Opdracht: Verzekering - particulier of collectief - h45

Opdracht: Verzekering - particulier of collectief - h45

Particulier of collectief

Inleiding

Risico's zijn onlosmakelijk verbonden met ons leven. Het handelen met risico komt in tal van situaties voor. Bij risico hoort onzekerheid: de uitkomst van het handelen met risico ligt niet van te voren vast. Economen bestuderen welke keuzes mensen maken als zij te maken hebben met risico en onzekerheid. Welke keuze gemaakt wordt, wordt voor een belangrijk deel bepaald van de informatie die verzameld kan worden.

Verzekeren is manier om om te gaan met onzekerheid. Nederland kent vele particuliere verzekeringsmaatschappijen waar je je kunt verzekeren tegen allerlei soorten risico's. Daarnaast is er een stelsel van collectieve of sociale verzekeringen. De verzekeraars zijn in dit geval overheidsorganisaties en de risico's waartegen de verzekerden verzekerd zijn, zijn risico's waarvan de overheid het wenselijk acht dat deze verzekerd zijn.

In deze opdracht onderzoek je waarom je voor het verzekeren van sommige risico's naar een particuliere verzekeringsmaatschappij moet en waarom sommige andere risico's verzekerd zijn bij de overheid.

Wat ga ik leren?

Deze opdracht behoort tot concept G: Risico en informatie.

Deze opdracht draagt bij aan het kunnen toepassen van de volgende kernbegrippen:

  • Sommenverzekering en schadeverzekering
  • Sociale zekerheid
  • Volksverzerkingen, werknemersverzekeringen en sociale voorzieningen
  • Verzekeren en risico
  • Verplichte verzekeringen/solidariteit
  • Averechtse selectie.

 

 

Wat ga ik doen?

Verzekering particulier of collectief

Vooraf

Inhoud

Kennisbank

Soorten verzekeringen + toepassingsopdrachten

 

Sociale zekerheid + toepassingsopdrachten

Aan de slag

Inhoud

Onderzoeksvraag

Welke factoren bepalen of een verzekering wordt aangeboden op de particuliere verzekeringsmarkt of door een overheidsorganisatie?

Stappen

Voorbeelden van particuliere en collectieve verzekeringen bestuderen.

Eindproduct

Eindproduct naar keuze.

Afronding

Inhoud

Samenvatten

Kennisbank Soorten verzekeringen + D-toets

 

Kennisbank Sociale zekerheid + D-toets

Terugkijken

Terugkijken op de opdracht.


Benodigdheden
Afhankelijk van de keuze van het eindproduct.

Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 3 uur nodig.

  • 1 uur voor het bestuderen van het onderwerp in de Kennisbank.
  • 1 uur voor het stappenplan.
  • 1 uur voor de afronding.

Vooraf

Kennisbank: Soorten verzekeringen

Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.

Maak de volgende opdrachten.

Kennisbank: Sociale zekerheid

Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.

Maak de volgende opdrachten.

Aan de slag

Onderzoeksvraag

Hoofdvraag:
Welke factoren bepalen of een verzekering wordt aangeboden op de particuliere verzekeringsmarkt of door een overheidsorganisatie?

Deelvragen:

  • Welke verzekeringen kun je afsluiten bij een verzekeringsmaatschappij?
  • Wat wordt verstaan onder sociale zekerheid?
  • Wat is het verschil tussen een sociale verzekering en een sociale voorziening?
  • Wat wordt bedoeld met averechtse selectie?

 

Stap 1: Scooterverzekering

Lees de tekst.

Scooterverzekering

Het verlies van een nieuwe scooter door een domme bestuurdersfout is pijnlijk, helemaal als de eigenaar zich realiseert hoeveel uren daarvoor in een bijbaantje zijn gestopt. Een ongeluk zit in een klein hoekje, ook voor andere scooterbezitters. Het risico van het financiële waardeverlies valt bij een verzekeringsmaatschappij te verzekeren. Deze bedrijven hebben wiskundigen in dienst die de kans op een ongeluk met een bepaalde schadeomvang trachten te berekenen.

Als 1 op de 60 scooterbezitters zijn voertuig in de prak rijdt en € 3000,- schade lijdt, volstaat dat iedere bezitter een premie betaalt van € 50,- om het individuele risico te verzekeren.

Is de verzekeringsmaatschappij een particuliere onderneming dan moet er nog een premieopslag bij voor de administratiekosten en winst. De scootereigenaar kan zich zo met een relatief klein premiebedrag indekken tegen het grote financiële risico dat verbonden is aan een ongeluk, vooropgesteld dat veel risicolopers zich willen verzekeren. Bij verzekeren, een vorm van risicospreiding, is er dus sprake van een vorm van solidariteit. Daarom valt schade aan een scooter nadat het ongeluk heeft plaatsgevonden niet meer te verzekeren en krijgt de eigenaar ook geen schadevergoeding als het toeval een handje is geholpen doordat hij moedwillig zijn scooter in de vernieling heeft gereden.

Tegen welk risico verzekerd kan worden en tegen welke premie is het resultaat van marktwerking op de verzekeringsmarkt. Verzekeringsnemers bepalen welk risico ze willen indekken, de verzekeringsmaatschappij (verzekeraar) doet een premiebod. Daarbij speelt niet alleen de inschatting van het aantal potentiële klanten een rol, maar bijvoorbeeld ook de omvang van een eigen risico. Bij een eigen risico wordt verwacht dat verzekeringsnemers minder risicovol gedrag zullen vertonen en wordt het uit te keren schadebedrag beperkt.
Zonder een eigen risico bestaat de kans dat schade wordt geclaimd waarvoor andere verzekerden moeten opdraaien. Daarnaast zullen verzekeringsmaatschappijen trachten vormen van prijsdiscriminatie – bijvoorbeeld bonus-malusregelingen – toe te passen zodat risicogroepen gescheiden kunnen worden; jonge chauffeurs blijken bijvoorbeeld meer brokken te maken dan oudere.

Gebaseerd op het Advies van de commissie Teulings: The Wealth of Education.

 

In de tekst staat 'Als 1 op de 60 scooterbezitters zijn voertuig in de prak rijdt en € 3000,- schade lijdt, volstaat dat iedere bezitter een premie van € 50,- betaalt om het individuele risico te verzekeren.'

  • Ga na of de getallen kloppen.
  • Waarom zal de premie voor een scooterverzekering bij een particuliere verzekeraar hoger zijn dan € 50,-?

In de bron staat dat 'verzekeringsmaatschappijen trachten vormen van prijsdiscriminatie toe te passen zodat risicogroepen gescheiden worden.'

  • Waarom is prijsdiscriminatie interessant voor een particuliere verzekeringsmaatschappij?
  • Is prijsdiscriminatie gunstig voor de verzekeringsnemer? Leg je antwoord uit.

Stap 2: Collectief verzekeren

Lees de tekst.

Naast de particuliere verzekeringsmarkt bestaan er de collectieve of sociale verzekeringen. Ook hier geldt het verzekeringsprincipe. De verzekeraars zijn in dit geval overheidsorganisaties en verzekeringsnemers zijn verplicht premie af te dragen tegen het indekken van risicovormen, waarvan de politiek het wenselijk acht dat deze verzekerd zijn.

Bij de politieke besluitvorming zijn externe effecten (zoals volksgezondheid, armoedebestrijding, e.d.) betrokken evenals politieke wensen en de voordelen (lagere premies door grotere deelname) van verplichte solidariteit.

Werknemers dienen premie af te dragen voor het risico van loonverlies als gevolg van werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid. Groepen werknemers dienen zich ook tegen ziektekosten te verzekeren. De uitkering bij deze werknemersverzekeringen staat in verhouding tot het gelopen risico en dus tot de premiehoogte. Alle ingezetenen in Nederland die een inkomen genieten en inkomensheffing betalen, betalen premie tegen het risico van het verlies van inkomen en van kosten als gevolg van ouderdom, invaliditeit, overlijden en medicijngebruik. De uitkering bij deze volksverzekeringen zijn een voor ieder gelijk bedrag.

 

In de tekst wordt verschil gemaakt tussen werknemersverzekeringen en volksverzekeringen.

  • Ga na of je elkaar kunt uitleggen wat het verschil is tussen beide soorten verzekeringen.
    Noem ook voorbeelden van beide soorten verzekeringen.
  • Leg uit dat bij collectieve of sociale verzekeringen sprake is van 'verplichte solidariteit'.

 

Stap 3: Averechtse selectie

Lees nu ook de tekst 'Averechtse selectie'.

Bekijk de volgende drie voorbeelden.

1 Als je geen scooter hebt, sluit je geen scooterverzekering. En als je ook niet van plan bent er een te kopen, zou je het waarschijnlijk niet met de overheid eens zijn als de overheid zou beslissen van de scooterverzekering een collectieve verzekering te maken waarvoor iedereen verplicht premie moet afdragen.

2 Als je altijd zeer gezond leeft, loop je minder risico om ziek te worden. Je gaat op zoek naar een ziektekostenverzekering die past bij jouw levensstijl. Je wilt korting voor niet-roken, voor niet-drinken, etc. Je vindt het waarschijnlijk terecht dat je minder premie betaalt dan iemand met een ongezonde levensstijl. De ziektekostenverzekering hoeft van jou geen collectieve verzekering te worden.

3 Als je altijd netjes op je spullen let als je op vakantie bent, sluit je misschien geen reisverzekering. Wordt een reisverzekering een verplichte verzekering dan neem je misschien niet meer alle voorzorgsmaatregelen om diefstal van je spullen te voorkomen.

Uit de drie voorbeelden hierboven blijkt dat een verzekeringnemer afhankelijk van zijn privé-informatie een (particuliere) verzekering wel of niet af zal sluiten. Voor de verzekeraar geldt dat alleen degene die een bepaald risico lopen bij hem een verzekering zullen afsluiten. Deze selectie leidt er toe dat alleen de ‘slechte risicotypen’ zich melden voor een verzekering. Dit verschijnsel wordt ook wel averechtse selectie genoemd.

Als je een goede baan hebt en je loopt geen risico om werkloos te worden, vind je de premie die je verplicht moet betalen voor de werkloosheid wet misschien te hoog. Je vindt het misschien niet terecht dat de verzekering tegen werkloosheid een collectieve verzekering is.

Een verstrekkend middel om averechtse selectie tegen te gaan is om als overheid een verzekering verplicht op te leggen en verzekeraars te verplichten om iedereen te accepteren. Met het instrument van verplichtstelling wordt van goede risico´s gevraagd om solidair te zijn met slechte risico´s. Door de goede risico´s te dwingen mee te betalen aan de verzekering van slechte risico´s kan een overheid het risicodraagvlak intact houden.

Er zijn twee redenen om risico´s verplicht te bundelen: doelmatigheid en rechtmatigheid. Het kost tijd en moeite om risicoklassen te onderscheiden. Als iedereen zich als een goed risico probeert te onderscheiden van een kleine groep slechte risico’s, zijn al die inspanningen verspilde moeite, het is namelijk doelmatiger om als grote groep van goede risico’s de kleine groep van slechte risico’s mee te nemen. In veel West-Europese landen bestaat een politieke voorkeur om de sterkste schouders de zwaarste lasten te laten dragen. Dat betekent dat inkomens worden herverdeeld in de richting van de slechte risico’s. Nadeel van het verplicht opleggen van een verzekering is dat verzekeringnemers mogelijk nalatig gedrag gaan vertonen onder het motto ‘ik ben toch verzekerd’. Dergelijk gedrag kan deels worden ontmoedigd door het opleggen van eigen risico’s.

Gebaseerd op het Advies van de commissie Teulings: The Wealth of Education.

 

  • Probeer of je elkaar uit kunt leggen wat wordt verstaan onder averechtse selectie.
  • Bespreek samen wat averechtse selectie te maken heeft met prijsdiscriminatie.
  • Waarom zijn collectieve verzekeringen een antwoord op averechtse selectie?

Stap 4: Eindproduct

Jullie gaan aan de slag met het eindproduct.

Schrijf eerst zoveel mogelijk argumenten op voor het aanbieden van verzekeringen op de particuliere markt.

Schrijf daarna ook zoveel mogelijk argumenten op voor het niet aanbieden van verzekeringen op de particuliere markt.

Kies dan een product uit waarmee jullie antwoord kunnen geven op de vraag: ‘Welke factoren bepalen of een verzekering wordt aangeboden op de particuliere verzekeringsmarkt of door een overheidsorganisatie?’

Idee: Schrijf een artikel (maximaal 300 woorden) waarin je je mening geeft over op welke markt (particulier of publiek) welke verzekeringen moeten worden aangeboden.

Artikel schrijven

Een artikel is een goede manier om informatie te presenteren of een gebeurtenis te beschrijven.

 

Idee: Organiseer een debat over de stelling: 'Alle verzekeringen moeten collectieve verzekeringen worden.'

Debat voeren

Bij een debat hebben twee of meer mensen een verschillende mening over een onderwerp. Deze standpunten worden helder in beeld gebracht door argumenten voor het eigen standpunt te geven, of door de argumenten van de ander met tegenargumenten te bestrijden.

 

Idee: Houd een enquête onder minimaal 30 mensen. Laat mensen voor een aantal verzekeringen kiezen op welke markt de verzekering moet worden aangeboden. Vraag ook naar het waarom van hun keuze.

Enquête afnemen

Een enquête is een werkvorm waarbij je gerichte vragen stelt, zodat je de informatie krijgt waarnaar je op zoek bent.

 

Afronding

KB: Soorten verzekeringen + toets

De theorie bij deze opdracht vind je in de Kennisbank.

Maak de toetsvragen.

KB: Sociale zekerheid + toets

De theorie bij deze opdracht vind je in de Kennisbank.

Maak de toetsvragen.

Terugkijken

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de eindterm bij deze opdracht door en zorg dat je de eindterm aan een klasgenoot kunt uitleggen.

Hoe ging het?

  • Tijd
    Voor deze opdracht stond ongeveer 3 uur.
    Klopt de tijdsinschatting een beetje? Geef aan hoe lang je ongeveer met de Oriëntatie - Aan de slag en Afronding bezig bent geweest.
  • Inhoud:
    Schrijf op wat je van de opdracht vond. Geef de opdracht een cijfer.
  • Afronding:
    Heb je de toets in de Afronding goed gemaakt?

 

  • Het arrangement Opdracht: Verzekering - particulier of collectief - h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-01-21 20:44:42
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Deze opdracht hoort bij het thema 'Risico en informatie', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor economie h45. De opdracht begint met een intro, daarna komt er een stuk tekst over wat je straks kan na deze opdracht (de leerdoelen) en vervolgens komt er een uitleg wat je gaat doen. Eerst komt er een opdracht over de soorten verzekeringen en de sociale zekerheid. De opdracht bestaat uit een onderzoeksvraag, vier stappen met bijbehorende opdrachten, een eindproduct, een toets en een reflectie. In deze opdracht geef je antwoord op de volgende onderzoeksvraag: Welke factoren bepalen of een verzekering wordt aangeboden op de particuliere verzekeringsmarkt of door een overheidsorganisatie? De onderzoekvraag is onderverdeeld in meerdere deelvragen. Belangrijke onderwerpen zijn: sociale zekerheid, sociale voorziening en averechtse selectie. Bij de eerste stap ga je samen met een klasgenoot nadenken over een scooterverzekering. Bij stap 2 ga je samen met een klasgenoot nadenken over collectieve en sociale verzekeringen. Bij stap 3 ga je samen met een klasgenoot nadenken over averechtse selectie. Bij stap 4 ga je samen met een klasgenoot een eindproduct maken die antwoord geeft op de hoofdvraag. Ter afsluiting is er een toets over de soorten verzekeringen en de sociale zekerheid. Na de toets wordt er nog een keer teruggekeken naar de opdracht, dus hoe ging het?
    Leerniveau
    HAVO 4; HAVO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Averechtse selectie; Verzekeren en risico; Economie; Effecten van asymmetrische informatie; Risico en informatie; Verzekeren;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    3 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, averechtse selectie, economie, h45, risico en informatie, schadeverzekering, sociale zekerheid, sommenverzekering, stercollectie, verzekering - particulier of collectief

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content - Gereedschapskist. (2019).

    Gereedschapskist activerende werkvormen

    https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Soorten verzekeringen

    Sociale zekerheid

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van