Onderzoek je omgeving vmbo-kgt12

Onderzoek je omgeving vmbo-kgt12

Onderzoek je omgeving

Intro

Je leest in de krant wel eens dat een ecosysteem dreigt te verdwijnen.
Natuurliefhebbers zoeken dan vaak manieren om dat ecosysteem te beschermen.

In de andere opdrachten binnen het thema Omgeving heb je geleerd wat een ecosysteem is.
In deze opdracht ga je een ecosysteem in jouw eigen omgeving onderzoeken.

 

Wat kan ik straks?

Hieronder staan de leerdoelen die horen bij de opdracht Onderzoek je omgeving.

Aan het eind van de opdracht kan ik:

  • een ecosysteem beschrijven door aan te geven welke organismen er in het ecosysteem voorkomen.
  • een ecosysteem beschrijven door aan te geven welke omgevingsfactoren bepalend zijn voor het ecosysteem.
  • een ecosysteem beschrijven door aan te geven welke relaties tussen organismen voorkomen in het ecosysteem.

Wat ga ik doen?

Activiteiten

Aan de slag

Stap

Activiteit

Stap 1

Je kunt na het lezen van de kennisbank aangeven welke relaties er zijn tussen organismen in een ecosysteem.

Stap 2

Je leest een tekst en kijkt een video over ecosystemen. Daarna kun je voorbeelden geven van verschillende relaties tussen organismen.

Stap 3

Met een klasgenoot onderzoek je een gebied in de buurt van je school. Daarna kun je het betreffende ecosysteem beschrijven.

 

Onderdeel

Activiteit

Begrippenlijst

Hier vind je de kennisbanken die horen bij deze opdracht. Ook vind je hier de begrippen die passen bij deze opdracht.

Eindopdracht

Je gebruikt alle informatie die je verzameld hebt om een beschrijving te maken van het ecosysteem.

D-toets

Je maakt de diagnostische toets. De vragen gaan over de stof die je in deze opdracht hebt gelezen.

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
Voor de eindopdracht heb je nodig:

  • potlood en papier
  • fototoestel

Tijd
Voor deze extra opdracht hebben jullie 4 à 5 uur de tijd.

Aan de slag

Stap 1: Relaties tussen organismen

Bestudeer de volgende onderdelen uit de kennisbank:

Relaties tussen organismen

Voedselweb en voedselketen

 

Stap 2: Ecosysteem

Lees eerst hieronder wat een ecosysteem is.

Binnen een bepaald gebied vormen organismen en de omgevingsfactoren,
zoals klimaat en bodemgesteldheid, een samenhangend geheel.
Zo'n gebied wordt ook wel een ecosysteem genoemd.
Voorbeelden van ecosystemen zijn een oceaan of een woestijn.
Op kleinere schaal zijn bijvoorbeeld een bos of een sloot ook ecosystemen.

In elk ecosysteem heersen specifieke omstandigheden.
De temperatuur en de hoeveelheid licht in een bos zijn anders dan in een open veld.
In een sloot zijn de omstandigheden weer totaal anders.
De omstandigheden bepalen welke planten en dieren er in het ecosysteem kunnen leven.

In de video hieronder wordt alle informatie over ecosystemen nog een keer samengevat.

Stap 3: Begrensd gebied

Kies, samen met een klasgenoot, een min of meer begrensd gebied in de omgeving van jullie school.
Bijvoorbeeld: een sloot, een weiland, het park, een berm, de schoolkas of de schooltuin.
Bezoek samen dat gebied en verzamel informatie over het gebied:

  • Welke planten en dieren komen er voor in het gebied?
  • Welke relaties tussen organismen komen er voor?
  • Wat kunnen je zeggen over de abiotische factoren in het gebied?

Afronding

Begrippenlijst

Relaties tussen organismen

Voedselweb en voedselketen

Competitie
Onderlinge strijd tussen dieren van dezelfde soort om bijvoorbeeld het afschermen van een territorium of het verkrijgen van voedsel.

Ecosysteem
Min of meer begrensd deel van de natuur waarin de daarin levende organismen op de een of andere manier met elkaar te maken hebben.

Levensgemeenschap
Alle organismen in een ecosysteem.

Predator
Natuurlijke vijand of roofdier, dier dat zijn prooi actief bejaagt om te doden (predatie).

Prooi
Dier dat als voedsel dient voor een predator.
Territorium
Een leefgebied van een (roof)dier dat hij moet verdedigen tegen soortgenoten.

Voedselketen
Een voedselrelatie in een bepaald ecosysteem. Dit begint met een producent, een plant. Daarna komt een consument die planten eet, een planteneter. En daarna komt een consument die dieren eet, een vleeseter. Reducenten staan meestal niet genoemd in een voedselketen.  
Voedselrelatie
Relatie tussen twee soorten organismen, waarbij de ene soort als voedsel dient voor de andere soort.
Voedselweb
Een schema waarin je kunt zien welke organismen een voedselrelatie met elkaar hebben.

Eindopdracht Ecosysteem

Gebruik de verzamelde informatie om een beschrijving van het ecosysteem te maken. Neem ook voldoende beeldmateriaal op in jullie beschrijving.

Maak (als dat mogelijk is) een tekening van een voedselweb zoals dat in jullie ecosysteem voorkomt.

Beoordeel jullie beschrijving van het gebied met de beoordelingsvragen.
Pas de beschrijving eventueel nog iets aan.

Beoordeling
Gebruik bij de beoordeling van het eindproduct de volgende vragen:

  • Maakt het eindproduct duidelijk wat een ecosysteem is?
  • Hebben jullie aangegeven welke planten en/of dieren in het ecosysteem voorkomen?
  • Hebben jullie aangegeven welke abiotische factoren een rol spelen in het ecosysteem?
  • Hebben jullie aangegeven welke relaties tussen organismen voorkomen in het ecosysteem?
  • Hebben jullie foto's/tekeningen gemaakt van het ecosysteem?

Klaar?
Laat de beschrijving beoordelen door jullie docent.

Eindopdracht D-Toets

Sluit deze opdracht af met een toets.

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van deze opdracht nog eens door.
    Heb je zelf al wel eens ergens gelezen dat het ecosysteem verdwijnt? Waar ging dat precies over? Wat denk je als je dat leest?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je ongeveer 4 à 5 uur met de opdracht bezig zou zijn.
    Klopt dat?
  • Inhoud
    Was de inhoud van de opdracht nieuw voor je of wist je het meeste al?
    Schrijf op wat nieuw voor je was.
  • Eindopdrachten
    Wat vond je van de eindopdracht?
    Wat vond je van de D-toets?

  • Het arrangement Onderzoek je omgeving vmbo-kgt12 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-08-17 16:44:14
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollectie voor biologie voor vmbo kgt leerjaar 1 en 2. Dit is thema 'Omgeving' Het onderwerp van deze les is: Fietsen in de omgeving. Deze les bespreekt wat een ecosysteem is, welke organismen er in voorkomen, welke omgevingsfactoren bepalend zijn voor het ecosysteem en welke relaties tussen organismen er voorkomen in het ecosysteem.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 2; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 2; VMBO theoretische leerweg, 1; VMBO gemengde leerweg, 1; VMBO theoretische leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Dynamisch evenwicht; Biologie; Ecosysteem;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    5 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, biologie, ecosysteem, fietsen in de omgeving, kgt12, levensgemeenschap, omgevingsfactoren, organismen, relaties, stercollectie

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Relaties tussen organismen

    Voedselweb en voedselketen

    Toets Onderzoek je omgeving

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van