Voordat een helofytenfilter gebouwd kan worden, moet eerst precies uitgerekend worden hoe groot het filter moet worden. Dat is erg belangrijk want als het filter te groot is krijgen de planten te weinig water en groeien ze niet goed. Als het filter te klein is, kunnen de bacteriën de vervuiling niet allemaal afbreken en raakt het filter verstopt.
Om de berekening eenvoudig te houden, hebben de experts in waterzuivering een reken-eenheid bedacht, de inwoner-equivalent of IE. Eén inwoner-equivalent is het afvalwater dat één gemiddelde persoon in een normaal huishouden per dag veroorzaakt bij alles wat die persoon doet. Dus naar de WC gaan, douchen, de was, afwas, schoonmaak en eten koken. In West-Europa gebruiken we gemiddeld per persoon ongeveer 150 liter water per dag. Het grootste deel hiervan wordt ook afvalwater.
Voor een helofytenfilter heb je per inwoner-equivalent drie vierkante meter nodig. Voor een normaal gezin is de berekening dan heel gemakkelijk. Als er in huis 4 personen wonen, maken die samen 4 IE aan afvalwater. Het rietveld moet dan dus 4 x 3 = 12 m2 groot zijn. Maar hoe zit dat nu bijvoorbeeld bij een school? Op school ga je vaak wel naar de WC maar je doucht er niet, eet er meestal niet en daar wordt ook niet de was voor je gedaan. Dus hoe weet je dan met hoeveel afvalwater je rekening moet houden?
Hiervoor zijn dan door deskundigen tabellen gemaakt. In zo'n tabel staat bijvoorbeeld dat op een normale school, je voor elke 10 leerlingen één IE moet tellen. En voor de leerkrachten geldt dat 3 leerkrachten tellen voor 1 IE. In dit soort tabellen staan ook zulke cijfers voor bijvoorbeeld restaurants, vergaderzalen en kantoorgebouwen. Zo kun je voor veel situaties gemakkelijk uitrekenen hoeveel IE aan afvalwater er naar de waterzuivering gaat.
Opgave: Hoe groot moet een rietveld zijn voor een school met 240 leerlingen en 18 leerkrachten?
Voor sommige speciale situaties bestaan er geen tabellen. Dan wordt het een beetje moeilijker. Je moet dan meten hoeveel afvalwater er per dag vuil gemaakt wordt en ook hoe vuil het dan precies is. Om dat te kunnen doen worden er dan meestal een aantal monsters genomen van het afvalwater en dit wordt dan onderzocht in een laboratorium. Daarna kun je dan weer uitrekenen hoeveel IE dat is. Maar dat is dus echt specialistenwerk.