Bevoegdheden parlement GR

Bevoegdheden parlement GR

Bevoegdheden parlement

Wat ga je doen?

De leden van de Eerste en Tweede Kamer controleren de regering en stellen wetten vast. In deze opdracht gaat het over hoe dat in zijn werk gaat. Welke rechten en middelen heeft het parlement om zijn taken uit te voeren? Verder komt aan de orde hoe een nieuwe Tweede Kamer en een nieuwe regering tot stand komen in Nederland.

Aan het eind van de opdracht maak je de BinnenhofQuiz!

Stap 1

De taken van de Tweede Kamer
Kijk naar het eerste fragment uit “Hoe werkt de Tweede Kamer?”


Vragen:

  1. Hoe noem je een groep Tweede Kamerleden die namens dezelfde politieke partij in de Kamer zitten?
  2. In het eerste fragment worden drie taken van de Tweede Kamer genoemd. Een van die taken is het vertegenwoordigen van de inwoners van Nederland. Wat zijn de andere twee taken?
  3. Hoe krijgen Tweede Kamerleden voldoende informatie over de onderwerpen waarmee ze zich in de kamer bezig houden?

Lees nu de onderstaande tekst.

Om hun taken uit te kunnen voeren, hebben de leden van de Tweede Kamer verschillende rechten. Dat zijn:
  • Recht van amendement.
    Dat is het recht om wijzigingen aan te brengen in een wetsvoorstel dat door een minister of staatssecretaris is opgesteld en ingediend in de Tweede Kamer.
  • Recht van interpellatie.
    Dat is het recht om vragen te stellen aan een minister of staatssecretaris of hem ter verantwoording te roepen.
  • Recht van initiatief.
    Dat is het recht om zelf een wetsontwerp te maken en in te dienen in de Tweede Kamer (hoe wetsontwerpen gemaakt worden en wetten worden, zul je in stap 3 zien).
  • Recht van budget.
    Dat is het recht om de inkomsten en uitgaven van de regering (de rijksbegroting) te beoordelen en daarna goed of af te keuren.
  • Recht van enquête.
    Dat is het recht om zelf, onafhankelijk van de regering, een diepgaand onderzoek te doen naar een zaak. De belangrijkste onderzoeken door de Tweede Kamer heten parlementaire enquêtes.

 

Kijk nu naar het tweede fragment uit “Hoe werkt de Tweede Kamer?”


Vragen:

  1. Dankzij welk recht kan de Tweede Kamer een minister of
    staatssecretaris dwingen om af te treden?
  2. Welke rechten kun je koppelen aan de twee taken uit het antwoord
    op vraag 2?

Stap 2

 

Wat de Eerste Kamer mag en moet doen
De Eerste Kamer heeft het recht van budget, enquête en interpellatie, maar niet van initiatief.
Kijk naar de video over de taken van de Eerste Kamer.

Vragen:

  1. Wat mag de Eerste Kamer niet doen met een wetsontwerp dat door de Tweede Kamer is aangenomen?
  2. En wat dan wel?
  3. Welk recht heeft de Eerste Kamer dus niet behalve het recht van initiatief?
  4. Waarom wordt de Eerste Kamer ook wel Chambre de Réflexion (zaal van overdenking, van het nadenken) genoemd?

 

Stap 3

Van wetsontwerp tot wet
Je hebt al gezien dat eerst de leden de Tweede Kamer wetsontwerpen behandelen en daarna de leden van de Eerste Kamer.
Maar hoe komt een wetsontwerp tot stand voor het in de Tweede kamer komt? Dat gaat zo:
Als een minister of staatssecretaris een nieuwe wet wil, dan wordt op het betreffende ministerie een wetsontwerp gemaakt, een wetsvoorstel. Als het naar de wens is van de minister of staatssecretaris, dan gaat het naar de ministerraad. Als alle ministers het wetsontwerp steunen, gaat het naar de Raad van State, een adviesraad met rechters. Die raad gaat na of het wetsontwerp uitvoerbaar is en niet tegen de Grondwet in gaat. Keurt de Raad van State het wetsontwerp goed, dan gaat het naar de Tweede Kamer.

Kijk naar het derde fragment uit “Hoe werkt de Tweede Kamer."

Pas als beide Kamers een wetsvoorstel aannemen en er een handtekening van het kabinet en de koning onder staan is het een wet. Ten slotte maakt het Staatsblad de wet bekend. Pas na publicatie van de wet moet de wet door iedereen worden nageleefd.

Vragen:

  1. Welke twee rechten van de Tweede Kamer komen volgens jou aan bod?
  2. Waar gaat het wetsontwerp naartoe als het door de Eerste kamer is goedgekeurd?
  3. Wat gebeurt er dan met het wetsontwerp?
  4. Wie mag de tekst van een wetsontwerp dat door alle ministers en de Raad van State is goedgekeurd nog wijzigen voor het een wet wordt?

Stap 4

Kabinetsformatie, coalitie en regeerakkoord
Kijk naar het onderstaande videofragment “De formatie van een kabinet”.


Tot de kabinetsformatie van 2012 werden informateurs en formateurs benoemd door de koning(in). In 2012 werd dat voor het eerst gedaan door de Tweede Kamer. Eerst werden twee informateurs aangesteld. Toen zij hun werk gedaan hadden, benoemde de Tweede Kamer de heer Rutte als formateur. Na zijn werk als formateur werd hij premier van het nieuwe kabinet.

Vragen:

  1. Wat is de taak van de informateur bij een kabinetsformatie?
  2. Welke partij of partijen vormen meestal de regeringscoalitie?
  3. De formateur is in de regel de lijsttrekker van de . . . . partij.
  4. Wat is de taak van de formateur?
  5. Wat voor baan krijgt de formateur meestal als hij hiermee klaar is?
  6. Wat is een regeerakkoord?

 

Stap 5

Binnenhofquiz
Je hebt gezien dat de leden van de Eerste en de Tweede Kamer wetgevende taken hebben en het doen en laten van de regering controleren. Je hebt gezien welke bevoegdheden, hier aangeduid als ‘rechten’ ze hiervoor hebben. Je hebt gezien hoe een wet tot stand komt en ten slotte heb je gezien hoe een nieuw kabinet wordt gevormd nadat er Tweede Kamerverkiezingen hebben plaatsgehad.

Om te testen of deze kennis is blijven hangen, maak je de Binnenhofquiz . Open het Worddocument met de quiz. Lees de zinnen en vul de ontbrekende woorden in. Noteer van ieder woord de letter die is aangegeven.

Als je de juiste letters hebt genoteerd, zie je dat de naam van één van de drie machten uit de Trias Politica verschijnt.

Klaar?
Laat je ingevulde Binnenhofquiz door je docent nakijken.

Begrippenlijst

Eerste Kamer
De Eerste Kamer, of Senaat, vormt samen met de Tweede Kamer de Staten-Generaal en heeft 75 zetels. De leden worden voor vier jaar gekozen door de leden van de Provinciale Staten van de provincies. Alle wetten moeten door de Eerste Kamer worden beoordeeld en goedgekeurd.
Tweede Kamer
De Tweede Kamer, of Volksvertegenwoordiging, vormt samen met de Eerste Kamer de Staten-Generaal. De Tweede Kamer maakt samen met de regering wetten en controleert de regering. De 150 leden worden voor vier jaar rechtstreeks door de bevolking gekozen.
Wetsontwerp / wetsvoorstel
Een voorstel, vergezeld van een toelichting, van een minister of een lid van de Tweede Kamer voor een nieuw aan te nemen wet. Het wetsvoorstel moet vervolgens aangenomen worden door de Tweede Kamer en de Eerste Kamer.
Ministerraad
Volgens de Grondwet vormen de ministers samen de ministerraad. De ministerraad besluit over het algemeen regeringsbeleid en bevordert de eenheid van het beleid.
Raad van State
De Raad van State (RvS) is een adviesraad met rechters. Als een wetsvoorstel door alle ministers wordt gesteund gaat de Raad van State na of het uitvoerbaar is en niet tegen de grondwet in gaat. Na goedkeuring gaat het naar de Tweede Kamer.
Recht van amendement
De Tweede Kamer heeft sinds 1848 het recht van amendement, dat wil zeggen de mogelijkheid om wijzigingen (verbeteringen) aan te brengen in een wetsvoorstel.
  • Het arrangement Bevoegdheden parlement GR is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Auteur Kunskapsskolan
    Laatst gewijzigd
    2018-05-14 14:41:46
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement van VO-content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-content en gedeeld onder de CC-BY licentie. Oorspronkelijke document: https://maken.wikiwijs.nl/89697/Bevoegdheden_parlement_vmbo_kgt34#!page-2624457

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    leerlijn, rearrangeerbare

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Geschiedenis. (2020).

    Bevoegdheden parlement vmbo-kgt34

    https://maken.wikiwijs.nl/89697/Bevoegdheden_parlement_vmbo_kgt34

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.