Nederland en het water

Watersnoodramp 1953

Als het in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 enorm hard stormt, overstroomt een groot deel van Zeeland, een deel van Zuid-Holland en een deel van Noord-Brabant.
Tijdens de watersnoodramp komen ruim 1800 mensen om het leven. Er moeten 7200 mensen tijdelijk ergens anders worden ondergebracht. Meer dan 47 000 huizen, scholen, kerken en andere gebouwen werden beschadigd. Duizenden dieren zijn verdronken.

De ramp van 1953 leidde tot snelle en meer ingrijpende maatregelen. Dit vormde de directe aanleiding voor de totstandkoming van de Deltawerken: een verdedigingssysteem ter bescherming tegen hoogwater vanuit zee.

Het grootste onderdeel van de Deltawerken is de Oosterscheldekering. Deze waterkering of stormvloedkering is een waterbouwkundige constructie. Bij stormvloed of springtij moet deze constructie verhinderen dat grote hoeveelheden water vanuit zee tot overstromingen leiden.

In 2010 werden de Deltawerken afgesloten met de opening van de verhoogde waterkering in Harlingen, Friesland.

Afsluitdijk

Een andere belangrijke waterkering in Nederland is de Afsluitdijk. Deze 32 km lange dijk met verkeersweg sluit het IJsselmeer af van de Waddenzee.
De Afsluitdijk is onderdeel van de Zuiderzeewerken: het project waarmee de Zuiderzee werd afgesloten van de Waddenzee en IJsselmeer genoemd werd. Het eerste plan om de Zuiderzee in te dammen stamt al uit de 17de eeuw. Doel was de Zuiderzee te temmen, door deze door middel van dijken van de Noordzee af te sluiten.
In de 19de eeuw werd het motief van landaanwinning mede bepalend. In het plan van 1891 van Lely stonden vijf grote polders, waarvan er vier zijn aangelegd. Na de watersnood van 1916 werd in 1918 de 'Wet tot afsluiting van de Zuiderzee' aangenomen en in 1920 begon men met de uitvoering van de Zuiderzeewerken.

Hoogwater rivieren

De Zuiderzeewerken en de Deltawerken moeten overstromingen langs de kust voorkomen.

Hoogwater komt echter ook in rivieren voor.
In de winter en aan het begin van de lente is de meeste kans op hoogwater.
De rivieren Maas en Rijn voeren dan meer regenwater af.
Bij invallende dooi is er ook veel smeltwater.

Om de overstromingskans van rivieren te verkleinen worden er maatregelen getroffen.
Dit zijn onder meer:
- het versterken van rivierdijken en kades
- het verdiepen en verbreden van de rivierbedding
- het verlagen van de uiterwaarden
- het aanleggen van waterbekkens
- het verlagen van de stenen dammen in de rivier (kribverlaging)

Het arrangement Nederland en het water is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur: VO-content
Laatst gewijzigd: 2023-02-14 10:33:37
Licentie: Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat

het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken

voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.