Menu

Literatuur: 1880-1910 h45

Literatuur: 1880-1910 h45

Inleiding

Lunch van de roeiers, Renoir

De veranderingen die we in de literatuur rond 1880 tegenkomen, kan je niet los zien van andere vernieuwingen in deze tijd. Steden worden steeds groter. De toenemende industrialisatie zorgt op vele fronten voor een enorme bedrijvigheid: spoorwegen worden aangelegd en voor het vervoer worden de nodige kanalen gegraven.
Het is ook de tijd waarin steeds meer mensen politiek actief worden. Tegenover het liberalistisch kapitalisme komt de arbeidersbeweging te staan. Daarnaast organiseren de protestanten en katholieken zich en rond 1900 komt de eerste emancipatiegolf op gang.

Bekijk de video.

 

In de schilderkunst zien we het impressionisme doorbreken. Nederlandse schilders waren bevriend met de Tachtigers, een groep schrijvers die de literatuur wilde vernieuwen.
In Frankrijk waren de schilders Manet, Monet, Degas en Renoir de belangrijkste vertegenwoordigers van het impressionisme.

Voor een sfeerimpressie van impressionistische schilders, bekijk de video.


Belangrijk in de wetenschap was het positivisme: er bestaat geen enkele zekerheid dan alleen door zintuiglijke waarneming of het leveren van natuurwetenschappelijk bewijs.
Het marxisme beschouwt de geschiedenis als een wetmatige economische ontwikkeling waardoor de arbeidersklasse vanzelf in opstand zal komen.

Bekijk de video over Karl Marx.


In de literatuur zien we als gevolg van deze ontwikkelingen het realisme en naturalisme opkomen.

Literaire genres:

Psychologische roman Roman waarin het vooral de ontwikkeling van het innerlijk van de hoofdpersonen belangrijk is.
Familieroman Roman waarin gebeurtenissen in verschillende generaties binnen een familie worden beschreven.
Streekroman Roman waarin de landelijke omgeving grote invloed heeft op de ontwikkeling van de personages en de gebeurtenissen.

 

Colofon

Het arrangement Literatuur: 1880-1910 h45 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
2025-01-26 11:24:46
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

De module Literatuur 1880-1910 havo is ontwikkeld door Fred Marsman (CambiumNed) en medewerkers van StudioVO.

Fair Use
In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use

Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de
helpdesk VO-content .

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Leerniveau
HAVO 4; HAVO 5;
Leerinhoud en doelen
Nederlands; Literatuur;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Trefwoorden
arrangeerbaar, leerlijn, rearrangeerbare

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

VO-content - Gereedschapskist. (2019).

Gereedschapskist activerende werkvormen

https://maken.wikiwijs.nl/105906/Gereedschapskist_activerende_werkvormen

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

Voor developers

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.