Het sociaal minimum is een door de Nederlandse overheid vastgesteld bedrag dat je minstens nodig hebt om in je levensonderhoud te kunnen voorzien.
In een aantal wetten is geregeld dat iedere inwoner van Nederland recht heeft op het sociaal minimum. Deze wetten samen noem je het stelsel van sociale zekerheid.
Het stelsel van sociale zekerheid kent drie soorten wetten:
de volksverzekeringen
de werknemersverzekeringen
de sociale voorzieningen.
Volksverzekeringen
Volksverzekeringen zijn sociale zekerheidswetten die voor alle inwoners van Nederland gelden. Mensen met een inkomen betalen een premie voor deze verzekeringen.
Volksverzekeringen zijn:
Algemene Ouderdomswet (AOW): iedereen die 67 jaar of ouder is krijgt een AOW-uitkering.
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ): iemand die als gevolg van ziekte medische verzorging nodig heeft, kan de kosten verhalen op de AWBZ.
Tot de volksverzekeringen wordt ook de volgende wet gerekend. De premie voor deze wet wordt echter betaald door de overheid.
Algemene Kinderbijslagwet (AKW): iemand met één of meer kinderen krijgt kinderbijslag.
Werknemersverzekeringen
Werknemersverzekeringen zijn sociale zekerheidswetten die gelden voor alle mensen in loondienst. Werknemers betalen premie voor deze verzekeringen.
Werknemersverzekeringen zijn:
Werkloosheidswet (WW): een werknemer die buiten zijn schuld om werkloos wordt, kan een WW-uitkering krijgen.
Wet Inkomen en Arbeidsvermogen (WIA): een werknemer die (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt wordt, kan een beroep doen op de WIA.
Sociale voorzieningen
Sociale voorzieningen zijn sociale zekerheidswetten die voor alle inwoners van Nederland gelden.
Uitkeringen volgens deze wetten worden betaald uit de belastingopbrengst. Er wordt dus geen premie geheven.
De bekendste sociale voorziening is de:
Wet Werk en Bijstand (WWB): iedereen van 18 jaar en ouder die niet in zijn kosten van levensonderhoud kan voorzien kan een bijstandsuitkering krijgen. De hoogte van deze uitkering is gelijk aan het sociaal minimum.
Werkloosheidswet: op grond van deze wet krijgt de werknemer die onverwijtbaar werkloos is op grond van zijn arbeidsverleden gedurende een bepaalde periode een uitkering.
WULBZ
Wet Uitbreiding Loondoorbetaling Bij Ziekte: op grond van deze wet moeten werkgevers het loon aan zieke werknemers (1 jaar) doorbetalen
ZW
Ziektewet: neemt de rol van de WULBZ over als de werkgever niet verplicht is tot loondoorbetaling.
WAO/ WIA
Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering: verstrekt een uitkering aan werknemers die al langer dan één jaar niet in staat zijn te werken (2006 afgeschaft).
Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen:
Er wordt gekeken naar wat mensen wel nog kunnen; de WIA vult het inkomen aan.
De WIA is in 2006 ingegaan en geldt niet voor mensen die al een WAO-uitkering hadden.
Volks-
Verzekeringen
AOW
Algemene Ouderdomswet: op grond van deze verzekering krijgt iedereen die 65 jaar wordt een pensioen van de overheid.
ANW
Algemene Nabestaanden Wet: verstrekt een uitkering aan nabestaanden (de achterblijvende gezinsleden) als de kostwinner overlijdt.
AKW
Algemene Kinderbijslagwet: op grond van deze wet ontvangt degene die een kind onderhoudt een tegemoetkoming in de kosten van levensonderhoud van dat kind.
AWBZ
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten: verzekering voor ziektekostenrisico’s waar je je niet individueel voor kunt verzekeren. Iedereen die in Nederland woont of werkt is ervoor verzekerd en heeft recht op vergoeding van de AWBZ.
WAJONG
Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening Jonggehandicapten: verstrekt een uitkering aan jongeren die niet kunnen werken omdat ze arbeidsongeschikt zijn.
WAZ
Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen: verstrekt een uitkering aan zelfstandigen die niet meer kunnen werken omdat ze arbeidsongeschikt zijn (2004 afgeschaft).
Sociale
Voorzieningen
TW
Toeslagenwet: vult uitkeringen aan tot het sociaal minimum (als dat tenminste werd verdiend) of anders tot aan het vroegere loon. Aanvullingen kunnen worden gegeven op bovenstaande inkomensvervangende uitkeringen
WWB
De Wet Werk en Bijstand: bedoeld voor mensen die niet in hun eigen onderhoud kunnen voorzien en geen beroep kunnen doen op een andere sociale voorziening.
De WWB is het vangnet; als men geen recht heeft op een werknemersverzekering of een volksverzekering, heeft men recht op een WWB-uitkering.
NB: bovenstaand schema is niet limitatief; er zijn meer uitkeringen, hierboven staan de belangrijkste.
Het arrangement Kennisbank - Sociale zekerheid is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Larry Kerkhofs
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-01-04 16:38:01
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Het sociaal minimum is een door de Nederlandse overheid vastgesteld bedrag dat je minstens nodig hebt om in je levensonderhoud te kunnen voorzien.
Volksverzekeringen zijn sociale zekerheidswetten die voor alle inwoners van Nederland gelden. Mensen met een inkomen betalen een premie voor deze verzekeringen.
Werknemersverzekeringen zijn sociale zekerheidswetten die gelden voor alle mensen in loondienst. Werknemers betalen premie voor deze verzekeringen.
Sociale voorzieningen zijn sociale zekerheidswetten die voor alle inwoners van Nederland gelden.
