De eerste mensen leefden van de jacht en van alles wat zij onderweg aan eetbaars vonden. Daarom worden ze jagers-verzamelaars genoemd.
In deze opdracht staat de levenswijze van de jagers-verzamelaars centraal.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
uitleggen wat wordt bedoeld met de prehistorie.
vertellen dat de eerste mensen leefden in Afrika.
op een kaart aangeven hoe de mensen zich vanuit Afrika hebben verspreid over andere delen van de wereld.
beschrijven wat de nomadische levenswijze van jagers-verzamelaars inhield.
Lever de het invulblad in (dit krijg je van je docent). Mocht je kwijtraken kan je dit uitprinten
Eindproduct
Als eindproduct van deze opdracht maak je samen met een klasgenoot een kruiswoordpuzzel. In de kruiswoordpuzzel komen minimaal 10 woorden die te maken hebben met de levenswijze van jagers-verzamelaars.
Beoordeling
Jullie krijgen een goede beoordeling voor de opdracht als:
De kruiswoordpuzzel minimaal 10 woorden bevat.
De omschrijvingen duidelijk zijn en op de juiste manier naast de puzzel staan.
De puzzel niet te makkelijk en niet te moeilijk is; de puzzel moet door klasgenoten te maken zijn.
De kruiswoordpuzzel er verzorgd uitziet.
De kruiswoordpuzzel op tijd klaar is.
Activiteiten
Aan de slag
Stap
Activiteit
Stap 1
Je maakt kennis met de levenswijze van jagers en verzamelaars en de prehistorie. Hierover beantwoord je vragen.
Stap 2
Je kunt na het bestuderen van de kennisbank en het kijken van een video aangeven waar en hoe de eerste mensen leefden.
Stap 3
Je kunt het landschap van 15.000 jaar geleden vergelijken met het landschap van nu.
Stap 4
Je kunt de kennis die je hebt opgedaan over jagers en verzamelaars verwerken in een woordweb.
Stap 5
Je leest informatie over de archeologische vondst van Trijntje en beschrijft een dag uit haar leven.
Afronding
Onderdeel
Activiteit
Begrippenlijst
Hier vind je de kennisbank en de begrippen die passen bij de opdracht: Jagers en verzamelaars.
Eindopdracht A
Als je kiest voor eindopdracht A maak je een toets.
Eindopdracht B
Als je kiest voor eindopdracht B maak je een kruiswoordpuzzel.
Terugkijken
Terugkijken op de opdracht.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 1 a 2 lesuren nodig.
Stap 1
Inleiding
Voor deze opdracht maak je gebruik van het onderdeel 'De levenswijze van jagers-verzamelaars'
Lees de inleiding en kies bij de volgende vragen het juiste antwoord.
Hoe noem je de tijd voordat mensen geschreven bronnen nalieten?
Prehistorie
Eerste geschiedenis
Maak de zin af.
Van de eerste mensen zijn er geen geschreven bronnen, daarom ...
wordt er veel verzonnen over de levenswijze van de eerste mensen.
worden overblijfselen van de mensen uit de oertijd onderzocht om iets over hun leven te kunnen vertellen.
Wat doet een archeoloog?
Een archeoloog bestudeert de geschreven bronnen uit een periode.
Een archeoloog probeert aan de hand van overblijfselen het verleden in beeld te brengen.
Stap 2
Verspreiding eerste mensen
Lees nu in de Kennisbank de informatie over de Verspreiding van de eerste mensen en beantwoord de vragen.
Zie deze video over Jagen en verzamelen: Over de eerste mensen, de prehistorie, de taakverdeling van de eerste rondtrekkende volken en over hun middelen van bestaan.
Hoe wordt de tijd van 2,5 miljoen jaar geleden tot ongeveer 7000 jaar geleden wel genoemd?
Steentijd
Bronstijd
Wat is de juiste volgorde?
Homo Habilis – Homo Erectus – Neanderthaler – Homo Sapiens
Homo Habilis – Neanderthaler – Homo Erectus – Homo Sapiens
Wat is de betekenis van Homo Erectus?
Verstandige mens
Rechtopstaande mens
Wanneer leefden de Neanderthalers?
230 000 jaar geleden
2,5 miljoen jaar geleden
Stap 3
Landschap in Nederland
Vijftienduizend jaar geleden zag Nederland er heel anders uit dan nu.
Bekijk de vier foto’s.
1
2
3
4
Op welke foto staat een landschap dat vergelijkbaar is met het landschap van Nederland zo’n 15.000 jaar geleden? Licht je antwoord toe.
Stap 4
Jagers en verzamelaars
Je hebt vast wel eens een woordweb of woordspin gemaakt.
In een woordweb staat het onderwerp in een cirkel in het midden. Vanuit het onderwerp teken je pijlen naar deelonderwerpen. Ook de deelonderwerpen kun je soms weer onderverdelen in aparte aandachtspunten.
Lees nu in de kennisbank de informatie over de Jagers en verzamelaars.
Verwerk nu de informatie uit de kennisbank over de Jagers en verzamelaars in een woordweb.
Je gaat een woordweb op papier maken. Een voorbeeld maar dan van een ander onderwerp zie je hieronder. Jij maakt er een voor jagers en verzamelaars
Stap 5
Toets
Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Jagers en verzamelaars'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Eindproduct
Je gaat samen met een klasgenoot een kruiswoordpuzzel maken.
Een kruiswoordpuzzel is een creatieve manier om begrippen en hun omschrijvingen te presenteren. Door in een patroon van vakjes de letters van woorden in te vullen is de puzzel op te lossen. De antwoorden worden meestal gegeven aan de hand van omschrijvingen. Maar je kunt bijvoorbeeld ook een afbeelding als omschrijving gebruiken.
Jullie kruiswoordpuzzel gaat over de levenswijze van jagers-verzamelaars.
Zoek woorden en afbeeldingen op die passen bij dit onderwerp.
Maak van ieder woord een (korte) omschrijving.
Maak nu het hokjespatroon en schrijf de omschrijvingen erbij op het invulblad.
Je krijgt van de docent een hokjespapier
Je kunt gebruik maken van de volgende
Extra: lvoorl
Leerlingen voor leerlingen
Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt.
Prehistorie
De prehistorie is de tijd waaruit geen geschreven berichten bewaard zijn.
IJstijden
Perioden van ijzige kou waarin het land in het noorden van Europa bedekt is met ijs.
Nomadische levenswijze
Mensen hebben geen vaste woonplaats maar trekken rond en leven van wat de natuur te bieden heeft.
Jagers-verzamelaars
Jagers-verzamelaars leven als nomaden. Zij leven van de jacht (jagers) en van producten uit de natuur, zoals vruchten en wortels (verzamelaars).
Toendra/Toendraklimaat
Een boomloos gebied in koude streken waar grassen, mossen en dwergstruiken groeien. In de koudste maanden is de temperatuur op de toendra onder de -3 °C, in de warmste maanden tussen 0 en 10 °C.
Lage Landen
Omschrijving van het huidige Nederland en België, toen deze landen nog niet bestonden.
Mammoeten
Grote dieren met een dikke vacht, die leefden op de toendra’s. Omstreeks 4000 jaar geleden zijn ze uitgestorven.
Rendieren
Hertachtige dieren, die in kuddes over de toendra’s zwerven. In warmere tijden trekken ze zich terug in het noorden van Scandinavië.
Rendierjagers
Jagers-verzamelaars die de kuddes van rendieren volgen om in hun levensonderhoud te voorzien.
Grotschilderingen
In de prehistorie werd kunst gemaakt in de vorm van grotschilderingen.
Het arrangement Jagers en verzamelaars hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Lilian Mooi
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2023-08-21 11:12:56
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Jagers en verzamelaars
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Inleiding
Verspreiding eerste mensen
Toets
Eindproduct
