Mensen hebben miljoenen jaren geleefd als jagers en verzamelaars.
De ontwikkeling van de landbouw is pas heel laat op gang gekomen, waarschijnlijk 11000 jaar geleden.
Aan het eind van deze opdracht kun je
vertellen wanneer de eerste landbouwgemeenschappen ontstonden.
vertellen waar de eerste landbouwgemeenschappen ontstonden.
uitleggen waarom de eerste landbouwgemeenschappen juist daar ontstonden.
uitleggen wat de gevolgen waren van het ontstaan van landbouwgemeenschappen als je kijkt naar de manier waarop mensen leefden.
vertellen wanneer de eerste boeren zich vestigden in Nederland.
De antwoorden op deze vragen schrijf je in je schrift.
Activiteiten
Stap
Groepsgrootte
Activiteit
Stap 1
Alleen
Kennisbank 'Landbouw en landbouwsamenlevingen' bestuderen + vragen beantwoorden.
Stap 2
Alleen
Tekst lezen over de neolithische revolutie.
Stap 3
Alleen
Sleepvraag maken over het houden van dieren.
Stap 4
Samen met een klasgenoot
Verschillen tussen jagers-verzamelaars en boeren in een schema zetten.
Stap 5
Samen met een klasgenoot
Vragen maken en bespreken.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 1 lesuur nodig.
Stap1
Voor deze opdracht maak je gebruik van het onderdeel 'Landbouw en landbouwsamenlevingen' uit de Kennisbank:
De eerste landbouwsamenlevingen ontstonden op de oevers van rivieren. Welke rivieren?
de Eufraat, de Tigris en de Nijl.
de Rijn, de Maas en de IJssel.
Wat is het verschil tussen een boer en een nomade als je let op de leefstijl?
Een boer heeft een vaste woonplaats, een nomade trekt rond.
Een boer houdt dieren, een nomade houdt geen dieren.
De eerste boeren die zich in Nederland vestigden, vestigden zich in ...
Drenthe
Zuid-Limburg
Wanneer vestigden de eerste boeren zich in Nederland?
Ongeveer 5000 jaar voor Christus
Ongeveer 11000 jaar voor Christus
Stap2
Neolithische revolutie
De overgang van een samenleving van jager-verzamelaars met een rondtrekkend bestaan naar een samenleving van mensen die in nederzettingen woonden en aan landbouw en veeteelt deden, wordt wel de neolithische revolutie genoemd.
Deze revolutie vond plaats tussen 11000 v. Chr. en 3000 v. Chr. De revolutie is op te delen in vijf stappen. Die stappen zie je in de afbeelding hiernaast;
iedere stap heeft een eigen kleur.
Geef aan waar zich nederzettingen vormden.
Het houden van dieren
In de kennisbank heb je een stukje kunnen lezen over het houden van dieren.
Dat stukje staat hieronder nogmaals.
Sleep de woorden naast de tekst naar de juiste plaats in de tekst.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Nieuwe levensstijl
Boeren hebben een andere levensstijl dan nomaden.
Bespreek de verschillen met een klasgenoot.
Zet de verschillen vervolgens in een schema zoals hieronder.
Stap5
Eindproduct
Je gaat deze opdracht afronden door antwoord te geven op de volgende vijf vragen:
Wanneer ontstonden de eerste landbouwgemeenschappen?
Waar ontstonden de eerste landbouwgemeenschappen?
Waarom onstonden juist daar de eerste landbouwgemeenschappen?
Wat waren de gevolgen van het ontstaan van landbouwgemeenschappen als je kijkt naar de manier waarop mensen leefden?
Wanneer vestigden de eerste boeren zich in Nederland?
Schrijf de antwoorden op deze vragen in je schrift.
Bespreek de antwoorden op de vragen met een klasgenoot.
Begrippenlijst
Agrarische Revolutie
De Agrarische Revolutie is de overgang van het nomadisch bestaan van jagers-verzamelaars naar het boerenbestaan.
Landbouw/veeteelt
Mensen gaan hun eigen voedsel produceren: het verbouwen van granen (landbouw) en het temmen van vee (veeteelt).
Aardewerk
Wonen op één plaats in een boerderij roept de behoefte op aan aardewerk: potten, bekers, schalen en kommen gemaakt van klei of leem.
Grafgiften/Hiernamaals
De doden krijgen in hun graf giften mee: grafgiften. Dat wijst op een geloof in een leven na de dood in een soort hemel, het hiernamaals.
Bandkeramiekers
De eerste boeren in de Lage Landen waren de Bandkeramiekers (5300-4900 v.C.) Zij vestigden zich op de lössgronden in Limburg. Hun aardewerk was versierd met banden.
Trechterbekercultuur
Een kenmerkende, veelvuldig voorkomende pot bij de Hunebedbouwers is de Trechterbeker. Daarom heet hun cultuur ook wel de Trechterbekercultuur.
Het arrangement Landbouwsamenlevingen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Het houden van dieren
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
De revolutie is op te delen in vijf stappen. Die stappen zie je in de afbeelding hiernaast;
Het houden van dieren
