Produceren en milieu

Produceren en milieu

Produceren en milieu

Vooraf

In Veenkamp wordt vergaderd over de plannen voor een nieuw industrieterrein.
Voorstanders van het industrieterrein wijzen op de extra werkgelegenheid die op het terrein zal ontstaan.
Volgens de tegenstanders levert het industrieterrein te veel overlast voor het milieu op.

Wat vind jij?

  • Zou jij voor of tegen het nieuwe industrieterrein stemmen?
  • Er wordt een lijst van bedrijven gemaakt die zich niet op het industrieterrein mogen vestigen.
    Schrijf vijf bedrijven op die, volgens jou, op die lijst zouden moeten staan.

 

 

Aan het eind van deze opdracht kun je:

  • de verschillende soorten milieuvervuiling noemen en een duidelijk voorbeeld geven voor elke soort.
  • verklaren waarom de overheid soms op moet draaien voor het herstellen van vervuild milieu.
  • uitleggen wat duurzaam ondernemen inhoudt.

Stap 1

Milieuvervuiling
Het maken van producten kan geolgen hebben voor het milieu.
Je kunt verschillende vormen van milieuvervuiling onderscheiden:

  • luchtvervuiling
    bij het produceren wordt de lucht verontreinigd met stoffen die niet in de lucht thuis horen.
  • watervervuiling
    bij het produceren komen er stoffen in het water terecht die niet in het water thuishoren.
  • bodemvervuiling
    bij het produceren komen stoffen vrij die zorgen voor bodemverontreiniging.
  • horizonvervuiling
    apparaten of gebouwen die nodig zijn om te produceren verstoren het landschap.

Let op: horizonvervuiling is afhankelijk van de persoon die er iets over zegt. Bodem-, lucht- en watervervuiling zijn door metingen vast te stellen.

Welke vorm van milieuvervuiling herken je in de volgende gevallen.

  1. Bij een vrachtwagentransport komen veel uitlaatgassen vrij.
  2. Op de vuilstortplaats zijn enkele lekkende tonnen met een gevaarlijke vloeistof gevonden.
  3. De nieuwe flat ontneemt de bewoners achter de flat het zicht op de weilanden.
  4. Na de scheikundeproef worden de afvalstoffen door de gootsteen gespoeld.

Stap 2

Grondstoffen
Om goederen en diensten te produceren heb je productiefactoren nodig.
Er worden vier productiefactoren onderscheiden.
Als je het hebt over milieververvuiling gaat het vaak over één van deze productiefactoren.

  1. Schrijf de vier productiefactoren op.
  2. Over welke productiefactor gaat het als je hebt over het milieu?

Hieronder zie je een aantal producten.

spijkerbroek   benzine   brood
waterleiding krant baksteen

 

  1. Zoek voor elk product op welke grondstof nodig is om het product te maken.
  2. Leg uit dat de winning van grondstoffen negatieve effecten op het milieu kan hebben.

 

Stap 3

Produceren en milieu
Bedrijven kunnen tijdens het produceren rekening houden met het milieu.
Ze kunnen bijvoorbeeld een waterzuiveringsinstallatie plaatsen.
Dit heeft soms extra kosten tot gevolg.
Die extra kosten kunnen er toe leiden dat ede producten duurder worden en daardoor minder aantrekkelijk voor de klanten.

Hoe dat gaat kun je uitleggen in vijf stappen. Hieronder staan die stappen.
Zet de stappen in de juiste volgorde:

  1. Een bedrijf maakt extra kosten om milieuvervuiling tegen te gaan,
  2. de verkoopprijs van het product stijgt,
  3. de consument koopt het product bij een concurrent,
  4. de kostprijs van het product neemt toe,
  5. de afzet van het bedrijf neemt af.

De juiste volgorde is: 1 - ... - ... - ... - 5
 

Stap 4

Milieuvriendelijk
Veel bedrijven hebben concurrenten. Concurrentie kan tot gevolg hebben dat bedrijven minder aandacht hebben voor het milieu.
Consumenten kunnen laten merken dat ze het belangrijk vinden dat fabrikanten rekening houden met het milieu.

  1. Wat is concurrentie?
  2. Leg uit waarom concurrentie zorgt dat bedrijven minder aandacht hebben voor het milieu.
  3. Hoe kunnen consumenten laten merken dat ze het belangrijk vinden dat fabrikanten aandacht hebben voor het milieu?
  4. Er zijn steeds meer bedrijven die milieuvriendelijk produceren.
    Waarom doen ze dat, denk je?

Je moet een pak waspoeder kopen. Je hebt de keuze uit twee merken.
Merk A is een 'groen' waspoeder: het minder slecht voor het milieu.
Merk B is een gewoon waspoeder en is slechter voor het milieu.
Merk A kost € 2,- per kg en merk B kost € 1,50 per kg.

  1. Welk merk koop jij? Leg uit waarom.

Stap 5

Maatschappelijke kosten
Bekijk het volgende krantenartikel. Na het onderzoek van de politie is nog steeds niet duidelijk wie de vaten heeft gedumpt.
Wie, denk je, moet de kosten voor het opruimen van de vervuiling betalen?

Het opruimen van milieuvervuiling kost geld.
Soms moet de overheid de kosten betalen.
Je spreekt dan van maatschappelijke kosten.
De belastingbetaler betaalt de maatschappijlijke kosten.

Stap 6

Recycling
Het hergebruiken van afval door bedrijven noem je recycling.
De kartonfabriek KARTO verwerkt veel oud papier als grondstof.
Als het gaat om inzamelen van oud papier neemt Nederland een koppositie in.
85% van het papier dat in ons land wordt gebruikt wordt gerecycled.
Oud papier wordt gebruikt voor het maken van papier en karton.

  1. Schat eens hoeveel kg papier jullie thuis per week gebruiken.
  2. Maak een schatting van de hoeveelheid papier die er in het totaal per week in Nederland wordt gebruikt.
    Ga uit van 5.000.000 gezinnen.
  3. Ga ervan uit dat inderdaad 85% van het papier wordt gerecycled.
    Hoeveel kg is dat dan per week volgens jouw schatting?

Voor het bedrijf KARTO is de prijs van oud papier erg belangrijk.
Het bedrijf verwerkt per week 5.000.000 kg papier.
Een prijsstijging van € 0,01 voor een kg oud papier betekent voor dit bedrijf een flinke kostenverhoging.

  1. Bereken de kostenverhoging voor KARTO bij een prijsstijing van één eurocent.

Stap 7

Duurzaamheid

Hieronder wordt iets over de productie van een aantal goederen vertelt.
Geef per productieproces aan of het volgens jou wel of niet duurzaam is.

  1. Voor de productie van kozijnen wordt hardhout uit Brazilië gebruikt.
  2. Kartonnen dozen worden gemaakt van gerecycled papier.
  3. Voor de productie van een kipfilet is 430 liter water nodig.
  4. Uit één boom worden 15 pakken A4-papier gemaakt.
  5. Gerecycled plastic wordt gebruikt voor de productie van vuilniszakken.

 

Samenvatting

Samenvatting

In de onderstaande zinnen ontbreekt nog een aantal woorden.
Sleep de woorden naar het juiste vak en controleer je antwoord.

Wat heb je geleerd?

Oefening:Samenvatting

Antwoorden

Antwoorden

Stap 1

1. Luchtvervuiling

2. Bodemverontriniging

3. Horizonvervuiling

4. Watervervuiling

Stap 2

1. Natuur, arbeid, kapitaal en ondernemerschap

2. Natuur

3: Spijkerbroek: katoen

Waterleiding: metalen

Bezine: olie

Krant: bomen en oud papier

Brood: granen

Baksteen: rivierklei

4. Voorbeeldantwoord. De bodem kan aangetast worden, het water vervuild, de lucht verontreinigd. Er worden stoffen uitgehaald: dat verstoort het natuurlijk evenwicht.

Stap 3

1-4-2-3-5

Stap 4

1. Concurrentie is de strijd tussen verschillende bedrijven om producten te verkopen.

2. Soms maakt aandacht voor het milieu een product duurder. Dat kan gevolgen hebben voor de prijs, één van de manieren waarop bedrijven concurreren.

3. Consumenten kunnen meer milieuvriendelijke producten kopen of geen milieuonvriendelijke producten kopen.

4. Bedrijven willen zelf niet meer bijdragen aan een minder goed milieu en ze willen klanten winnen door milieuvriendelijke producten.

Stap 5

De kosten worden betaald door de overheid. Soms wordt milieuvervuiling door niemand betaald (het blijft dan gewoon bestaan).

Stap 6

Informatie: In Nederland wordt 2.152.000 ton oudpapier ingezameld en gerecycled (2014). Dit is ca. 85% van de totale hoeveelheid papier en karton die op de markt wordt gebracht (2.550.000 ton);

Per week is dit ongeveer 2.152.000/52 = 41.385 ton (afgerond)  dat is ongeveer 41.385.000 kilo oud papier

4. 5.000.000 x € 0,01 - € 50.000

Stap 7

1. Je kunt beter hout uit Nederland of Scandinavie gebruiken (in Noorwegen en Zweden heb je veel produtiebossen, waar nieuwe bomen worden geplant als er bomen worden gebruikt voor productie)

2. Het hergebruik van karton is goed voor het milieu.

3. Dat is heel veel water voor een klein stukje vlees: dit is niet milieuvriendelijk.

4. Als er voor de boom een nieuwe boom wordt geplant, is dit milieuvriendelijk. Die jonge boom kan weer groeien (en CO2 opnemen).

5. Het recyclen van plastic is milieuvriendelijker dan het verbranden.

Extra: lvoorl

Leerlingen voor leerlingen
Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt.

Video: Maatschappelijke kosten

  • Het arrangement Produceren en milieu is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Auteur Kunskapsskolan Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2017-11-19 11:10:10
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62258/Produceren_en_milieu__vmbo_b34
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Arbeid, productie en bedrijfsleven; Economie;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur en 0 minuten

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Economie. (2020).

    Opdracht: Produceren en milieu - vmbo-b34

    https://maken.wikiwijs.nl/62258/Opdracht__Produceren_en_milieu___vmbo_b34