Welzijn
Stap1
Welzijn - Index Menselijke Ontwikkeling
Je kent vast wel de uitdrukking ‘geld maakt niet gelukkig’. Hoe arm of rijk je bent zegt niet alles. Je kunt nu eenmaal niet alles in geld uitdrukken. Niet alles is te koop voor geld.
Dat wordt uitgedrukt in het begrip ‘welzijn’. Om welzijn op nationale schaal te meten wordt naar ontwikkeling gekeken.
De Verenigde Naties meten het welzijn van mensen met behulp van de Index van de Menselijke Ontwikkeling (IMO, meer bekend met de Engelse term HDI, de Human Development Index). Deze IMO houdt rekening met drie zaken:
- Volksgezondheid: de gemiddelde levensverwachting bij de geboorte.
- Kennis: analfabetisme en het deel van de bevolking dat de basis-, voortgezet en hoger onderwijs doorloopt.
- Levensstandaard: BNP per hoofd van de bevolking vergeleken met de koopkracht in dollars.
Index Menselijke Ontwikkeling
Met behulp van de IMO kun je landen onderling vergelijken.
Nederland staat altijd hoog op de IMO.
| Positie + land |
Positie + land |
| 1 Noorwegen |
177 Sierra Leone |
| 2 Australië |
178 Burundi |
| 3 Verenigde Staten |
179 Guinea |
| 4 Nederland |
180 CA Republiek |
| 5 Duitsland |
181 Eritrea |
| 6 Nieuw-Zeeland |
182 Mali |
| 7 Ierland |
183 Tsjaad |
| 8 Zweden |
184 Mozambique |
| 9 Zwitserland |
185 Congo |
| 10 Japan |
186 Niger |
- Links de 10 landen die het hoogst genoteerd zijn op de IMO. Wat valt je op?
- En wat valt je op als je kijkt naar de 10 landen die het laagst genoteerd zijn op de IMO?
Stap2
Nederland, de VS en Nigeria
De schaal van de IMO loopt van 0 tot 1. Met een 1 is de score perfect, maar geen enkel land in de wereld haalt de 1.
Hieronder de scores van Nederlanden de VS.
Je ziet ook de scores op de afzonderlijke onderdelen: gezondheidszorg, onderwijs en inkomen.
Inkomen
Je begint met het vergelijken van de inkomstencijfers van de Verenigde Staten, Nederland en Nigeria.
Tabel - Inkomstencijfers
Nigeria, Nederland en VS vergeleken.
| Land |
BNP per hoofd |
| Nigeria |
2420 dollar |
| Nederland |
43.620 dollar |
| Verenigde Staten |
50.610 dollar |
Het gemiddelde inkomen in Nigeria is veel lager dan in Nederland en de Verenigde Staten. Het verdiende geld is bovendien in Nigeria veel ongelijker verdeeld: in Nigeria verdient de rijkste 20% van de bevolking 12 keer zoveel als de armste 20% van de bevolking. In de Verenigde Staten is die verhouding 8:1 en in Nederland 5:1.
Nigeria is een land waar enorme rijkdom en bittere armoede naast elkaar bestaan. De Nigeriaanse zakenman Alhaji Aliko Dangote is in 2012 uitgeroepen tot de rijkste man van Afrika. Hij beschikte in 2013 over een kapitaal van 16,1 miljard dollar, rijk geworden met de verkoop van cement en transportmiddelen.
Aan de andere kant zie je dat twee-derde van de plattelandsbevolking minder dan $ 1,25 per dag verdient.
Je ziet in de figuur drie Lorenzcurven getekend (I, II en III).
Welke curve hoort bij Nederland? Welke bij Nigeria en welke bij de VS?
Stap3
Onderwijs
Je gaat Nederland en de VS vergelijken op het gebied van onderwijs.
Tabel - Onderwijsgegevens
Nederland en de VS vergeleken.
| Onderwijs |
Nederland |
Verenigde Staten |
|
| Aantal basisscholen |
± 7.000 |
± 110.000 |
|
| % jongens dat basisonderwijs volgt |
100% |
95,4% |
|
| % meisjes dat basisonderwijs volgt |
100% |
95,61% |
|
| verhouding jongens meisjes op de basisschool* |
1,00 |
1,00 |
|
| verhouding jongens meisjes in de voortgezet onderwijs* |
0,99 |
1,01 |
|
| verhouding jongens meisjes in de voortgezet onderwijs* |
1,12 |
1,41 |
|
* Bij 1,0 zijn er evenveel jongens als meisjes. Bij een getal onder de 1,0 zijn er meer jongens dan meisjes. Bij een getal boven 1,0 zijn er meer meisjes dan jongens die dat type onderwijs volgen.
In Nederland (16,7 miljoen inwoners) is er 1 basisschool op ongeveer 2.400 inwoners. In de Verenigde Staten (315 miljoen inwoners) is er 1 basisschool op ongeveer 2.800 inwoners.
Nederland en de Verenigde Staten kennen de leerplicht: kinderen (tot 18 jaar) moeten naar school
Stap4
Gezondheidszorg in cijfers
Je vergelijkt Nederland, de VS ook op het gebied van volksgezondheid.
Tabel - Gegevens gezondheidszorg
Nederland, en de VS vergeleken.
| Gezondheidszorg |
Nederland |
VS |
|
| Uitgaven gezondheidszorg in % van BNP |
11,9 |
17,9 |
|
| Aantal artsen per 1000 inwoners |
3,92 |
2,67 |
|
| Kindersterfte (0-1 jaar)* |
4,0 |
7,5 |
|
| Sterfte kinderen jonger dan 5 jaar ** |
3,4 |
6,4 |
|
| Moedersterfte** |
6,0 |
21,0 |
|
| Aantal mensen met hiv/aids |
22.000 |
1.200.000 |
|
| Aantal mensen met malaria*** |
0 |
0 |
|
| Aantal mensen met tuberculose*** |
8,5 |
4,7 |
|
| Levensverwachting |
81 jaar |
79 jaar |
|
* gemeten per duizend geboren kinderen
** gemeten per honderdduizend geboortes
*** gemeten per honderdduizend mensen
Zoals je in de tabel kunt zien, zijn de verschillen tussen Nederland en de VS behoorlijk.
In Nederland gaat bijna 12% van het BNP naar de zorg. En in de VS zelfs bijna 18%.
In de VS is er één arts voor 375 mensen en in Nederland is één arts voor 255 mensen.
Stap5
Voor je aan de afsluiting van deze opdracht begint,
maak je eerst de volgende toets.
Vergelijk, na het beantwoorden van de vragen, jouw antwoorden met de goede antwoorden.
Heb je vragen fout, zorg dan dat je begrijpt waarom je antwoord niet goed is.
