Na de invoering van de richtlijnen van 1985 was meting van hout op stam in Nederland een zeer gebruikelijke, goede en goedkope meetmethode. Tegenwoordig wordt deze weinig meer toegepast. Mede door veranderde omstandigheden ervaart men nu verschillende nadelen. Bijvoorbeeld het apart moeten vellen van de modelbomen kan zo’n nadeel zijn: vooral als deze stammen lang in de opstand liggen kan dit ten koste gaan van de houtkwaliteit. In gemengde opstanden is het aantal te meten bomen en te vellen modelbomen relatief hoog en zijn de kosten dus ook hoog . Meten op stam is handig als men vóór de velling de te facture ren hoeveelheid wil weten. Bijvoorbeeld als er (te) weinig berg ruimte langs de bosweg is om goed te kunnen meten en afrekening op basis van uitlossing niet mogelijk is of niet wordt gewenst. Wil men hout op stam correct meten dan dient men de richtlijnen te volgen.
In de praktijk wordt het schatten (ook wel ‘ramen’ genoemd) van het staande houtvolume bijvoorbeeld met behulp van volumetabellen (vaak ingevoed in een elektronische boomklem) veel toegepast. Met nadruk wordt erop gewezen dat schattingsmethoden onnauwkeurigheden in de volumebepaling inhouden (schatten is geen meten). Verrekening van meer of minder hout voor een partij die gekocht is op basis van een hoeveelheidschatting is niet mogelijk, tenzij koper en verkoper contractueel zijn overeengekomen dat het te facture ren volume door een bepaalde meetmethode nader wordt vastgesteld (bijlage 1 art. 11.2 AV ).
Schattingen kunnen vaak wel sneller en goedkoper worden uitgevoerd dan metingen. Daarom hebben ze –zeker bij hout van geringe waard – toch een zekere mate van bruikbaarheid voor de praktijk. Omdat deze schattingsmethode veel wordt toegepast, is deze opgenomen in bijlage 3. De werkhoutvolumetabellen zijn opgenomen in bijlage 4.
Nieuwe ontwikkelingen rondom volumemeting door een harvester word e n ook beschreven (hoofdstuk 7). De mogelijkheden van meting met de harvester(kop) zijn groot. De toepasbaarheid van deze meting voor de houtverkoop is nog niet uitgekristalliseerd. De komende twee jaar zal daar in Europees verband verder naar worden gekeken. Het Bosschap wacht op resultaten van dat onderzoek. Op basis van die resultaten zal al dan niet worden besloten de richtlijnen uit te breiden met volumemeting door harvesters .