Ademhaling bij dieren

Ademhaling bij dieren

Dieren ademen

Intro

Bekijk dit filmpje:

Walvissen kunnen heel lang onder water blijven.
Maar, omdat ze longen hebben, moeten ze wel om de zoveel tijd wel naar het wateroppervlak komen om met hun longen te ademen.

Veel dieren die onder water leven, hebben andere organen om te ademen.
Zij hoeven niet naar het wateroppervlak om zuurstof binnen te krijgen.

Ook bij landdieren vinden we verschillende manieren om te ademen.
In deze opdracht staat de ademhaling bij dieren centraal.

Vooraf

Na deze opdracht weet je:

  • Je kunt in je eigen woorden beschrijven waarom het nodig is dat dieren ademhalen.
  • Je kunt uitleggen dat dieren op verschillende manieren ademhalen.

Eindproduct
Je rondt deze opdracht af door samen met een medeleerling op een rijtje te zetten hoe verschillende dieren ademhalen.
Je doet dat door een schema in te vullen.

Groepsgrootte
De eerste stappen doe je alleen.
Het eindproduct maak je samen met een medeleerling.

Tijd
Reken voor deze opdracht 1 à 2 lesuren.

Stap1

Ademhalen - 1
Alle dieren bestaan uit cellen. Om te kunnen werken hebben die cellen energie nodig.
In elke cel vindt daarom verbranding plaats.
Voor de verbanding is brandstof (voedsel) en zuurstof nodig.
Door te ademen komt zuurstof het lichaam binnen.

Bestudeer uit de kennisbank biologie het volgende onderdeel:

KB: Eéncelligen - sponzen, holtedieren en wormen - insecten

Beantwoord de volgende vragen.

  1. Waar of niet waar?
    Eéncellige dieren hoeven geen adem te halen.
    1. waar
    2. niet waar
       
  2. Wat kun je zeggen over de huid van holtedieren?
    1. huid is dik en droog
    2. huid is dun en vochtig
       
  3. Waar of niet waar?
    Wormen ademen met hun huid.
    1. waar
    2. niet waar
       
  4. Hoe noem je de kleine gaatjes in het lichaam van een insect waarmee een insect adem kan halen?
    1. tracheeën
    2. stigmata

Stap2

Ademhalen - 2
Bestudeer uit de kennisbank biologie het volgende onderdeel:

KB: Vissen - amfibien - reptielen - vogels - zoogdieren

Beantwoord de volgende vragen.

  1. Welke kleur hebben de kieuwen van een vis?
    1. Rood, want de rode bloedcellen in de kieuwen nemen zuurstof op.
    2. Blauw, want er gaat een continue waterstoom door de kieuwen.
       
  2. Waar of niet waar?
    Er zijn amfibieën die op drie manier zuurstof opnemen: met de huid, met kieuwen en met longen.
    1. waar
    2. niet waar
       
  3. Waar of niet waar?
    Volwassen kikkers ademen alleen door hun huid.
    1. waar
    2. niet waar
       
  4. Wat kun je zeggen over de huid en de zuurstofopname bij reptielen.
    1. Ze hebben een dikke huid en nemen zuurstof op met de longen.
    2. Ze hebben een dunne huid en nemen zuurstof op via de huid.
       
  5. Waar of niet waar?
    De door een reptiel uitgeademde lucht bevat minder zuurstof dan de ingeademde lucht.
    1. waar
    2. niet waar
       
  6. Waar of niet waar?
    Vogels hebben geen longen; ze gebruiken luchtzakken om adem te halen.
    1. waar
    2. niet waar
       
  7. Zoogdieren gebruiken de borstkas en het middenrif bij het ademhalen.
    Wat klopt?
    1. Bij inademing wordt de borstkas groter.
    2. Bij uitademing wordt de borstkas groter.

Stap3

Onder water?
Op SchoolTV vind je veel filmpjes die goed passen bij dit onderwerp.
Bekijk de volgende vijf filmpjes.

Video: SchoolTV: Ademhaling bij vissen
Video: ​SchoolTV: De dolfijn
Video: ​SchoolTV: Waterspin bouwt duikerklok
Video: ​SchoolTV: Waterschorpioen
Video: ​SchoolTV: Bootsmannetjes, watertorren en schaatsenrijders

Geef samen met een klasgenoot antwoord op de volgende drie vragen:

  • Welke dieren halen zuurstof uit de lucht boven het wateroppervlakte?
  • Welke dieren nemen lucht mee als bij een snorkel?
  • Welke dieren halen zuurstof uit het water met hun kieuwen?

Stap4

Eindtoets
Voor je aan het eindproduct begint maak je een toets.
Probeer een zo hoog mogelijke score te halen.

Klik op start om te beginnen.

Succes!

Toets:Ademhaling bij dieren

Stap5

Eindproduct

 

Samen met een medeleerling maak je een schema waarin jullie voor verschillende diersoorten aangeven hoe ze ademhalen.

Download het schema Ademhaling.

Open het schema in Word.
De eerste regel van het schema is al ingevuld.
Gebruik de informatie uit de kennisbank om het schema verder in te vullen.

Klaar?
Vergelijk jullie schema met het schema van een ander tweetal.
Bespreek eventuele verschillen.

 

Begrippenlijst

Ademhaling bij dieren

Eencellige
Organisme bestaande uit één cel.
 		 Wormen
Groep van ongewervelde dieren die tweezijdig symmetrisch zijn en geen skelet hebben.
Sponzen
Groep van ongewervelde dieren die niet symmetrisch zijn en een inwendig skelet hebben dat bestaat uit skeletnaalden. Sponzen leven in het water en zetten zich vast aan de bodem.		 Holtedieren
Ook wel neteldieren genoemd; groep ongewervelde dieren die veelzijdig symmetrisch zijn en geen skelet hebben. Bijvoorbeeld: kwal en zeeanemoon.
Celmembraan
Buitenste deel van een cel dat de cel vorm geeft en zorgt dat het celplasma in de cel blijft.		 Huidademhaling
Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide door de huid heen, bijvoorbeeld bij amfibiën, zoals kikkers.
Stigmata
Kleine gaatjes in het lichaam van insecten waar zij door ademen.		 Tracheeën
Ademhalingsbuisjes, ademhalingsorganen bij insecten.
Kieuwen
Ademhalingssorgaan van waterdieren, bijvoorbeeld vissen en kikkervisjes (larven van kikker).		 Kieuwdeksels
Vissen zorgen er met beweging van hun kieuwdeksels voor dat er een continue stroom van water, en dus van zuurstof, is langs hun kieuwen.
Amfibieën
Gewerveld dier, koudbloedig, met een dunne slijmerige huid, legt eieren zonder schaal in het water, haalt als jong adem met kieuwen en huid, haalt als volwassen dier adem met huid en longen.
 		 Huid
Buitenste bekleding van het lichaam van dieren en mensen. Heeft o.a. als functies: bescherming tegen schadelijke bacteriën en temperatuurregeling (o.a. door het uitscheiden van vocht (zweet)). De huid is het grootste orgaan en een belangrijk zintuig (voelen).
Longen
Organen die betrokken zijn bij het in- en uitademen en het opnemen van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide. Onderdeel van het ademhalingsstelsel. Uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide vindt plaats in de longen tussen longblaasjes en bloed.		 Reptielen
Gewerveld dier, koudbloedig, leerachtige huid met schubben, legt eieren met een leerachtige schaal, haalt adem met longen.

 
Zuurstof
Molecuul bestaat uit twee zuurstof atomen; gas dat ontstaat bij fotosynthese in planten en nodig is voor verbranding.		 Vogels
Gewerveld dier, warmbloedig, huid bedekt met veren, legt eieren met een kalkschaal, haalt adem met longen.
Luchtzakken
Onderdeel van het ademhalingssysteem van een vogel. De luchtzakken staan in verbinding met de longen en zorgen voor de luchtstroom door de longen.		 Borstkas
De borstkas bestaat uit ribben en het borstbeen.

 
Middenrif
Spier, scheiding tussen borstholte en buikholte, belangrijk bij de ademhaling.		 Inademing
Middenrif trek samen, borstkas wordt groter, longen zuigen lucht aan.
 
Uitademing
Omschrijving
 		 Longblaasje
Middenrif ontspant, borstkas wordt kleiner, longen geleiden lucht naar buiten.
Lichaamsvloeistof
Neemt de zuurstof op uit de tracheeën van een insect.

  • Het arrangement Ademhaling bij dieren is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Auteur Kunskapsskolan
    Laatst gewijzigd
    2017-09-15 11:27:19
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Bij het samenstellen van deze leerbron is gebruik gemaakt van een arrangement uit de Stercollecties van VO-Content. Het oorspronkelijke arrangement is eigendom van VO-Content en gedeeld onder de CC-BY SA licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62405/Ademhaling_bij_dieren__vmbo_b12
    Leerniveau
    VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 2;
    Leerinhoud en doelen
    Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; Instandhouding;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Biologie. (2019).

    Ademhaling bij dieren vmbo-b12

    https://maken.wikiwijs.nl/62405/Ademhaling_bij_dieren__vmbo_b12

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Ademhaling bij dieren

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van