Nederlands Indië vmbo-kgt34 - kopie 1

Nederlands Indië vmbo-kgt34 - kopie 1

Nederlands Indië

Leerdoelen

Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • uitleggen waarom de Nederlandse regering in 1799 het gezag over Nederlands-Indië overnam van de VOC.
  • uitleggen hoe de Nederlandse regering zijn gezag over Nederlands-Indië in 1810 kwijtraakte en in 1816 terugkreeg.
  • toelichten op welke manier Nederland wilde verdienen aan Nederlands-Indië, eerst via de VOC en daarna door het zelf te besturen.
  • een belangrijk verschil beschrijven tussen het bestuur van de VOC en dat van de Nederlandse regering.
  • verklaren waarom de regering in 1816 minder hoefde te doen om zijn gezag over Nederlands-Indië te vestigen dan de VOC vanaf 1602.

Eindproduct-Beoordeling

Eindproduct
Als eindproduct van deze opdracht schrijf je een krantenartikel van maximaal ½ A4-tje over Nederlands-Indië. Je vertelt in dit artikel waarom Nederlands-Indië in 1814 een kolonie van Nederland is geworden en blikt terug op de eerste halve eeuw die sindsdien verstreken is. In dit artikel laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald.

Beoordeling
Het krantenartikel laten jullie beoordelen door jullie docent.
Bij de beoordeling let jullie docent op:

  • de inhoud: gaat het artikel over Nederlands-Indië in de periode 1816-1866?
  • de vorm: is het artikel met zorg gemaakt: is het leesbaar en boeiend geschreven?
  • taalfouten: bevat het artikel niet te veel taalfouten?

Werkwijze

Activiteiten

Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen Tekst lezen waarin uitgelegd wordt wie Nederlands-Indië in de loop der tijd bestuurden en een aantal vragen beantwoorden.
Stap 2 Alleen Tekst lezen over het Nederlands bestuur van Nederlands-Indië na 1816 en een aantal vragen beantwoorden.
Stap 3 Alleen Als "correspondent in Batavia in 1866" een artikel schrijven over vijftig jaar Nederlands-Indië als kolonie van Nederland.
Stap 4 Alleen Een toets maken over Nederlands-Indië.

Benodigdheden
Geen bijzonderheden.

Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.

Stap 1

Nederlands-Indië als handelsgebied
De Verenigde Oostindische Compagnie is opgericht in 1602. Het krijgt het alleenrecht om vanuit Nederland handel te drijven met de Oost en mag zo’n beetje alles doen wat in het belang is van die handel. De winst van de VOC is immers de winst van de Nederlandse Republiek. Hoe het er aan toe ging in dat verre Azië, dat liet men over aan het bestuur van de VOC, de Heren Zeventien.

Kijk naar de film ‘Heren 17, het bestuur van de VOC’.

Het bestuur van de VOC

De VOC kreeg vaste voet in Nederlands-Indië door handelsposten te stichten, forten te bouwen om die handelsposten te verdedigen en handelspartners te zoeken onder lokale bestuurders.
En waar nodig werd geweld niet geschuwd. Het VOC had zijn eigen leger. Zo veroverde het handelsbedrijf meer en meer gebied in Nederlands-Indië, bijvoorbeeld op Java en op de Molukken.

Gouveneur-generaal
Godert van der Capellen
1778 - 1848

VOC

De Verenigde Oostindische Compagnie is opgericht in 1602. Het krijgt het alleenrecht om vanuit Nederland handel te drijven met de Oost en mag zo’n beetje alles doen wat in het belang is van die handel. De winst van de VOC is immers de winst van de Nederlandse Republiek. Hoe het er aan toe ging in dat verre Azië, dat liet men over aan het bestuur van de VOC, de Heren Zeventien.

De VOC kreeg vaste voet in Nederlands-Indië door handelsposten te stichten, forten te bouwen om die handelsposten te verdedigen en handelspartners te zoeken onder lokale bestuurders. En waar nodig werd geweld niet geschuwd. Het VOC had zijn eigen leger. Zo veroverde het handelsbedrijf meer en meer gebied in Nederlands-Indië, bijvoorbeeld op Java en op de Molukken.

Oorlog Nederland en Frankrijk

In 1795 brak er oorlog uit tussen Nederland en Frankrijk. Stadhouder Willem V vluchtte naar Engeland en hier werd de Bataafse Republiek uitgeroepen, een Franse vazalstaat. De Nederlandse gebiedsdelen in Azië, tot dan bestuurd door de VOC, kwamen in handen van de Engelsen. Met de VOC kwam het niet meer goed. Het bedrijf werd overgenomen door de staat en hield officieel op te bestaan op 31 december 1799. Alle bezittingen waren toen eigendom van de Bataafse Republiek, maar vielen in de jaren daarna geleidelijk in de handen van de Engelsen. Die hadden tussen 1811 en 1816 heel Nederlands-Indië onder bestuur.

Napoleon verslagen

In 1813 wordt Napoleon verslagen bij Leipzig en verlaten de Fransen Nederland. Aan het eind van dat jaar zet de zoon van Willem V voet aan Nederlandse wal als Koning Willem I. Een jaar later gaf Engeland het bestuur over de bezittingen van de VOC in Nederlands-Indië terug aan Nederland. De Engelse bestuurders maakten weer plaats voor de Nederlanders. De VOC bestond niet meer, dus zij konden niet weer de leiding over Nederlands-Indië nemen.  
Nu had de regering, onder leiding van koning Willem I, zelf de verantwoordelijkheid. In Nederlands-Indië werd in 1816 weer een nieuwe Nederlandse gouverneur-generaal aangesteld: Godert van der Capellen.

Beantwoord nu de onderstaande vragen:

  1. De VOC had géén bezittingen in
    1. China
    2. Indonesië
    3. Sri Lanka
    4. Arabië
  2. De Heren Zeventien vergaderden meestal in
    1. Middelburg
    2. Amsterdam
    3. Enkhuizen
    4. Hoorn
  3. De Nederlandse regering bestuurde Nederlands-Indië
    1. vanaf 1799
    2. van 1799 tot 1816
    3. van 1799 tot 1811 en vanaf 1816
    4. vanaf 1816

Onthoud de antwoorden.
In Stap 4 krijg je een toets waarin deze vragen terugkomen.

Stap 2

In 1816 neemt de Nederlandse regering het bestuur van Nederlands-Indië weer over van de Engelsen. Al voor de Engelse periode werden er veranderingen in het bestuur doorgevoerd. De lokale vorsten waarmee de VOC het bestuur regelde, werden steeds meer naar de achtergrond gedrongen. De gouverneur-generaal bestuurde met behulp van zijn ambtenaren meer en meer vanuit een centraal punt. De monopoliepositie van de VOC werd op veel plaatsen gehandhaafd, maar de meest knellende bepalingen voor de bevolking werden wat verzacht. Opstanden van lokale vorsten werden nog steeds met geweld neergeslagen.

Nederlands-Indië was officieel een kolonie van Nederland en werd nu door de Nederlandse overheid gebruikt als gebied om winst te maken (wingewest). In de eerste jaren na 1816 liep het nog niet zo. Er moest een heleboel worden geïnvesteerd en veel ambtenaren moesten worden aangesteld. Onder Engels bestuur was er veel verwaarloosd. Om daar verbetering in aan te brengen is in 1824 de Nederlandse Handels-Maatschappij (NHM) opgericht. Deze NHM moest de handel met Nederlands-Indië weer op gang krijgen.


Beantwoord nu de onderstaande vragen:

  1. Nederland wilde net als Frankrijk en Engeland koloniën hebben voor het verkrijgen van:
    1. rijkdom.
    2. macht.
    3. aanzien.
    4. alle dingen genoemd bij A,B en C.
  2. Nederland verdiende aan de kolonie Nederlands-Indië door:
    1. in specerijen te handelen.
    2. het verbouwen en naar andere landen uitvoeren van koffie en suiker.
    3. het verbouwen van rijst voor de markt binnen Nederlands-Indië.
    4. handelsafspraken te sluiten met Indische vorsten.

Onthoud de antwoorden.
In Stap 4 krijg je een toets waarin deze vragen terugkomen.

Stap 3

Als eindproduct van deze opdracht schrijf je een krantenartikel van maximaal ½ A4'tje over Nederlands-Indië.
Je vertelt in dit artikel waarom Nederlands-Indië in 1814 een kolonie van Nederland is geworden en blikt terug op de eerste halve eeuw die sindsdien verstreken is.

In dit artikel laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald.

Onze correspondent in Batavia, 50 jaar Nederlands-Indië
Jij bent onze correspondent in Batavia. Het is 1866. Nederlands-Indië is dan alweer vijftig jaar een kolonie van Nederland. Een mooi moment om terug te blikken op de periode na 1816.
Leef je in als correspondent in Batavia en schrijf een artikel over die vijftig jaar. In dit artikel vertel je aan jouw lezers:

  • Waarom de VOC in 1816 niet meer bestond.
  • Waarom het belangrijk was dat Nederland in 1816 zijn gezag over Nederlands-Indië heeft teruggekregen.
  • Waarom het niet te lastig was om het gebied weer onder Nederlands gezag te brengen.
  • Wat Nederland sindsdien met de kolonie heeft gedaan.

Artikel schrijven

Een artikel is een goede manier om informatie te presenteren of een gebeurtenis te beschrijven.

 

Stap 4

Toets
In stap 1 en stap 2 heb je een aantal meerkeuzevragen gemaakt.
In onderstaande toets vind je die vragen nogmaals.
Beantwoord de vragen en vergelijk na afloop van de toets jouw antwoorden met de goede antwoorden.

Succes.
 

Toets:Nederlands Indië

Begrippenlijst

Gouverneur-Generaal
Hoogste bestuurder van Nederlands-Indië.
Wingewest
Een gebied dat gebruikt wordt om winst te behalen.
Kolonie
Een kolonie is een staatkundig gebied buiten het eigen land. Dat gebied is bedoeld om winst mee te maken. Ook wordt de cultuur van het eigen land overgebracht naar de kolonie. 
  • Het arrangement Nederlands Indië vmbo-kgt34 - kopie 1 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Harry Maas Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2020-10-02 12:52:44
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, leerlijn, rearrangeerbare

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Geschiedenis. (2019).

    Nederlands Indië vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/89657/Nederlands_Indi__vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Nederlands Indië

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.