Hoe doe je onderzoek?
Bij biologie is het belangrijk dat je goed om je heen kijkt en dat je kunt omschrijven wat je ziet.
Soms zie je iets dat je niet meteen kan verklaren en stel je jezelf de vraag die bijvoorbeeld begint met:
- 'Waarom ......... ?' of
- 'Onder welke omstandigheden ......... ?' of
- 'Wat is het verschil tussen ......... ?'
Als je op zoek gaat naar het antwoord op zo'n vraag ben je aan het onderzoeken.
Om de resultaten en de werkwijze goed vast te leggen maak je een onderzoeksverslag.
De werkwijze kan een ander later gebruiken om het onderzoek nogmaals precies hetzelfde uit te voeren.
In deze opdracht leer je welke stappen je zet als je iets onderzoekt en leer je hoe je een onderzoeksverslag maakt.
Leerdoelen
Leerdoelen:
- Je kunt in de juiste volgorde aangeven wat de stappen zijn bij het doen van onderzoek.
- Je kunt uitleggen waar je rekening mee moet houden bij het opzetten van een experiment (werkwijze).
- Je kunt resultaten van een experiment weergeven in een tabel en in een grafiek.
- Je kunt een conclusie trekken uit de resultaten.
Aan de slag
Uitleg
Onderzoekscyclus
Bekijk de verschillende stappen van de cyclus en lees de uitleg.
Waarnemen
De onderzoekscyclus begint met een waarneming.
De onderzoeker neemt iets waar en vraagt zich af wat hij ziet.
Onderzoeksvraag
De onderzoeker vraagt zich af wat hij waarneemt. Hij/zij stelt een onderzoeksvraag op. Het onderzoek gaat antwoord geven op de onderzoeksvraag.
Hypothese
De onderzoeker heeft de onderzoeksvraag opgesteld en stelt vervolgens een hypothese op.
De hypothese is het meest logische antwoord op de onderzoeksvraag.
Experiment
De onderzoeker bedenkt een experiment waarmee hij/zij antwoord kan krijgen op de onderzoeksvraag. Hij/zij verzamelt de materialen die nodig zijn voor het experiment en voert het experiment uit.
Resultaten
Tijdens het experiment wordt nauwkeurig opgeschreven wat wordt waargenomen. De resultaten worden verwerkt, bijvoorbeeld in een tabel of in een diagram.
Conclusie
Na afloop van het experiment wordt op basis van de resultaten een antwoord gegeven op de onderzoeksvraag.
Ook wordt gekeken of de hypothese juist of onjuist was.
Evaluatie/discussie
Als de conclusie is getrokken wordt gekeken of de conclusie klopt met bestaande theorieën.
Vaak heeft de onderzoeker tijdens het experiment iets gezien dat hij/zij daarna wil onderzoeken.
Inleiding
- Inleiding: Begin met uit te leggen waarom je het onderzoek gaat uitvoeren. Maak gebruik van dingen die je al weet en de theorie die je al gehad hebt.
- Doel: Schrijf vervolgens het doel van het onderzoek op. Het doel omschrijft kort wat je gaat onderzoeken. Een doel van experimenteel onderzoek is altijd een vraag.
Een goede onderzoeksvraag helpt je gericht te zoeken naar informatie.
Een goede onderzoeksvraag is onderzoekbaar.
Je moet waarnemingen kunnen doen om de vraag te kunnen beantwoorden.
Opdracht
Hieronder zie je vier onderzoeksvragen:
- Groeit tuinkers sneller in het licht of in het donker?
- Vinden leerlingen van 14 jaar biologische groente lekkerder dan niet-biologische groente?
- Heb ik een goede conditie ten opzichte van mijn klasgenoten?
- Hoeveel procent van de jongens heeft een andere kleur ogen dan zijn vader?
Kies één van de bovenstaande onderzoeksvragen uit.
Bedenk samen met een klasgenoot welk experiment/onderzoek jullie zouden kunnen uitvoeren om tot een antwoord op deze onderzoeksvraag te kunnen komen.
Hypothese: Stel je hypothese op door te formuleren wat volgens jou het antwoord is op de onderzoeksvraag.
Experiment/ Werkwijze
- Materiaal: Beschrijf welk materiaal je gebruikt bij de proef. Doe dit in de vorm van een boodschappenlijstje. Dus wat heb je nodig en hoeveel heb je er van nodig?
- Methode: Omschrijf hoe je het onderzoek gaat uitvoeren. Bedenk hierbij dat iemand anders het onderzoek met behulp van jouw omschrijving na moet kunnen doen.
- Maak ook een tekening van de opstelling van de proef.
Proefopstelling = hoe zet je je onderzoek precies op
Steekproef = als je niet alles gaat tellen maar een selectie maakt
Bij planten onderzoek je vaak een klein stukje van een gebied = proefvlak
Resultaten
Resultaten: Beschrijf wat je tijdens het experiment hebt waargenomen, dus gezien, gehoord, geroken, gemeten enzovoorts. Voeg tekeningen toe en zet getallen in grafieken of tabellen.
Conclusie en discussie
Conclusie:
Geef antwoord op de onderzoeksvraag, op basis van de resultaten. Geef het antwoord in een hele zin of meerdere zinnen.
Geef ook aan of je hypothese wel of niet bevestigd is. (niet goed/fout, maar wel of niet bevestigd)
Discussie:
Geef een verklaring voor de resultaten en leg uit hoe de proef verlopen is.
Schrijf eventueel op welke fouten er zijn gemaakt en vertel hoe de proef beter uitgevoerd had kunnen worden (suggesties voor verbeteringen).
Tenslotte beschrijf je wat er nu verder onderzocht kan worden in een vervolgonderzoek.
Verslag
Verslag afmaken: Maak het verslag af, waarbij je zorgt voor een voorblad, inhoudsopgave en bronvermelding. Op de voorpagina staat de titel, het vak waarvoor je het onderzoek doet, je voor- en achternaam, je klas en de datum.
Opdracht
Beoordeel een onderzoeksverslag
Als je een onderzoek doet, maak je meestal een onderzoeksverslag.
Tom van Dijk heeft een onderzoek gedaan naar de invloed van licht op de groei van tuinkers.
Van zijn onderzoek heeft hij een verslag gemaakt:
Download het onderzoeksverslag en lees het hele verslag door.
Vergelijk de onderdelen waaruit het verslag bestaat met de stappen uit onderzoekscyclus (stap 1).
Past het verslag bij de onderzoekscycus?
Onder het verslag zie je een beoordelingstabel. Vul in de tabel de kolom 'Jij' in.
Vraag aan een klasgenoot hoe hij het verslag beoordeeld heeft.
Vul zijn of haar scores ook in de tabel in.
Vergelijk jouw score met de score van je klasgenoot.
Hebben jullie dezelfde scores? Bespreek eventuele verschillen.
Vraag aan jullie docent welk cijfer hij/zij voor dit verslag zou geven.
Extra uitleg
Hieronder vind je nogmaals uitleg over de stappen die je moet zetten bij het doen van onderzoek.
Onderzoek doen
en onderstaande link helpt je ook verder bij het maken van een verslag.
Verslag
en tenslotte nog informatie over grafieken.
Grafiek
