustzijn werd niet bedacht door de PNI, maar kwamvoort uit onderdrukking.

Hij zei: "Niet komt de zon dus op, omdat de haan kraait, maar de haan kraait, omdat de zon opkomt."

Hij besloot zijn pleidooi met een kleurrijk slotwoord:
"Onze stem die wij hier in de gerechtszaal laten klinken blijft niet slechts binnen deze muren. Zij dringt over vlakten en bergen en zeeën van Kota Radja tot aan Fak Fak, van Oeloesiaoe bij Menado tot Timor. Het Indonesische volk dat onze stem hoort, trilt als hoort het zijn eigen stem. Uw oordeel over ons streven, Edelachtbare Rechters, is een oordeel over het streven van Iboe (Moeder) Indonesia zelf."

Soekarno werd uiteindelijk veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf.

Stap 4

 

Word document met de antwoorden op de vragen inleveren via ELO

 

Begrippenlijst

Nationalisme
Nationalisme is een politieke overtuiging waarbij mensen heel trots zijn op hun eigen land en cultuur.
Ethische politiek
Nederlands koloniaal beleid vanaf 1901. Het kabinet Kuyper begon ermee. Het doel was om de welvaart en het welzijn van de koloniale bevolking te verbeteren. Nederland loste zo zijn "ereschuld" in.

  • Het arrangement Nationalisme Indonesië vmbo-kgt34 - kopie 1 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Harry Maas
    Laatst gewijzigd
    2025-05-19 15:51:57
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, leerlijn, rearrangeerbare

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Geschiedenis. (2019).

    Nationalisme Indonesië vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/89663/Nationalisme_Indonesi__vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van