Waar komt onze informatie over vroeger eigenlijk vandaan?
Er zijn veel soorten bronnen die ons iets vertellen of laten zien van het verleden. Van oeroude voorwerpen tot pasgeschreven boeken. Zonder bronnen is er geen bewijs voor al die mooie verhalen!
Aan het eind van deze opdracht:
Weet je welke soorten bronnen er zijn voor onze kennis over vroeger.
Begrijp je hoe belangrijk het is om bronnen goed en kritisch te onderzoeken.
Kun je zelf voorbeelden van bronnen zoeken voor een werkstuk over het verleden.
Eindproduct
Als eindproduct van deze opdracht maak je een document met afbeeldingen (foto's) van belangrijke bronnen uit de omgeving van Rotterdam.
Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:
de bronnen goed passen bij het onderwerp.
de herkomst van de bronnen is opgegeven.
bij elke bron wordt verteld welke informatie deze geeft over het onderwerp.
de bronnen duidelijk en overzichtelijk zijn afgebeeld.
de toelichting is geschreven in goed Nederlands, zonder spelfouten.
Groepsgrootte
Deze opdracht doe je samen met een medeleerling.
Benodigdheden
Geen bijzonderheden.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Stap1
Hiërogliefen
We beginnen met een voorbeeld van een beroemde bron, die ons veel nieuwe informatie gaf over het oude Egypte.
Napoleons leger was in 1799 in Egypte. Toen zijn soldaten aan het werk waren bij een oud fort, ontdekten ze onder het zand een oeroude, zwarte steen van graniet. De steen was van boven naar onder bedekt met drie verschillende stukken tekst. De bovenste twee teksten kon niemand lezen: het waren twee soorten oud-Egyptisch schrift dat je ook in de grafkamers en tempels kon vinden. Tot nu toe was niemand er ooit in geslaagd hiërogliefen te vertalen.
Maar de derde tekst was goed leesbaar. Deze was in oud-Grieks geschreven. De Franse professor Champollion ging de drie teksten vergelijken. Er moest toch ongeveer hetzelfde staan! Na heel veel studie en hulp van anderen kon hij met behulp van de Griekse tekst de oude hiërogliefen vertalen. Voor het eerst konden mensen echt lezen wat de oude Egyptenaren hadden geschreven!
Soorten bronnen
Tegenwoordig weten we heel veel over het leven van de oude Egyptenaren, dankzij de ontdekking van de steen van Rosette. Deze steen is nu nog te zien in het British Museum in Londen.
De steen van Rosette is een geschreven bron: hij is bedekt met tekst.
Uit het oude Egypte kennen we ook veel ongeschreven bronnen, zoals piramides, mummies, stenen messen enz. Deze geven ons ook informatie, maar lang niet zoveel als geschriften.
De steen van Rosette is ook een primaire bron: hij komt uit de tijd zelf waar de tekst over gaat. Primair betekent: eerste.
Er zijn ook veel secundaire bronnen over Egypte: dat zijn bronnen die later zijn geschreven, zoals een boek over Egypte uit 2002. Dat boek gaat wel over het oude Egypte, maar is niet in die tijd gemaakt zoals de steen van Rosette. Secundair betekent: tweede.
Stap2
Bekijk de volgende foto's van historische bronnen goed
Vraag je bij elke bron af: is dit een primaire of een secundaire bron?
Is dit een geschreven of een ongeschreven bron?
Een geraamte.
Wat voor soort bron?
ongeschreven primaire bron
geschreven primaire bron
ongeschreven secundaire bron
geschreven secundaire bron
Een bladzijde uit Darwin’s boek over o.a.
het ontstaan van de mens door evolutie.
Wat voor soort bron?
ongeschreven primaire bron
geschreven primaire bron
ongeschreven secundaire bron
geschreven secundaire bron
Een pot uit de tijd van de hunebedbouwers.
Wat voor soort bron?
ongeschreven primaire bron
geschreven primaire bron
ongeschreven secundaire bron
geschreven secundaire bron
Foto van een vrouw die het leven van prehistorische mensen naspeelt.
Wat voor soort bron?
ongeschreven primaire bron
geschreven primaire bron
ongeschreven secundaire bron
geschreven secundaire bron
Een hunebed in Drenthe.
Wat voor soort bron?
ongeschreven primaire bron
geschreven primaire bron
ongeschreven secundaire bron
geschreven secundaire bron
Met runenschrift beschreven steen uit de Middeleeuwen.
Wat voor soort bron?
ongeschreven primaire bron
geschreven primaire bron
ongeschreven secundaire bron
geschreven secundaire bron
Informatie op Wikipedia over de Vikingen.
Wat voor soort bron?
ongeschreven primaire bron
geschreven primaire bron
ongeschreven secundaire bron
geschreven secundaire bron
Reconstructie van het meisje van Yde, dat is gestorven omstreeks het begin van onze jaartelling en waarvan in 1897 het veenlijk werd gevonden in Drenthe.
Wat voor soort bron?
ongeschreven primaire bron
geschreven primaire bron
ongeschreven secundaire bron
geschreven secundaire bron
Bespreek je antwoorden met een klasgenoot.
Hebben jullie alle bronnen hetzelfde ingedeeld?
Stap3
Toets
Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Soorten bronnen'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De score wordt opgenomen in het volgsysteem.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het arrangement Les 1: Soorten bronnen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Jantine van der Weiden
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Soorten bronnen
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Eindproduct
Groepsgrootte
Hiërogliefen
Bekijk de volgende foto's van historische bronnen goed
Informatie op Wikipedia over de Vikingen.
Toets
Eindproduct
