Oprichting VOC vmbo-kgt34 - kopie 1

Oprichting VOC vmbo-kgt34 - kopie 1

Oprichting VOC

Leerdoelen

Aan het eind van deze opdracht kan ik:

  • uitleggen waarom de VOC werd opgericht.
  • weergeven waarom de VOC toen bijzonder was in de manier waarop het rijkdom kreeg.
  • uitleggen waarom de VOC ook veel weg had van een staat.
  • uitleggen hoe de handel tussen Nederland en Nederlands-Indië veranderde door de VOC.
  • weergeven waarom een bedrijf als de VOC in onze tijd nooit dezelfde werkwijze en bevoegdheden zou hebben gehad.

Eindproduct-Beoordeling

Eindproduct
Het eindproduct van deze opdracht is een wordducument met de antwoorden op alle vragen inclusief printscreen van de gemaakte oefentoets..

In het eindproduct laat je zien dat je de leerdoelen hebt behaald.

Beoordeling
Het eindproduct laten jullie beoordelen door jullie docent.
Bij de beoordeling let jullie docent op:

  • De inhoud: 
  • De vorm: uitgebreide antwoorden. 
  • Taalfouten: bevat de tekst van de brief niet te veel taalfouten?

Werkwijze

Activiteiten

Stap Groepsgrootte Activiteit
Stap 1 Alleen Tekst lezen over de oprichting van de VOC.
Stap 2 Alleen Tekst lezen over de VOC, de eerste naamloze vennootschap ter wereld.
Stap 3 Alleen Tekst lezen over de monopoliepositie van de VOC in de handel.
Stap 4 Alleen Een brief schrijven aan Johan van Oldenbarnevelt met jouw visie op het octrooi van de VOC.

Benodigdheden
Geen bijzonderheden.

Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig.

Kennisbank

In deze opdracht gaat het over de oprichting van de VOC.

Bestudeer uit de Kennisbank onderbouw het volgende Kennisbankitem.
Dit Kennisbankitem heb je in de onderbouw ook al bestudeerd.
Maak voor jezelf een korte samenvatting.
Kijk voor tips in de Gereedschapskist hieronder.

Handelskapitalisme en wereldeconomie

Stap 1

Van Oldenbarnevelt 1547 - 1619
De VOC en de specerijenhandel
zorgt voor grote rijkdom aan de
Amsterdamse Grachtengordel

 

Waarom de VOC werd opgericht?
Tot het eind van de 16e eeuw was de specerijenhandel op Oost-Indië in handen van de Portugezen. Nederlandse schepen haalden hun handelswaar in Portugese havens.

Daaraan kwam een einde toen Portugal door de Spanjaarden werd ingelijfd. Spanje, ook in oorlog met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, verbood de Nederlanders om Spaanse en Portugese havens aan te doen. Vanaf dat moment ontstonden er verschillende handelscompagnieën om de specerijen zelf te halen uit de Oost.

De onderlinge concurrentie was niet goed voor de winst en de kleine compagnieën waren niet opgewassen tegen de Spanjaarden. Eén grote compagnie moest het worden, bedacht de landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt. Zijn visie kreeg gestalte in 1602, met de oprichting van de VOC.

Johan van Oldenbarnevelt was lang de hoogste ambtenaar van de Staten-Generaal van de Republiek en in de praktijk ook één van de meest invloedrijke figuren van zijn tijd. Maurits van Oranje had als stadhouder de leiding in de Republiek, maar liet het politieke leiderschap lang over aan Van Oldenbarnevelt.

Op 20 maart van dat jaar verleende de Staten-Generaal de VOC het octrooi om als enig Nederlands bedrijf handel te drijven met Azië. Zes handelsmaatschappijen gingen samen op in de VOC en vanaf 1602 voeren ze voor hun specerijen op de Banda-eilanden, de specerijeneilanden die deel uitmaakten van de Zuid-Molukken. Met deze handel was veel geld te verdienen. Maar het was wel zaak vaste voet aan de Oost-Indische grond te krijgen.

Een octrooi is een exclusief recht, een monopolie. In het geval van de VOC gaf het octrooi de VOC het alleenrecht op de handel met de Oost. In het octrooi stond in 46 artikelen beschreven wat de VOC mag en niet mag.

Beantwoord de vragen.
Zoek de antwoorden eventueel op.

Stap 2

Een aandeel in het grootste handelsbedrijf ter wereld
Bekijk de video.

De VOC was de eerste naamloze vennootschap ter wereld. Dat wil zeggen dat het bedrijf in handen is van de aandeelhouders. De VOC had natuurlijk veel geld nodig om schepen te bouwen en uit te rusten en scheepslui te werven. Dat geld werd bij elkaar gebracht door aandelen te verkopen. De koper van een aandeel wordt mede-eigenaar van het bedrijf. Hoe meer aandelen, hoe meer eigenaar. Bij de oprichting van de VOC is vastgelegd dat iedereen aandelen kan kopen. Die aandelen zijn daarna vrij verhandelbaar. Je mag ze weer doorverkopen voor de prijs die je met de nieuwe eigenaar overeenkomt.

Ondertussen kreeg de VOC allerlei bevoegdheden die een bedrijf in onze tijd niet zou krijgen. Denk aan het recht om forten te bouwen, oorlogen te voeren met eigen legers en verdragen te sluiten met lokale vorsten en stamhoofden. De bestuurders van de VOC deden er alles aan om een monopoliepositie te verwerven. Zij wilden als enigen handelen in specerijen en de concurrentie volledig uitschakelen. Met geweld als dat nodig was.

Kijk naar de eerste 4.24 minuten van de film ‘Jan Pieterszoon Coen, Hollandse held of misdadiger?’.

De VOC was dus een bedrijf dat het geweld niet schuwde om zijn doelstellingen te bereiken. Dat was ook handig in de oorlog met Spanje. De VOC-soldaten moesten zoveel mogelijk schade toebrengen aan Spaanse en Portugese handelsbelangen. Op die manier kon de VOC helpen in de  strijd tegen Spanje. Nederland vocht namelijk nog steeds de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) uit tegen Spanje. 

Beantwoord de vragen.
Zoek de antwoorden op als dat nodig is.

Stap 3

Specerijen

Tot de VOC werd opgericht kende Azië vrijhandel. Dat wil zeggen: iedereen kon met iedereen handel drijven zonder dat je daarbij gehinderd werd door bijvoorbeeld monopolies of in- en uitvoerregels. De specerijen kwamen in die jaren via Arabische handelaren en via de Portugezen naar Europa.

De VOC maakte daaraan een eind. Het was het enige bedrijf dat handel mocht drijven met Azië en schepen naar Azië mocht sturen. De VOC dwong, als het moest met geweld, de lokale bestuurders in Nederlands-Indië om alleen aan de Nederlanders te leveren en aan niemand anders.

Als de VOC nu zou hebben bestaan, in onze tijd, dan zou het bedrijf direct te maken krijgen met de Eurocommissaris voor Mededinging. De Europese Unie kent immers vrijhandel en het is de leden van de EU verboden om een monopoliepositie te hebben. Als een bedrijf een monopolie heeft, kan het helemaal zelf zijn prijs bepalen en dat is ongewenst. Als meer bedrijven zich met de handel bezighouden dan is er concurrentie. Dat moet de kwaliteit verbeteren of de prijs doen zakken.

Beantwoord nu ook de volgende drie vragen.

Op http://www.europa-nu.nl kun je lezen wat de taak van deze Eurocommissaris precies inhoudt.

Waar of niet waar?

  1. Als een bedrijf of land binnen de Europese Unie de vrijhandel belemmert, wordt het daarvoor gestraft.
  2. Naast de VOC mochten ook andere Nederlandse bedrijven handel drijven in Azië.
  3. Lokale bestuurders in Nederlands-Indië konden na 1602 handel drijven met wie ze wilden.

Onthoud de antwoorden.
In Stap 5 krijg je een toets waarin deze vragen terugkomen.

Stap 4

Toets
In stap 1, 2 en 3 heb je een aantal vragen gemaakt.
In onderstaande toets vind je die vragen nogmaals.
Beantwoord de vragen en vergelijk na afloop van de toets jouw antwoorden met de goede antwoorden.

Succes.
 

Toets:Oprichting VOC

Begrippenlijst

Vrijhandel
Handel tussen landen zonder handelsbelemmeringen, zoals bijvoorbeeld monopolies of in- en uitvoerregels.		 (Handels)monopolie
Officieel recht om als enige te mogen handelen in een bepaald product of met een bepaald land of volk.
Octrooi
Een octrooi is een exclusief recht, een monopolie. In het geval van de VOC gaf het octrooi de VOC het alleenrecht op de handel met de Oost. In het octrooi stond in 46 artikelen beschreven wat de VOC mag en niet mag.		 Naamloze vennootschap
Een bedrijf dat in handen is van de aandeelhouders. Het vermogen van het bedrijf is verdeeld in aandelen die iedereen vrij kan kopen.

  • Het arrangement Oprichting VOC vmbo-kgt34 - kopie 1 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Harry Maas
    Laatst gewijzigd
    2025-04-30 10:11:07
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, leerlijn, rearrangeerbare

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Geschiedenis. (2019).

    Oprichting VOC vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/89655/Oprichting_VOC_vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Oprichting VOC

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van