F1 hybride ouderlijnen

Ook F1 hybriden kunnen open bestoven worden. Dit gebeurt met insecten. Het is daarbij belangrijk dat het gewas niet ook zichzelf bestuift. Dit kan er namelijk voor zorgen dat het zaad vervuilt met zogenaamde selfs. Selfs zijn genetisch afwijkende planten. Ze groeien meestal slechter. Bovendien zijn selfs een exact kopie van de ouderlijn.

 

Waar de vaderlijn het stuifmeel levert, is de moederlijn de plant waarop het zaad wordt geoogst. Voor de oogst worden de vaderplanten weggehaald om onzuiverheden te voorkomen. Als de moederplant zelfbestuivend is dan worden de meeldraden verwijderd, dit heet emasculeren, en wordt er met de hand bestoven. Je peutert met een mesje het knopje open en haalt de meeldraden weg. Andere manieren zijn het wegplukken van de gehele knop, waarna de stamper achterblijft. Emasculeren is zeer arbeidsintensief. Daarom worden dit soort gewassen meestal in het buitenland geteeld om te besparen op arbeidskosten. Kortom er worden bij voorkeur mannelijk steriele moederplanten gebruikt om de bestuiving door wind of insecteren te kunnen laten plaatsvinden.

Figuur 10 Productie van wortelzaad in kas. Het gaas voorkomt dat bestuivers van elders de planten kunnen bereiken en de planten bestuiven met “fout” stuifmeel. Bron: S. Bregman, Clusius

Figuur 11 Emasculeren van een bloem. Bron: CAH Vilentum